චන්ද්‍රසිරි විජයවික්‍රම, LL.B., Ph .D

(රක්ෂා නැතිව හා දුකෙන්, අසහනයෙන් හා අශීලාචාර ලෙස කාලය මරණ ලංකා ජනතාවට ඇති ගැලවීමේ මඟ යළි ඉන්ගිරිසිය රජකරවීම යයි දෙසන කළුසුද්ද්න්ගේ නියම යටි අරමුණ රට කැබලිකිරීමය යන බව පැහැදිලි කිරීම මෙම ලිපි මාලාවේ උත්සාහයය.)

හිනායන සිංහල (English with a Smile)

*1.  “…එක බිලියන…දෙක බිලියන…හත මිලියන” -රෝසි සේනානායක සිංහලෙන් කල කොළඹ නගර සභාවේ අයවැය කතාවෙන්

*2. අණ්ඩර දෙමළ නොහොත් රවි කරුණානායක සිංහලෙන් කල අයවැය කතාව

*3. ජනාධිපති සිරිසේන විසින් කටුනායකදී පෝප් ඉදිරියේ කියවූ, කවුදෝ ලියාදුන්, අසා සිටින අයට නොතේරුණ ඉන්ගිරිස් කතාව

*4. සමහර විට දයාන් ජයතිලක විසින් ලියාදෙන, ශේක්ස්පියර්ගේ කාලයට අයත් සජිත් ප්‍රේමදාසගේ පොල්පරාල ඉංග්ලිස් කතා

ඉහත සඳහන් සිද්ධි හතරම හීනමාන  හැසිරීම් හතරකට උදාහරණ මිසක් ඒවායේ කිසිදු වැදගැම්මක් නැත. මේ සිද්ධි හතරෙන්ම කාටවත් ලැබුණ ප්‍රයෝජනයක් නැත. ඉන් එලිවන්නේ පංචස්කන්ධ හතරක අනාථවූ වංක මනස්ය. මීට හාත්පසින්ම වෙනස් සිදුවීමක් ඇමෙරිකාවේ පන්සලක උත්සවයකදී මම දුටුවෙමි. එහිදී කොරියාවෙන් ආ සිංහල තරුණ හාමුදුරුනමක් කොරියාවේ සිය දායකයින්ට ගෙනගොස් පෙන්වීම සඳහා කොරියන් භාෂාවෙන් කතාවක් කර එය වීඩියෝ කරගත්තේය. ඉන් පසු ඔහු ඉංග්‍රීසියෙන්ද කතාකලේය. මුල සිට අගටම එය රජා මැරීමක්” වුවත්, කිසිවෙක් ඊට හිනාවුනේ නැත. ඔහුගේ නිර්භීතකම හැමදෙනාම අගය කලේය. එක වරක් හෝ දියේ නොගිලී හෝ බොහෝ වරක් පාරේ නොවැටී හෝ පීනන්නටවත්, බයිසිකල් පදින්නටවත්, ඉගෙනගත නොහැකිය. ඊට කලකට පෙර ඇමෙරිකාවේදී හමුවුන හාමුදුරුනමක් ලංකාවෙන් බුද්ධර්මය පිළිඹඳව ප්‍රථම පන්තියේ උපාධියක් ලබා, ජපානයට ගොස් ආචාර්ය උපාධියක් ලබාගත් අයෙකි. ඔහු ජපානයේ ජපන් ශිෂ්‍යයින් පරදා ජපන් භාෂාවෙන් තිබූ වාද තරඟ ජයගත් අයෙක් විය. එහෙත් ඔහුගේ ඉංග්‍රීසි දුර්වල නිසා මා ඔහුගෙන් ඒ ගැන විමසූ විට ඔහු කිව්වේ, ලංකාවේදී ඉංග්‍රීසි කතාකරන්න හදන විට අනිත් අය (අනිත් හාමුදුරුවරු?) හිනාවෙන නිසා ඒ ගැන පසුබට වූ බවය.

1962 දී පේරාදෙණි සරසවියේ දෙමළ උගන්වන පන්තියක් ආරම්භකල විට ශාලාව පිරී ඉතිරී ගියේය. එහෙත් හදිසියේම කවුදෝ එය අත්හිටුවූයේය. ද්‍රවිඩ ශිෂ්‍යයෙක් සමඟ එක කාමරයක සිටීමට මා තැත්කලේ මගේ ඉංග්‍රීසි කතාව වැඩිදියුණු කරගන්නටය. 1966 දී එයට අවස්ථාවක් මට ලැබුණි. (අවුරුද්දක්ම මා සමඟ සිටි දෙමළ මිතුරා පසුව මහ තොන්ඩමන්ගේ පුද්ගලික ලේකම් විය). අපේ කාමරයේ දොරේ රටහුණු වලින් “ඉන්ග්ලිස් විත් අ ස්මයිල්” යයි ලියා සෙසු සිංහල ශිෂ්‍යයින් විනෝදයක් ලබුවේය. ඒ කාලයේ ජනප්‍රිය ඉංග්‍රීසි  පොත් පෙලේ නම එයය. අවුරුදු කීපයකට පසු මා සිමෙන්ති සංස්ථාවේ විධායක නිලධාරියෙකුව සිටියදී නුවර එළියේ රාජකාරියකට ගියවිටකදී  එසේ විනෝදවු අයෙක් මට අහම්බෙන් හමුවිය. ඔහු මොන්ටි ගොපල්ලවගේ තනියට ඔහුගේ ස්කූටර් එකේ පිටිපස්සේ ඉඳගෙන ගිය කෙනෙකි.  මට හමුවෙද්දී ඔහු පාසැල් ගුරුවරයෙකි. මොන්ටිලා බලයේ සිටිද්දී ඔහුට වෙනත් ලොකු රක්ෂාවක් දෙන්න කතාකලත් කඩුව බැරි නිසා එය භාර නොගත්තා යැයි ඔහු මට කීවේය.

