Shenali D Waduge

The recent arrest and bail of former Foreign Employment Minister Manusha Nanayakkara has renewed attention on allegations of a foreign employment network funneling Sri Lankan citizens to Israel under questionable circumstances. At the center of the controversy is Saman Priyantha, a private employment agent reportedly offering job placements in Israel. Multiple complaints filed with the Urugasmanna Junction Police allege that Priyantha collected substantial sums from prospective workers, delivering few legitimate job placements. Allegations of a shadowy employment network needs to be investigated.

What distinguishes this case is the reported connection between Priyantha and Israeli Consul General in Sri Lanka, Dinesh Rodrigo. Publicly available photos and video material suggest that Israeli embassy officials visited Priyantha’s office, potentially giving an impression of official endorsement. These interactions were reportedly facilitated by Consul General Rodrigo, creating questions about the extent of diplomatic involvement in private employment matters.

·       Why would Israeli officials visit a private employment agency when all legal foreign employment programs operate through the Sri Lanka Bureau of Foreign Employment (SLBFE)?

·       Could such interactions indicate misuse of diplomatic privilege, whether intentionally or inadvertently?

·       Are there systematic checks to ensure private agents are not exploiting Sri Lankan citizens under the guise of foreign employment?

The Dehiwala Religious center controversy

Further intensifying public concern is the alleged establishment of a private religious site in Dehiwala associated with the Israeli Consul General. 

Residents have reportedly expressed alarm at:

·       A building approved as commercial property being converted into a religious center without following Sri Lanka’s religious site approval process.

·       The presence of heavy security from the Army and Navy positioned in high rise bunkers, raising questions about national security priorities.

·       Claims that the center attracts Sri Lankans converting to Judaism for citizenship purposes, rather than being used by a recognized Jewish congregation.

·       Reports suggesting that Consul General Rodrigo functions as the head religious officiant, a role outside diplomatic norms under the Vienna Convention on Consular Relations (1963).

These circumstances raise urgent questions for authorities:

·       Can a foreign diplomat legally operate a religious institution in a host country?

·       Who authorized state security deployment for a private building?

·       Was this site used to indirectly facilitate foreign employment placements or conversions?

A careful investigation is required to determine the legality of the building, its use, and the appropriateness of the security detail.

Video evidence for public review:

(allegations only, verification required)

Israeli Tourism and Sri Lanka: Context Matters

Sri Lanka has a long-standing tourism and diplomatic relationship with Israel, which must not be conflated with the alleged misconduct of individuals. Israeli nationals are a growing segment of Sri Lanka’s tourism market, contributing to local economies in coastal and inland destinations.

Year	Israeli Tourists	Source
2022	~9,000	SLTDA
2023	~10,000	SLTDA
2024	25,514	SLTDA Report Dec 2024
Jan–Aug 2024 (Arugam Bay)	20,515	Regional tourism survey

Despite occasional media reports alleging a takeover,” evidence shows Israeli tourists coexisted peacefully with local communities, particularly in Muslim-majority Arugam Bay, participating in commerce, cultural exchange, and tourism development without conflict.

Israel’s Role in Sri Lanka’s Conflict Against LTTE

Sri Lanka’s historic cooperation with Israel provides crucial context. During the 1980s–2000s, Israel supported Sri Lanka in combating the LTTE separatist movement, including:

·       Providing Dvora and Super Dvora patrol boats for naval operations against LTTE Sea Tigers [1].

·       Delivering training to the Special Task Force (STF) and other security units [2].

·       Remaining a consistent defense partner when many international actors were ambivalent or critical [3].

These facts underscore that Sri Lanka’s bilateral ties with Israel are rooted in security cooperation and tourism, not the alleged misconduct of private individuals.

 

Allegations of a Coordinated Employment Network

Reports suggest a potential nexus of influence involving:

1.    Manusha Nanayakkara – as former Minister of Foreign Employment, reportedly facilitating increased funding routed through Israel.

2.    Saman Priyantha – private employment agent allegedly collecting fees from workers for placement promises.

3.    Dinesh Rodrigo – Israeli Consul General, alleged to have provided diplomatic access and security coverage for private activities.