සජිත්ගේ උපදේශක දයාන් ජයතිලකගේ එක් උපක්‍රමයක් නම් ඔහු ලියන දේට විරුද්ධව ගේන තර්ක වලට ඔහුට උත්තර දෙන්නට බැරිවූ විට අනෙකාට ඉංග්‍රීසි ඉගෙන ගන්නයයි අවඥාවෙන් ලිවීමය. වරක් ඔහු මටද මේ ඉංග්‍රීසි සූත්‍රය ඇදබෑවේය. ඔහුට මා යැවූ දීර්ග රචනාවේ (පිළිතුරේ) මාතෘකාව වූයේ ඉන්ග්ලිස් විත් අ ස්මයිල් යන්නය. එය ඔහුගේ අධිමානයට දුන් බේතය. ඔහු ඉන් පසු ඒ උපක්‍රමය අත්හැර දැම්මේය.දැන් ඔහු ලියන්නේ කලම්බු ටෙලිග්‍රාෆ් වල ඔහුගේ එහෙයියන් පිරිස උදෙසා බව පෙනේ. මගේ තවත් යාළුවෙක් අලෙවි කොමසාරිස් විය. වරක් ලංකාවට ගිය විට ඔහුගේ කාර්යාලයට ගියෙමි. ඔහු තව කාන්තා සහකාර කොමසාරිස් කෙනෙක්ව මට හඳුන්වා දෙමින් කිව්වේ “මෙයා තමයි මගේ වැඩටික ඉංග්‍රීසියෙන් කරලා දෙන්නේ” යනුවෙනි. අනාගාරික ධර්මපාලතුමා ඔහුගේ ඩයරිය (දිනපොත ) ලිව්වේ ඉංග්‍රීසියෙන් යයි අමරදාස ප්‍රනාන්දු නම් මාක්ස්වාදියා ඔච්චම් කලේ (අයිලන්ඩ්, ජූනි/ජූලි 1999) එතුමා පිටට සිංහලයෙක් වුනත් ගෙදරට සුද්දෙක් යන මතයක් ගොඩනගන්නට සිතා විය යුතුය. මෑතකදී යූටියුබ් සාකච්චාවකදී උවිඳු කුමාරතුංගට තෙම්පරාදු මාක්ස්වාදියෙක් වන ශිරාල් ලක්තිලක කල චෝදනාව නම් ඔහුගේ සීයා හෙල හවුල කරණ ගමන් රාජකීය විද්‍යාලයේ ඉංග්‍රීසියෙන් (සිංහල භාෂාව?) ඉගැන්වූවා යන්නය.

රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාවේදී ඩී. බී. ජයතිලකට “ඇබිත්තයා” යයි කී මාක්ස්වාදීන්, ඩී. එස් ට “කැලෑ ජෝන්” යයි කියන්නට එක්කෝ බය විය. නැත්නම් ඔහුගේ කැඩිච්ච සිංහල වලට ඔවුන් කැමතිවිය. සිංහල හා ඉංග්‍රීසි දෙකම හොඳට දන්නා අයට සුද්දෝත්, කළු සුද්දෝත් දෙකොටසම අකමැතිවිය. අදටත් ඉන්දියාවෙන් සහතික අරන් එන අයට රක්ෂා දීමට කොම්පැනි කැමති ඔවුන්ගේ දේශාණුරාගය යම් තරමකට හෝ ඔද්දල්වී ඇතැයි යන විශ්වාසයද නිසාය. ඩොනමෝර් යුගයේදී ගම්වල චන්ද ලබාගැනීමට ඩොනමෝර් බෞද්ධයින් බවට පෙරළුණු සිංහල කළුසුද්දෝ, තම කැඩිච්ච සිංහල අඩුව පිරිමසා ගත්තේ පන්සල්වල හාමුදුරුවරුන් රවටා ගෙන ඔවුන් හරහාය. එහෙත් 1956 වනතුරු මේ අය සිංහල ගැන කතාකලේ නැත. ඉන් පසුව ඔවුන් කලේ සිංහල භාෂාවේ පිරිහීමට මඟ පෑදීමය.

ඉහතින් ලියූ පැරග්‍රාෆ් වල අරමුණ පාඨකයාගේ හුදු විනෝදාශ්වාදය පිණිස නොවේ. මෙම සිංහල-ඉංග්‍රීසි ඝට්ටනයේ, හුටපටයේ, ඇති සංකීර්ණකම හඳුනා ගැනීමටය. 1551 දී දොන් ජුවන් ධර්මපාල රටේ එකම හා අන්තිම ක්‍රිස්තියානි රජු වීමත් සමඟ බිහිවූ පරගැති කල්ලිය අන්තිමේදී 1920-30 ස් ගණන් වන විට ලංකාවේ කළුසුදු ගෝත්‍රය විය. සිංහල භාෂාව වෙනුවට ඉංග්‍රීසිය දිගටම තබා ගැනීම හා සෙසු මහජනයාට ඉංග්‍රීසි ඉගෙන ගැනීමට ඉඩප්‍රස්ථා නොසැලසීම සඳහා කල හැකි හැම උපක්‍රමයක්ම ඔවුන් භාවිතා කලේය. ඉංග්‍රීසි භාෂාව ඉගැන්වීම වෙනුවට ඉංග්‍රීසි මාධ්‍යයෙන් ඉගැන්වීම යන්න සිංහල ජාතිය විනාශ කිරීමේ, රට දෙකට තුනට කැඩීමේ සියුම් ව්‍යාපාරයක එක් අංගයක් විය. සංඝ සමාජය විනාශ එවැනි තවත් පැත්තකි.  මෙම යටි අරමුණ සැඟවීම සඳහා ඔවුන් ඉදිරියට දමන්නේ ලෝකයේ ඩිජිටල් මාවත, ඔන්ලයින්, ඉන්ටර්නෙට්, ගූගල් බැලුන් යන කතාය.

ටාරා දි මෙල්ගේ ආගමනය  (පිස්සුකෙළින ලන්ඩන් කුමාරිලා)

මෙම ලිපිය ලියමින් සිටියදී ටාරා දි මැල් මහත්මිය  විසින් ලියන ලද ලිපියක් (අයිලන්ඩ්, ජූනි 25) හා ඊට පිළිතුරක් වශයෙන්  ගුණදාස අමරසේකර මහතා විසින් ලියූ ලිපියක්ද (අයිලන්ඩ්, ජූලි 7) කියවීමට ලැබීම අතිශයින්ම වැදගත් වන්නේ, මෙම ඉංග්‍රීසි  පිස්සුව, රට කැඩීමේ කළුසුද්දන්ගේ ව්‍යාපාරයේම කොටසක්ය යන මගේ මතය ටාරා විසින් සනාථකර තිබීම නිසාය. ලන්ඩන්වල සිටි දොස්තර කෙනෙක් හිටිහැටියේම අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් පුටුවට ආගමනයවීම මිසිස් චන්ද්‍රිකා කල විශ්මිත වැඩවලින් එකකි. සිය පණ බේරා ගැණීමට ලන්ඩන් ගිය ඇයට නොයෙක් අයුරින් උදව්කලේ ටාරා යයි අප අසා ඇත. මේ යුද්ධය නම් කවදාවත්ම දිණන්න බෑ යයි කෑගැසු අය හවුල් කරගෙන රට කෑලි 9 කට හෝ 11 කට බෙදා මකබෑ කරන්නට චන්ද්‍රිකා ගෙන ගිය  ශූක්ෂම ව්‍යාපාරය බකල් වුනේ රනිල් වික්‍රමසිංහගේ විධායක අගමැතිවීමට තිබූ කෑදරකම නිසාය. ඇගේ තවත් සගයෙක්වූයේ හාමුදුරුවරුන්ගේ ගිලන් පසට හැලි අරක්කු දැමූ රූපවාහිනිය භාරදුන් වසන්ත රාජාය (මෙම කතාව කොලට් සේනානායක හා නාරද කරුණාතිලක විසින් ලියූ පොතක විස්තරකර තිබේ). නීලන් තිරුචෙල්වම් හා දැන් ජීනීවා වල සැඟවී සිටින ජයම්පති  වික්‍රමරත්න රට කැඩීමේ රහස් ප්ලෑන සැදීමට ඇය යොදාගත්  දෙන්නාය.