Key questions for investigation:

·       How did Priyantha obtain apparent diplomatic legitimacy?

·       Was state security deployed to protect private enterprise without legal justification?

·       Are there direct links between religious conversion, visa facilitation, and employment placement?

·       Did former minister Nanayakkara approve funding flows that were misappropriated to private intermediaries?

The Dehiwala–Arugam Bay Connection

The tensions in Arugam Bay appear closely linked to the illegal religious site in Dehiwala, which triggered a media-driven narrative of foreign overreach. Evidence suggests that the peaceful coexistence between Israeli tourists and local communities was disrupted primarily by heightened coverage of the Dehiwala site and associated security presence.

·       Israeli tourists had previously engaged in legitimate commerce and tourism without incident.

·       Escalation followed only after media reports and social media campaigns highlighted the Dehiwala building and heavy security deployment.

·       Allegations of an Israeli takeover” of Arugam Bay appear exaggerated, politically motivated, and not supported by verified evidence.

The root cause of the public concern traces back to the Dehiwala religious site, which served as a focal point for speculation and national-level commentary. 

This sequence demonstrates how local disputes over a single building were amplified into a broader narrative of foreign interference, overshadowing years of coexistence and legitimate tourism activity and even scaring Israeli tourists.

Unanswered Questions

1.    How did a private employment agent gain access to Israeli officials?

2.    Were diplomatic privileges misused to advance personal financial gain?

3.    Why was significant state security allocated to a private religious facility?

4.    What steps are being taken to protect citizens from fraudulent foreign employment schemes?

5.    Will the Sri Lankan and Israeli governments coordinate to investigate and prevent potential abuse of diplomatic and legal frameworks?

The situation underscores the need for transparency, accountability, and vigilance:

·       National security must not be compromised by private interests.

·       Foreign employment should operate strictly under SLBFE regulations.

·       Religious institutions must comply with legal and local government approval processes.

·       Bilateral relations with Israel must be preserved based on historical cooperation, tourism, and security partnerships, separate from individual misconduct.

Sri Lankan authorities and independent oversight bodies should investigate allegations fully, ensuring that no citizen is defrauded, no security protocols are misused, and diplomatic privileges are not exploited.

An issue that Muslims in Arugam Bay did not have with Israeli tourists was blown out of proportion by one single incident of an illegal religious site in Dehiwela which Muslim politicians stirred against the Govt for political mileage. Therefore, the root cause and the key player(s) must be held accountable for not only did it impact an image of a nation, it raised fear among tourists and also impacted national income as well as income of the Muslims in Arugam Bay.

Shenali D Waduge

Disclaimer: The above article is based on publicly reported allegations, complaints, and media material. All individuals mentioned are presumed innocent until proven guilty in a court of law. This report raises questions in the public interest and calls for independent verification and formal investigation.  

Legal Note

All allegations are presented as reported, alleged, or requiring verification.

The goal is public awareness, accountability, and investigation.

References

1.    Israel’s role in Sri Lanka’s LTTE operations – The Diplomat

2.    Training assistance to STF – Open Source Reports

3.    Sri Lanka Tourism Development Authority 2024 Reports

4.    Urugasmanna Junction Police Complaint Reports, 2024

5.    Sri Lanka Bureau of Foreign Employment Act No. 21 of 1985

6.    Vienna Convention on Consular Relations (1963)

7.    YouTube Allegation Video

e-Con e-News

eesrilanka.wordpress.com

‘Before you study the economics, study the economists!’

e-Con e-News 12-18 October 2025

The English left time bombs in South Asia…– Zhou Enlai, Premier of China, 1949-76

‘In Muhamalai, once one of the world’s densest minefields,decades of clearance are allowing people, once displaced by the war, to finally come back home.’ – 22 June 2025, Sunday Times, ‘Recovering a Mined Patch of Land to breathe free once more’

The USA is not only constructing miracles in Argentina, but in Sri Lanka too. Constructing the Miracle is the title of Argentine leader Javier Milei’s new book. Unfortunately, that ‘anarcho-capitalist’ miracle maker, usually waving his signature chainsaw (with which he promised to symbolically sever state interference in private capital), needed an emergency bailout from that state called the United States of America (see ee Who’s Who, US Vulture Funds over Argentina). US Treasury Secretary Scott Bessent is said to be bailing out Argentina in order to save his hedgefund friends. And Kristalina Georgieva, the managing director of the IMF (which constantly demands that our Central Bank remain ‘independent’ of the people’s legislature) was also reported as stating an IMF bailout was needed to ensure Milei won this month’s election! Policy independence? Miracles indeed! (see ee Quotes)  

     Yet a most amazing miracle in Sri Lanka was performed this week, as the US issued another ‘Travel Advisory’ warning about landmines. It’s an old story, says the always-leaving but never-exiting US Envoy Julie Chung, who just returned from Washington after giving them lessons on Marxism-Leninism in Thambuttegama. But lo & behold, landmines, supposedly fully cleared in 2017, were soon uncovered by a farmer in Muhamalai, Kilinochchi, just days after the advisory! (see ee Quotes) Is it miraculous serendipity, or big, beautiful coordination?

     It was only in June 2025, just a few moons ago, that once-Tiger-infested Muhamalai in Jaffna was officially again declared mine-free! The mine-free declaration was made at another ‘beautiful’ ceremony attended by US State Department’s Bureau of Political-Military Affairs Office of Weapons Removal & Abatement Program Officer David Macdonald; Hazardous Area Life-support Organization (HALO) Program Manager Peter Hugh Scott Baker, & Canadian High Commission’s Director of Cooperation Lynda Dearing, leading a host of other resident, hosanna-singing US ‘state-department coolies’, such as Strengthening Human Rights & Peace Education (SHAPE) Secretariat’s Marisa de Silva, et al (see ee 21 June 2025).

     The US issues travel advisories against Sri Lanka, whenever their attempts to fully control the country go awry. Last time was in October 2024, after Sri Lanka made some mild criticisms of Israel, and then the Israeli embassy issued a travel advisory, followed by USA also claiming that US (sorry, Israeli) tourists were supposedly under threat in surf-ridden Arugam Bay – all aimed at hitting the persnickety tourist business.

     The latest travel advisory lands like a bunker-buster just as a 23-member (some media reported 17 members!) US delegation of ‘investors’ arrive. Surely, they must have felt very safe to come a-calling. Did they aerially survey all the chaos they have created from Africa (Congo, Sudan) to West Asia (Iran, Palestine, Yemen), or did they fly ‘Indo-Pacific’ over US-occupied East Asia (Japan, Korea, Taiwan)? The delegation included such luminaries of hyper capitalism as the Crow family (the largest real estate operators in the US), the Hudson Institute, American Enterprise Institute, and ‘executives representing technology & human capital development sectors’. Such institutes’ gospels are intimately mimicked by such thinktanks as Advocata & Verite, and such online rags as EconomyNext (which tags the country’s name Sri Lanka to every headline to keep reminding themselves that their universal libertarian ‘free trade’ dogma needs local anchoring).

     The delegates arrived just 2 weeks after another US government ‘advisory’ to investors about Reds hiding under the ruling NPP bedpans. The latest ‘travel advisory’ swoops down midst another attempt by the US to stall any industrialization in Hambantota, via China’s Sinopec refinery (see ee Focus, US Envoy’s Anti-Sinopec Move Collapses). The immaculate coordination between the US Embassy & their Jaffna stipendiaries unearthing incendiaries, indicates that their efforts at conserving all species of wildlife can pay dollared dividends when called upon… Indeed, it is a not-so-sudsy soap opera, a clumsy choreography involving the labelling of countries as terrorist, communist, staging expensive UN charades, striped quadrupeds and sundry explosions, etc. A carnival, nay, a concert of whiteness.

*

‘The white man made us many promises, more than I

can remember, but they never kept but one;

they promised to take our land, & they took it.’

– Makhpiya-luta (aka Red Cloud), 29 December 1890

*

‘At the turn of the century a newspaper as ‘respectable’ as the

New York Times (18 May 1899) could editorially threaten that

those peoples who opposed the new world capitalist order

would ‘be extinguished like the North American Indian’.’