ටාරාගේ ලියුම ඇගේ දෙවන ආගමනයක් වැනිය. එහි දක්වා ඇති ගොන් තර්ක අමරසේකර මහතා විසින් නිශ්ප්‍රභා කර ඇත. ඉන්ගිරිස් හරහා ලංකාව සිංගප්පූරුවක් කිරීම කෙසේවෙතත්, ඇගේ ලියුමෙන් පෙන්වන ඇගේ ආශාව, එනම්,  1956 සිංහල රාජ්‍ය භාෂාව (දෙමළට සාධාරණ භාවිතය සමඟ ) කිරීමේ තීරණය වෙනස් කිරීම,  ජේ ආර් හා ආර් ප්‍රේමදාස විසින් චන්ද්‍රිකා බලයට ඒමට පෙරම වෙනස් කල බව ටාරාට අමතකවී ඇත. චන්ද්‍රිකා ඇගේ 1995-2000 රට කැඩීමේ පැකේජ් ඩීල් අතරතුර, 1998 දී ටාරා-චන්ද්‍රිකා “අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ” පලහිලව්ව එලියට දමන ලදී. එහෙත් තම දෙවන හිස එසවීමෙන්  හෙවත් අමරසේකර මහතා පිළිතුරු සැපයූ ඇගේ ලිපියෙන්, ටාරා මහත්මිය, ලන්ඩන් හෝ කොළඹ හෝ සිට, මහීම් මෙන්දිස් නම් පුද්ගලයෙකුගේ වචන හරහා මිසිස් චන්ද්‍රිකාට ඇගේ ප්‍රණාමය පුද කරන්නේ සිංහල රාජ්‍ය භාෂාව කර  චන්ද්‍රිකා තම පියා විසින් 1956 දී කල වරද නිවැරදි කිරීම සම්බන්ධයෙන්ය. ටාරාගේ නියම අරමුණ වැසියාට ඉන්ගිරිස් කැවීමද නැත්නම් සිංහල මරා දැමීමද?

බණ්ඩාරනායක යුගය

මිසිස් චන්ද්‍රිකා විසින් ඇගේ පියා කල වරද නිවැරදි කලා යන කතාවේ අප නොසිතන, බොහෝ අය නොදන්නා පැත්තක් ඇත. එක්කෙනෙක්, දෙන්නෙක් හැර,  ලංකාවේ අගමැතිලා හා ජනාධිපතිලා කළු සුද්දන් මිස රට ජාතිය ආගම කෙරෙහි ලැදියාවක් තිබූ අය නොවේ. සිය ආත්මාර්ථකාමි කම නිසා ඔවුන්ම හැදූ ප්‍රශ්ණ වලට ඔවුන්ම ආත්මාර්ථකාමි විසඳුම් සපයා රට විනාශ කලේය. සිදුකල හානිය, සිදුවූ යම් සේවයකට වඩා දැඩිය. කේරලයේ සිට පැමිණි පන්ඩාරනායකලා කෝවිල් පූසාරි කමෙන් පටන්ගෙන භාෂා පරිවර්තක රක්ෂාවට හැරී, සුදු ආණ්ඩුකාරයින්ට පන්දම් අල්ලා මුදලි, මහමුදලි පට්ටම් ලබාගත්තේය.  ඉතිහාසය විසින් ඔප්පුකර ඇත්තේ මේ කළුසුද්දන්ගේ ලේ පරම්පරා ඉතා ශීග්‍රයෙන් වඳවී ගිය ආකාරයය. 1931 සිට ඇමතිකෙනෙක්ව සිටි බණ්ඩාරනායක රටට කල සේවය කුමක්ද? පලාත් පාලන ඇමති වශයෙන් ඔහුත්, ඩී. බී. ජයතිලක හා ඩී. එස්. සේනානායකලාත්, අනාගාරික ධර්මපාලතුමාට සුද්දන් සමඟ එකතුවී කෙනහිලිකම් කලේය. ඔවුන් තිදෙනා කළුකොඳයාවේ ප්‍රඥාශෙඛර හිමියන්ගේ අපරාධමර්දන හා ග්‍රාම ප්‍රතිසංස්කරණ ව්‍යාපාරය බකල් කලේය. මාක්ස්වාදී බරව කකුල තිබුණත්, විද්‍යාලංකාර ප්‍රකාශනය, වල්පොල රාහුල හිමියන්ගේ භික්ෂුවකගේ උරුමය යනාදියෙන් පිළිඹිඹුවූයේ 1815 දී නැතිවූ සිංහල බෞද්ධ අයිතීන් නැවත ලබා ගැනීමේ සටනය.

ඩී ඇස්, ඩඩ්ලි හා සර් ජෝන්ගේ කෙරුවාවලින් හෙම්බත්ව සිටි සිංහල බෞද්ධ ගිහියන් හා හාමුදුරුවරුන් සරණපතා ආපසු ගියේ ඩඩ්ලි ලඟටය. සුද්දන් සමඟ එකතුව ඩී. බී ජයතිලක රටින් එලවාගෙන, පසුව බණ්ඩාරනායකව ආණ්ඩුවෙන් එලවාගෙන පුතාට අගමැතිකම දුන්නත් ඩී එස්ගේ ප්ලෑන අසාර්ථක විය. ඊට හේතුව ඩඩිලි එක්තරා අන්දමක අහිංසක මිනිසෙක් වීමය. හර්තාල් පාඩමෙන් පසු දේශපාලනයෙන් ඈත්වී සිටි ඩඩ්ලි කියා සිටියේ, තමන්ට ඔවුන්ගේ න්‍යාය පත්‍රය පිළිගත නොහැකි බවත්, බණ්ඩාරනායකට කියා බලන ලෙසත්ය. සිංහල මහ සභාව පිහිටුවා ගෙන සිටියත්, 1930 ස් ගණන් වල සිට ගොඩනැඟුණ ජාතික බලවේගය සඳහා බණ්ඩාරනායක මහතා ප්‍රථම සුදුස්සා නොවීය. ඔහු එම බලවේගයට උපත දුන් වින්නඹුවා යයි කියන්නේ මේ නිසා විය යුතුය.  කළුකොඳයාවේ හාමුදුරුවන්ගේ ස්වයංලිඛිත චරිතාපදානයේ බණ්ඩාරනායක චරිතයට දක්වන්නේ භක්ති ප්‍රණාම කෘතඥතාවයකි. ඇමෙරිකාවේ ජෝන් කෙනඩිගේ කෙටි පාලනකාලයේදී මෙන්, බණ්ඩාරනායක කෙටි පාලන කාලය වැදගත් වෙනසක් රටේ ඇතිකරන්නට යම් යම් පියවර ගන්නට සැදූ අවස්ථාවක් විය. සමසමාජකාරයින්, කළුසුද්දන් හා ක්‍රිස්තියානි බලවේග ඔහුට හතුරුකම් කලේය. සිංහල රාජ්‍ය භාෂාව කිරීම බෞද්ධ මධ්‍යම ප්‍රතිපදාව අනුව සිදුනොවීය. 1956 දී පැය 24 න් සිංහල රාජ්‍ය භාෂාව කලත් දැන් 2021 දීත් සුප්‍රිම් උසාවියේ නඩුතීන්දු දෙන්නේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීලාට නොතේරෙන ඉංග්‍රීසියෙනි!

ටාරා විසින් චන්ද්‍රිකා සිය පියාට පටහැනිවයාමේ නිර්භීතකමක්  ගැන වර්ණනා කලත්, සිංහල රාජ්‍ය භාෂා පණත මරා දැමීම ජේආර් හා ප්‍රේමදාස විසින්  ඇය බලයට ඒමට කලින්ම කර අවසානය. උතුරේ හා නැඟෙනහිර සිංහල ජනයාට, දෙමළ හා මුස්ලිම් ග්‍රාම සේවකයින්ගේ මට්ටමේ සිටම සිදුවන්නේ දෙමළ භාෂා ආක්‍රමණයය. වෙන කිසිවෙක් නැතිව, ස්ටැන්ලි ද සොයිසාව පමණක් හවුල් කරගෙන, බණ්ඩාරනායක විසින් 1958 දී හොරගොල්ලේදී, හිතුවක්කාර ලෙස චෙල්වනායගම් සමඟ ගිවිසුමක් අත්සන් කලේය.  එය ඔහු විසින් පසුව ඉරා දැමුවත්, දෙමළ බෙදුම්වාදීන් විසින් ඒ ගිවිසුම සළකන්නේ ඊළම සඳහා ලැබුණ ප්‍රථම ජයග්‍රහණය ලෙසය. 1987 ජේආර් විසිනුත්, 1995-2000 දී චන්ද්‍රිකාත්, 2018 දී රනිල් වික්‍රමසිංහත් මේ දෙමළ නිජබිම් මිථ්‍යාව පෝෂණය කලේය. දැන් 2021 දී ඇමෙරිකන් කොන්ග්‍රස්  එකේ කැරකෙන්නේ අපේ බොරු නායකයින් කල පාවාදීම්වල අවතාරයය. අවසාන වශයෙන් ටාරාට කිවයුතුවන්නේ, උතුර-නැඟෙනහිරට ගොස් එහි දෙමළ ජනායට ඉන්ගිරිස් උගන්නන ලෙසය. එසේ කලොත් සිංගප්පූරුවේ ලීක්වාන්  සතුටු වෙනු ඇත. දැන් තිබෙන විධියට එහි සිංහල ජනයාට දෙමළ ඉගෙන ගන්නට මිස දෙමළ නිලධාරීන් සිංහල ඉගෙන ගන්නේ නැත.

පියා කෙසේ වෙතත් මවගේ සෙනෙහස, ආශිර්වාදය දරුවෙකුට ලබාගත හැකි ජීවන තෘප්තියය. ටාරා හෝ චන්ද්‍රිකා උම්මග්ග ජාතකය, සැළලිහිණි සංදේශය, සුභාෂිතය දැකලාවත් තිබේදැයි මට සැකය. මා රටහැර එනවිට මා බදාගත් මගේ අම්මා පැතුවේ නැවත නැවතත් ඇගේම පුතා ලෙස උපදින ලෙසය. චන්ද්‍රිකාගේ අම්මා, ඇගේ පුද්ගලික ලේකම් සුදත් ගුණසේකරට කිව්වේ, “චන්ද්‍රිකා පිස්සු කෙළිනවා” යනුවෙනි. ටාරා ද ඊට හවුල්වූ තැනත්තියකි. බෞද්ධ කාන්තාවක්වූ මවගේ මිණිය නිල්පාට සාරියකින් වැසීමට තරම් චන්ද්‍රිකා සිය මවට ද්‍රෝහී වූවාය.