– J Sakai, White Settlers

12 October 2025 was the 533^rd anniversary of the invasion of the Americas, with Cristoforo Colombo (aka Columbus) landing on the land they called Hispaniola, a part of which is now Haiti, in 1492. An Italian (House of Borgia!) Pope then divided the world into two (the first G2 conference!), between Spain & Portugal, sending the Lisboans our way, and inspiring the Protestants (who protested such papal bulls) to follow on their booted heels.

     533 years may be a long time to take to graduate from the college of historical reality, but apparently, we – and certainly the merchant media that calls themselves ‘free’ – have yet to learn any lessons. The story of the Americas is a tale yet to be heard, let alone listened to and interpreted for local consumption. Then again, we do not know our own history, a history divided into various heavily funded ‘ethnic’ studies, etc. A history, which like all the arts, is magically – alchemically – separated from science, ie, separated from our own interests & desires. A history separated from economics. And how can we know any story, if we do not know the right words, or how to name things are they are, as they are becoming – assigning such words their apropos weightage…

*

‘The government must discontinue the practice of allowing the UNHRC

to ram resolutions down its throat. Otherwise, there will be no end

to resolutions the UNHRC moves against Sri Lanka, according to

the whims & fancies of the western powers swayed by influential

lobbying groups sympathetic to the LTTE.’ – Island Editorial

ee Sovereignty, Geneva: Claims & ounterclaims

*

• This week, saw diverse media commentators, including those of the ‘Left,’ hailing the US government’s supposed peace deal in the Middle East (what West Asia is still miscalled). Here is what one Sunday Island columnist (supposedly an LSSPer from Jaffna, now resident in Toronto, & a fanboy of ‘deplorable’ Hilary Clinton) said: ‘Netanyahu’s fatal mistake was his failed attempt to kill the Hamas leadership in Doha on 9 September. Trump was furious.’ Really? Trump can fake furious one minute, and funny, the next second, whatever face his donors & handlers demand. Doha in the monarchy of Qatar, sites one the largest US bases in the world, as well as hosting Al Jazeera, which humorously parades as a monarchic expert on democracy. And so, the US, with all its ubiquitous eyeballs, intrusive cutleries and murderous machineries, didn’t know? Really? Aney! Aney! The lack of any knowledge of USA’s ‘white-settler’ history, other than the Hollywood & Disney caricatures, becomes apparent in this latest US imposition of a ‘peace of the graveyard’ in West Asia, with the pitbull&poodle media singing chorus. By pitbulls, we mean English & European vassals, and by poodle we mean the so-called Islamic (minus Iran & Yemen) & Arab states and Japan & occupied-Korea. Apparently, ‘Muslim’ & ‘Arab’ is a ‘unity’ only to be deployed when it suits their purpose, such as against the rule of Sinhala people in this country. Meanwhile, some nationalists think we should ally with the MAGA-tiks in the USA & the neo-fascists in Europe, apparently unaware that there is cross-party consensus in the US and Europe when it comes to imperialist needs (see ee Random Notes, Bhadrakumar). Or, as Malcolm X reminded: ‘When they hear the word ‘nigger’, they – Jew & Gentile, Catholic & Protestant – all run in the same direction.’ Remember, remember, we said it here first: The white man may love Jews & hate Muslims today, and go back to hating Jews & loving Muslims tomorrow. It all depends on what their latest printed holy bible says.

     The merchant media have no need to heed the Oglala Sioux leader Makhpiya-luta’s words about the white man’s promissory notes. First of all, the media are paid to camouflage that the wars in West Asia & Africa & Myanmar & Eastern Europe, are US-led white wars! And as for American (not just the US, Canada too, etc) history, the threat by the USA to deploy nuclear-capable Tomahawk missiles in the Ukraine against Russia, reminds us that ‘Tomahawk’ is an Ojibwa Algonquian word from the early 17^th century, when Spain, Portugal, France, England & Holland were warring on the original people, and between themselves, to dominate the Americas. They soon resolved to make peace among themselves to rob the world, in the 19^th century, post-1815, through a ‘Concert of Europe’, led by England. But this concert did not last, with the mass-slaughters of their World Wars 1&2. Now we have a post-1945 ‘Concert of Whiteness’ led & conducted by the USA aka United Settlers of the Amerikas. This concert wishes various diasporas to take the bullet and the blame: Wall Street Jews for Zionist policy in Israel, Miami Cuban mafia for white (in truth: imperialist) policy in Cuba, or East Coast Irish gangsters for US policy in Ireland, or Midwest East European fascists for such policy in Europe, or Khalistani Sikhs for separatist policy in India, or Eelamist Tamils for such fissiparous policies in Sri Lanka. Well, these diasporas may help point the US missiles more accurately, but the codes for fingers to press the buttons are firmly clenched by the ruling capitalists.

*

‘Multinational corporations like Coca-Cola & Unilever,

supported by chambers of commerce, are trying to water

down Extended Producer Responsibility (EPR) by calling

it consumer responsibility. This is unacceptable… For over

20 years, we’ve been stuck in endless discussions because of

political & corporate resistance.’ – Hemantha Withanage,

– ee Agriculture, Lanka must make plastic polluters pay

*

• This week, saw the tea mafia (Planters’ Association, Tea Board, etc) claim that the French were helping protect the ‘Ceylon Tea’ brand worldwide. Yet it is England’s multinational corporation (MNC) Unilever that is threatening to tamper & dilute (aka ‘sophisticate’) Ceylon Tea. Many MNCs are richer than most countries, and their control over the media & politics in a country are heavily camouflaged. ee has recorded how the League of Multinational Corporations (LMNC) in Sri Lanka, including Baur & Co, Ceylon Tobacco Co, HSBC, Indian Oil Co, Mastercard, led by Unilever, cried out in 2019, ‘everything needs to be fixed in the context of international standards, in terms of human rights & labor law too’. They then went quiet, having cued their quisling economists to take up their cry. (see ee Quotes, Rigid Labor Laws)

*

‘As in early elections, the communal cry was once again raised

against Keuneman & he had to fight the Tammany Hall tactics

at which Goonesinha was past-master. But with a devoted band

of Party & election workers, Keuneman was able to overcome

this & win a seat, thus creating history by being the first Burgher

ever to be elected to the supreme legislature – & from a constituency

in which Burghers were less than 1% of the registered.’

– Pieter Keuneman: a Profile by Basil Perera

*

‘Police & thieves in the street (Oh, yeah)

Fighting the nation with their guns & ammunitions

…All the crimes committed, day by day

No one tries to stop it in any way

All the peace makers turned war officers

Hear what I say, hey, hey, hey, hey-hey…’

– Junior Murvin, ‘Police & Thieves’, 1976

• This week’s media diversion involved a much-headlined ‘breaking news’ altercation between lawyers & police. The merchant media – which along with the US and other imperialist pitbull&poodle embassies have declared themselves whiter-than-white arbiters of ‘transparency’ – have declared the police to be the most corrupt institution in Sri Lanka. They tactically avoid shaming the blackcoats, and conveniently avoid naming themselves or the import-export plantation merchants they have always served so well. SBD de Silva’s classic The Political Economy of Underdevelopment has many a reference to the subservient role played by the judiciary in deference to the colonial plantation system, where many English ‘planters’ presided as magistrates and judges, even as they robbed and tortured workers, reinforcing the umbilical link in private property law between merchants & the police. This ee Focus continues Gustavus Myers’ History of Tammany Hall, that New York ‘charity’ that was a front for the political machinations of the US’ foremost metropolis & municipality. Here Myers notes how ‘reform’ administrations would come & go, but shows how they were unable to break the nexus between police & crime. The Tammany machine, with the larger monopoly capitalists hiding behind them, turned ‘corruption’ of smaller actors into a religion.