සිංහල භාෂාව, ඊළම හා මිලේනියම් ට්‍රෝජන් අශ්වයා

වඩා පුළුල් ලෙස සිතා බලනවිට මේ ඉන්ගිරිස් පිස්සුව, පිස්සුවක් නොව රටකැඩීමේ ව්‍යාපාරයේම කොටසක් බව අපට පැහැදිලි වියයුතුය. බාලා තම්පෝලා ද්‍රවිඩ රජයේ සේවකයින්ට නොමිලේ සිංහල ඉගැන්වීමට  විරුද්ධවුයේ සමතැනක් නිසා නොවේ. සරණාගතයින් ලෙස පිටරටවලට ගොස් කම්කරු ශ්‍රේණීයේ රැකියා කරණ මෙම ද්‍රවිඩ ජනයා ඉතා කෙටිකාලයකින් ඒ රටේ භාෂාව කතාකරන්නට ඉගෙන ගන්නේ භාෂාව ජීවත්වීමේ මෙවලමක් නිසාය. ලංකාවේ සිදුවූයේ භාෂාව රටකැඩීමේ ආයුධයක් කර ගැනීම හා සිංහල කළුසුද්දන් එයට අනුබල දීමය. දෙවන ලෝක යුද්ධකාලයේදී ස්ටාලින්, චර්චිල් හා රුසවේල්ට ඇඟවූයේ තමන්ට ඉංග්‍රීසි නොතේරෙන ලෙසය. මේ මඟින් ඔහු කපටි උත්තර දීමට සිතාගැනීමට කාලය ලබාගත්තේය. කැබිනට් පත්‍රිකා ඉන්ගිරිස් වලින් ලියා, ඉන්ගිරිස් වලින් කතාකල නිසා ඒවායේ තොරතුරු සිරිසේන ජනාධිපති දැනගත්තේ පසුදා පත්තරවලින් යයි කටකතාවක් පැවතීමද මෙවැනිම  කැත හැසිරීමක් නොවේද? 1815 දී සිංහලේ උඩරට දෙමළ රජු අල්ලා ගන්නා අවස්ථාවේදී චන්ද්‍රිකාගේ හා ජේ ආර් ගේ මී මුත්තන් හා යාපනේ කුමාරසූරියර් මුදලිගේ නෑයෙක් එහි සිටියේ භාෂා පරිවර්තකයින් ලෙස විය යුතුය.

මේ වනවිට ඇමෙරිකාවේ දෙමව්පියෝ තම දරුවන්ට ඉගෙන ගන්නට කියන්නේ ජපන්, චීන, රුසියන්, කොරියන් වැනි භාෂාය. ප්‍රංශ, ජර්මන් භාෂා පාසැල්වල  දැන් නැත. එපමණක් නොව ඇමෙරිකාවේ කාලයක සිටම ඉංග්‍රීසිවත් හරියට ඉගෙනගන්නේ නැත. රජයේ පාසැල්වලින් (public schools) 12 ශ්‍රේණියෙන් පසු දෙන ඩිප්ලොමා සහතිකය නැති අයට, ඊට සමාන (G.E.D.  ජෙනරල් එඩියුකේෂන් ඩිප්ලොමා නම්)  සහතිකයක් ලබාදීමට පන්ති හා විභාග රජයෙන්ම පවත්වන්නේය. 12 ශ්‍රේණිය සහතිකය ලබා (අතරමඟ ගෙදර නොනැවතී පාසැල් ගිය හැමෝටමවගේ මේ හයි ස්කූල් ඩිප්ලොමා සහතිකය ලැබේ) විශ්ව විද්‍යාල, කොමියුනිටි කොලේජ් වලට එන බොහෝ අයට මුල් අවුරුද්ද පුරාම ඉගෙනගන්නට වෙන්නේ රෙමෙඩියල් (remedial courses) විෂයයන්ය. මේ නම පසුව ඩිවෙලොප්මන්ටල් (developmental) යනුවෙන් වෙනස් කලේ රෙමෙඩියල් යන්න අවමානයක් ලෙස සැළකෙන නිසාය.  මේ විෂයයන් නම් ඉංග්‍රීසි කියවීම, ලිවීම හා ගණිතය (මැත්) (reading, writing and Math) ය. විෂය තුනටම නිපුණ්තා මට්ටම් තුනක් බැගින් තිබේ. ආරම්භයේදී පවත්වන විභාගයකින් ශිෂ්‍යයා කුමණ මට්ටමේ සිටීදැයි තීරණය වේ.