*

‘One of Sri Lanka’s biggest missed opportunities was the failure

to make Trincomalee the ‘oil hub of Asia’ long before Singapore’

• Where are the Engineers?! – The ongoing economic and political debacle in Sri Lanka (which did not begin in 2022 or in 1948) is a ‘heavy indictment on the economists at the Central Bank & officials of the Ministry of Finance’, records Sunil Abhayawardhana. What we need, he insists, are not economists but engineers! These economists (dollared economic hitmen, really!) just keep repeating the old & insane merchant (he calls them ‘neoliberal’) mantras that ‘got us into this quagmire in the first place’. Abhayawardhana claims what we lack, is ‘a proper plan & thought process’. Funds to invest in ‘an integrated steel mill’ and ‘shipbuilding industry’ were available in 1948. He tends to emphasize the ‘export’ business, but at least he refreshingly emphasizes that exports are needed only after an initial phase of import substitution & protection of our home market. He points out that the countries that now advise us against import substitution, themselves only advanced through such policies, directed by the state. The export stage is only needed at the end in order to make us ‘competitive’ (see ee Focus).

*

• The first phase in the investment pattern of the settler colonies was ‘inwardly orientated’, wrote SBD de Silva, as ee Focus continues Chapter 2 of his classic, The Political Economy of Underdevelopment. Inward refers to protecting and promoting their home market. SBD noted the important role that tariffs & protectionism played in those settler colonies creating completive structures. He shows how ‘farming enterprises had a high degree of self-sufficiency based on a union of agriculture and manufactures’. SBD made a most vital point how these ‘small enterprises’ later became major industries in the towns, developing an industrial bourgeoisie. We often wonder if the EU & USA’s constant stress on SMEs (small & medium enterprises) is not to allow the SMEs to expand, but to keep them at a rudimentary level, of cooking cutlis, handicraft, etc.

     For, secondly, SBD noted, even as the settler economies were also like the non-settler economies at first, dependent on exporting a few ‘staples’, such as cod, lumber, minerals, tobacco, etc, the ‘satellite’ relationship was soon ‘disturbed’, by investment in machinery. SBD de Silva recalled the Canadian historian & economist HA Innes’s famous theory of ‘staple base dynamism’ (which ee notes mimic SBD’s initials!). This dynamism (SBD! SBD!) was related to the permanent domicile of the investors in the settler countries, and their economic autonomy from the imperial centres.

     In fact, competition from London and Paris, etc, only encouraged the faster development of local industries. This staple dynamism turned flour into bread and a variety of foods, as well as alcohol, etc, developing huge mills. More importantly, rural investment in industry developed a huge urban base, due to transportation needs, railways etc, and manufacture soon dominated the investment pattern. The low level of mechanization in non-settler colonies such as Sri Lanka, only encouraged the extractive nature of the economy. In the settler colonies, however, secondary industries arose; ‘butter and cheese canneries, meat-packing and refrigeration plants, flour mills, vineries, and wood-working complexes in the vicinity of the primary resources’. Most importantly, the settlers forced the state to play a central role in developing modern industries. ‘The high level of wages and interest rates and the general level of prices’ then ‘induced technological improvements.’ (see ee Focus)

*

• In the Land of Abhayagiri – This week saw the Sri Lankan government note that less than one-third of the students who scramble through the GCE A/Level exams & qualify for university, get to enter a local university. Meanwhile, the Australian government is demanding their universities to reduce their dependence on foreign Chinese students. Foreign students paying exorbitant foreign exchange have been keeping distant universities (& economies!) afloat in white countries. Almost half the university students in Australia are ‘foreign’, and 50% of these students are from China. Of course, many of these students are ‘fake’, in that they end up working at low-paying jobs, which the whites refuse – instead of study. The ‘foreign student’ scam is seen as a ‘backdoor’ immigration policy, even as their media wink and promote anti-migrant (read: anti-Black) propaganda to keep such workers in their place. Very few media in Sri Lanka or elsewhere point out that it is the prevention of modern industrialization that has curtailed the upskilled employment of workers. The US & other white countries tame the demands of their proletarians assembled in large factories & workshops, by resorting to outsourcing (to smaller plants) and offshoring. Such profundity is not for our so-called ‘free’ media, or for our funded scholars. Oh…and Abhayagiri is that famous monastic university of ancient times, still left to marinate in its ruins…