කතාව දෝලාවෙන්, ගමන පයින්

මේ අනුව පෙනීයන්නේ ඉංග්‍රීසි දුර්වලකම ඇමෙරිකාවේද ප්‍රශ්ණයක් බව නොවේද? මෙහිදී ලංකාවට වඩා ඇති  වෙනස්කම් දෙකකි. (1) දෙවන භාෂාවක් ලෙස ඉංග්‍රීසි උගන්වන්නේ ඒ සඳහා විශේෂ  පුහුණුවක් හා සහතික ලබාගත් ගුරුවරු පමණය (2) මේ ගුරුවරු තමන්ගේ රාජකාරිය හරිහැටි ඉෂ්ට කරනවාද යන්න සාධක සහිතව ඔප්පුකල යුතුය (Are you doing what you say you are doing?). පන්තියේ ගුරුවරයා/ගුරුවරිය ආරම්භයේදී ස්වේච්චාවෙන්ම සාධාරණ ඉලක්කයක් සටහන් කර, වාරය අවසානයේදී ඒ ඉලක්ක ලබාගත්තාද නැද්ද යන්න වාර්තා කරයි. ලබාගත් ප්‍රතිපල ගැන ඔවුන්ට වගකීමක් හා වගවීමක් පැටවේ. ඇමෙරිකාවේ ගුරු වෘත්තිය එවැනි කාර්යක්ෂමතා (effectiveness) අගැයීමකට යටත්ය. විශ්ව විද්‍යාලවල නම්, ශිෂ්‍යයයෝ තම ගුරුවරුන් ගැන වාරාවසානයේ එවැනි අගැයීමක් අනිවාර්ය ලෙසම කරන්නේ නිර්ණාමිකවය. ඒවා ගුරුවරයාට දකින්නට ලැබෙන්නේ විභාගවල ප්‍රතිපල නිකුත්  කලාට පසුවය.  පන්තියට ප්‍රමාදව එන, කලින් පිටව යන ගුරුවරු, කම්මැලි ගුරුවරු, අදක්ෂ අය, ශිෂ්‍යයින්ගේ විමර්ශණයට ලක්වේ.

ඉගැන්වීමට සුදුසු ගුරුවරු  සම්බන්ධයෙන් කතාකරණවා නම් 1956 ට පෙරත් පසුත් මට සිටි ඉංග්‍රීසි ගුරුවරු මොට්ටයෝය. ඉංග්‍රීසි කතාකරන්න දන්නවා හැර ඔවුන් සුදුසුවූයේ කන්තෝරුවල ලිපිකාර වැඩටය. 1960 දශකයෙන් පසු තිලෝකසුන්දරී කාරියවසම් වාර්තාකල පරිදි 1972 දී සිටි ඉංග්‍රීසි ගුරුවරු 40,000 න් 19,000 ක් ම අ.පො. සාමාන්‍ය පෙල  විභාගයෙන් ඉංග්‍රීසි විෂයෙන් ක්‍රඩිට් පාස් එකක් ගත් අයය. අද වනවිට නොයෙක් නැටුම් නටා, පුදුම විධියට ඩොලර් ගිල දමා විශ්ව විද්‍යාලවල වෙනම ඉංග්‍රීසි පුහුණු කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තු පවා පිහිටුවා ඇත. රට පුරාමත් නොයෙක් ආයතන ඇත. ටියුෂන් මාෆියාව මාසෙකට රුපියල් 4000-5000 හේ ඉංග්‍රීසි පන්ති පවත්වති. මේවායින් ඉගෙනගත් අයට වෙන්නේ කුමක්ද?  ඉංග්‍රීසි උගන්වන රජයෙන් පඩිලබන අයගේ කාර්යක්ෂ්මතාවය පරීක්ෂා කිරීමක් සිදුවේද? ඇමෙරිකාවේදී දැන් ඉංග්‍රීසි ඉගෙනගන්නට උත්සාහකරණ හාමුදුරුනමක් මට කිව් කතාවකට අනුව, ලංකාවේදී, විශ්ව විද්‍යාලයේ ඔහුට යාමට අනිවාර්යවූ ඉංග්‍රීසි පන්තියේ ගුරුවරයා හිස් අතින්  පන්තියට පැමිණ ශිෂ්‍යයෙකුගේ පොතක් ඉල්ලාගෙන උගන්වයි. ළමයි එක්කෙනා, එක්කෙනා පන්තිකාමරයෙන් පිටව යයි.  අන්තිමේදී එක ළමයෙක් ඉතිරිවූ විට, ගුරුවරයා ඒ ළමයාගෙන් ඇසුවේ ඇයි ඔබත් නොයන්නේ යනුය! මගේ පොත සර් ලඟ නිසා මට යන්නට බෑ යයි ශිෂ්‍යයා කීවේය. මෙම උදාහරණය මෙම ඉංග්‍රීසි ජාවාරමේ යථාර්ථය එලිකරයි.

1984 දී ඇන්ටන් ප්‍රනාන්දු විසින් ලියනලද, ඉංග්‍රීසියට පදනම යන පොත දැනට අවුරුදු දෙකකට පමණ පෙර මට අහම්බෙන් ලැබුණි. ඔහු කියන්නේ ඒ පොතෙන් මාස තුනකින් හොඳ ඉංග්‍රීසි  දැණුමක් ලබාගත හැකි බවය. මේ පොත මුල් සිට අගටම කියැවූ මට සිතෙන්නේ ලංකාවේ රජයෙන් පඩි ලබන ඉංග්‍රීසි උගන්වන අය එය ඔවුන්ගේ අත්පොත කරගත යුතුය කියාය. ලොකු උපාධි සහිත ආචාර්ය, මහාචාර්ය වරුන්ට අභියෝගයක් ඒ සරල පොතෙන් කරයි.  එසේ නැත්නම් ඉංග්‍රීසි විකුණා ගෙන ජීවත්වන මේ අය හා අධ්‍යාපනයට සම්බන්ධ නිලධාරීන් දවස් 45 කින් ඉංග්‍රීසි කතාකරවන අවුරුදු 24 තරුණයින් දෙන්නාට මේ වැඩේ භාර දිය යුතුය. ලක්ෂ ගණනින් ඔවුන්ගේ ඔන්ලයින් ඇකඩමියට  සහභාගී වන ශිෂ්‍යයින්ගෙන් අය කරන්නේ  රුපියල් 5,175 ක් පමණය.

මුළු රටම දන් ටියුෂන් ලංකාවක්වී ඇති නිසා බොහෝ පාසැල්වල 11-12 ශ්‍රේණිවල පන්ති හිස්ය. මෙය විශාල ධන නාස්තියකි. මේ පාසැල්වල එම පන්ති වසා දැමිය යුතුය. එසේ නැත්නම් රජයෙන් මේ ශිෂ්‍යයින්ගේ ටියුෂන් ගාස්තු ගෙවිය යුතුය. එය රජයට ලාභය. ඔඩිටර් ජෙනරාල් (නොවැම්බර් 18, 2020 වාර්තාව) කලා උපාධිධාරීන්ට රක්ෂා නැතිකම ගැන කරණ විමර්ශනය, ඉංග්‍රීසි දැණුමක් නැතිකම හා සම්බන්ධ කලේ, රට කඩන ව්‍යාපරයේ අය විය යුතුය. ඇමෙරිකාවේ හා එංගලන්තයේ රක්ෂා නැති ප්‍රශ්ණය ඉංග්‍රීසි මඟින් විසඳන්නට ඒ රටවල් කතාකරන්නේ නැත. ලංකාවට ඇත්තේ ඉංග්‍රීසි මාධ්‍ය ප්‍රශ්ණයක් නොව රටේ පාලකයින් විසින් මුළු රටම අවකළමනාකරණය කිරීමේ අර්බුදයය. 1960 ගණන් වලදී ලතින් ඇමෙරිකානු රටවල ණය උඟුල ගැන අපි ඉගෙන ගත්තෙමු. දැන් 2021 දී ලංකාව මුහුණ පා සිටින්නේද දේශපාලක කළුසුද්දන් කල අඥාන ක්‍රියාවල විපාක වලටය. උසස් පෙළ විද්‍යා විෂයයන් උගන්වා ඔවුන්ව ලිපිකාර රක්ෂාවලට යෙදවීමත්, එසේ උපාධි ගත් අයට, රටට අවම වශයෙන් වසර 5 ක වත් විෂයට අදාල ක්ෂේත්‍ර සේවයක්වත් ලබා නොදී රටින් පිටව යාමට ඉඩදීමත් ගැන ඔඩිටර් ජෙනරාල්ට අමතකව ඇත. රට මුහුණ පා ඇත්තේ තවදුරටහ් පැලැස්තර දැමීමට නොහැකි පවතින කළුසුද්දන්ගේ පාලන ක්‍රමය, බෞද්ධ මධ්‍යම ප්‍රතිපදා රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති මත උඩු-යටිකුරු කලයුතු අවස්ථාවකටය.

දැනට පවතින බොරු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙනුවට පක්ෂ දේශපාලනයෙන් තොර ජනමූල සභා මට්ටමින් ජනතාවට බලය පැවරෙන පාලන ක්‍රමයකට රට යායුතුය. ගාන්ධි හා මාවෝ සේතුං යන දෙන්නා විසින් මාර්ග දෙකකින් මෙම ක්‍රමය යෝජනා කලේය  (The renewal of Chinese and Indian technology and culture, pages 200-205, Homo-faber: Technology and Culture in India, China and the West from 1500-to the present day, C. A. Alvares, 1980). මාවෝ සාර්ථක විය. ගාන්ධිගේ වියෝව නිසා නේරුගේ අසාර්ථක ක්‍රමය ක්‍රියාවට නැඟුණි. මේ වන විට ඉන්දියාව ඇමෙරිකන් ග්‍රහණයට නතුවෙමින් සිටී. ජනතා කොමිටි වශයෙන් මෙම මාවෝ-ගාන්ධි සංකල්පය 1970 දශකයේදී ලංකාවටද හඳුන්වා දුන්නත් දේශපාලකයින් විසින් ගම්වල නුසුදුසු පංචස්කන්ධ එආවට පත්කිරීම නිසා එය හිටි තැනම ලොප් විය. රටවැසියා-පන්සල-යුද හමුදාව යන ත්‍රිත්වය මඟින් දැනට පවතින පක්ෂ දේශපාලකයා-නිලධාරියා-බිස්නස්කාරයා යන දුෂ්ඨ  ත්‍රිකෝණය මෙල්ල කල යුතුය.

සිංහල භාෂාව ලෝකයේ ඇති විද්‍යත්මක භාෂාවකි. පරිගණකය ගමට ගෙනයාම සිංහලෙන් හා ඉංග්‍රීසියෙන් යන භාෂා දෙකෙන්ම කල හැකිය. මෙම ලිපිය දිග වැඩිවෙන නිසා එය මීලඟ කොටසෙන් සළකා බලමු.