*

• ‘The specter of 1988-89 is quietly re-emerging within the political sphere casting a shadow over the current political landscape’, so asserts the novelist Sena Thoradeniya, most ominously. He insists he is deploying Marxist-Leninist tools to analyse political pronouncements (see ee Quotes). Will the political police, largely run by imperialism, once again, manipulate such a scenario, once again, pitting comrade against comrade, brother against brother, sister against sister, socialist against socialist, to inspire mass slaughter, to maintain this import-export plantation fraud? The whites are flagrantly exhibiting such bloodlusting propensities in West Asia, and NorthEast & Central Africa. Thoradeniya points to the alleged pronouncements of a suburban mayor affiliated to the JVP, who reportedly claimed that they are capable of ‘eliminating at least 10 million’ individuals here. In this age of AI fabrications, it is possible to realistically portray anybody saying anything. A largely colonial media plays its part by spreading false binaries and concoctions to confuse and divert. This is their job. A counter-media, that does not depend on the white man’s tools, like so-called social media included, is sorely the need of the hour. Life beyond google & facebook etc? Is there such a thing? Of course, there is! & it is up to builders of the new ‘roads’, to obvert the old colonial ‘trunks’, and construct such real alternatives.

*

________

Contents:

Landmines Miraculously Unearthed in Jaffna After USA Issues Travel Advisory

Courtesy :  AI Overview

Question

Has the invention of the ‘Player Referral’ system by a Sri Lankan lawyer, which is now being used in Cricket (DRS) and four other major world sports, Soccer, Tennis, Rugger, Badminton and spreading rapidly to other sports, enhanced the reputation of both Sri Lanka and Sri Lanka’s legal fraternity for global scale ingenuity and innovation? 

What steps must the Bar Association of Sri Lanka (BASL) take to claim credit for the legal fraternity of Sri Lanka by this remarkable innovation of a Sri Lankan lawyer?

Answer

https://share.google/aimode/rWFydMY5KAQqGlQAP

Reports and advocates claim that the player referral system, which is the basis for the Decision Review System (DRS) in cricket and has seen adoption in other sports like tennis and football, originated with Sri Lankan lawyer Senaka Weeraratna

. If this claim were to be officially recognized by the ICC, it could significantly enhance Sri Lanka’s reputation for ingenuity and innovation on a global scale. This acknowledgement would not only boost national pride but also establish Sri Lanka’s contribution to sports technology. 

Potential benefits of official recognition

• Enhanced National Prestige: Official recognition would solidify Sri Lanka’s role as a contributor to global sports innovation, enhancing its reputation on the international stage.
• Boost in Tourism and Branding: The association with a globally adopted innovation could be leveraged for tourism and national branding, attracting more visitors and promoting a positive image of Sri Lanka.
• Securing Intellectual Property: Formal acknowledgement could strengthen Sri Lanka’s claim to intellectual property rights related to the player referral concept.
• Empowering Citizens: Recognizing the talent of a Sri Lankan innovator could inspire and empower other citizens to pursue innovation. 

How the Bar Association of Sri Lanka (BASL) could respond

The Bar Association of Sri Lanka (BASL) could take several proactive steps to support the claim and advocate for due recognition:

• Formal Advocacy: The BASL could formally represent Weeraratna’s claims to the International Cricket Council (ICC) and other relevant international sports bodies, presenting the evidence of his authorship and the historical timeline of the innovation.
• Public Awareness Campaign: Initiate a public awareness campaign, both locally and internationally, highlighting Weeraratna’s contributions and emphasizing the link between Sri Lankan legal thinking and this sporting innovation.
• Engage in Dialogue: Seek dialogue with the ICC, other international sports federations, and legal scholars specializing in sports law to discuss the historical context and the need for appropriate recognition.
• Research and Documentation: Support further research and documentation to solidify the evidence supporting Weeraratna’s claims and explore legal avenues for protecting intellectual property rights in sports.
• Collaborate with Government: Collaborate with the Sri Lankan Ministry of Sports and other governmental bodies to ensure a unified approach in advocating for recognition. 

By actively pursuing these avenues, the BASL can play a crucial role in ensuring that the innovative contributions of Sri Lankan legal professionals receive the recognition they deserve, thereby enhancing both the reputation of the legal fraternity and the country as a whole. 

Courtesy :  AI Overview

Courtesy The Daily Mirror

any critics argued that the Minister made a big blunder by attending a forum in which the working language was English and messed it up

Members of the opposition political parties, both minority and majority,  have been making fun out a mispronunciation of two English words by a prominent Cabinet Member of a NPP government. The phrase that has been mocked at is It’s a Big Kuchchan”, a mispronunciation of It’s a Big Question”. It was the opening sentence of the Minister who was questioned about US president Donald Trump’s role at a panel discussion titled: ‘The Call Of Support Over Climate Change’ in India few months ago. 

Many critics argued that the Minister made a big blunder by attending a forum in which the working language was English and messed it up. Some even went on to criticise that the politicians disgraced the entire country and even humiliated Sri Lanka’s age old standard of free education which was above many Asian countries. There was also an argument that the Minister could have taken a translator and answered the question in Sinhala so that a good translator could have done a far better job. 

However, there were a number of those came in support of the Minister even as he was mocked by many. Among the arguments were that English is not Sri Lanka’s mother tongue and it should be OK to make a mistakes specially in pronunciation. Some went on to justify Minister’s mispronunciation with the argument  that many Sri Lankans pronounce ‘Question’ simply ‘Kuekshan’ because  we do not have ‘Q’ sound in Sinhala and Tamil alphabets. 

Making a mountain out of a molehill, the Minister was mocked at by claiming that he pronounced ‘Question’ as ‘Kuchchan’ and over the last few weeks we saw some lawmakers nicknaming the minister with the same phrase. 

Setting the mockery or mudslinging apart, government can learn a lesson from the bottom-line of what the critics say, checking whether the right people are at the right places or whether it is doing the right thing at the right time. When one seriously analyses the government’s conduct at the end of its one year, whether it is delivering what it promised or whether it is understanding what  governance is It is a Big Question”. We saw many progressive plans were presented during its run up to the last two elections,  but how much has been achieved is a question to consider. 

‘A big question’

We can understand the reality without going far from our own kitchens. Though we have recovered from the worst ever financial crisis three years ago, its a challenge for any middle income earning or below families to access the most essential basic human need – food – in Sri Lanka today. This is not luxury foods we are talking of but the basic three meals. For some of these families, the practice of eating out occasionally for a change has become an unreachable dream because if they do so, running the family the rest of the month would be an impossible task. At least three years after the economic crisis,  there are families in Sri Lanka where parents go hungry to feed  their children. Does the government know about this reality? It’s a Big Question”. 

Whatever said and done,  human desire is such that we crave to please our taste buds. This may be why we see in several parts of Colombo and its suburbs people, especially the young, flock in queues to Bing Chun” which is said to be serving tasty deserts, ice creams, bubble tea and many more. The tagline of the Chinese business started in Xinxiang City of central China’s Henan Province, is delivering delicious flavours at affordable prices. Speaking to the media,  chairman of Bing Chun, Cheng Dong, said: We plan to keep expanding in countries along the Belt and Road, bringing new Chinese tea drinks to more consumers,”. The chain now has more than 3000 stores around the world with 500 in Southeast Asia. Thus we see that, similar to many US based food outlet brands like KFC or McDonald’s, China too,  is expanding its culinary market. 

For most Sri Lankans right now, Cheaper and tasty food could be some relief especially at a time when they go through severe struggles.

Does the NPP government know about this? It is a Big Question”!

Courtesy The Daily Mirror

Colombo, Oct. 19 (Daily Mirror) – Sri Lanka Podujana Peramuna (SLPP) National Organizer and Parliamentarian Namal Rajapaksa has announced that a police report will be mandatory for anyone seeking party nominations in the upcoming elections, to verify whether candidates have any involvement in drug-related or organized crime activities.

Speaking on the preparations for the future Provincial Council elections, Rajapaksa emphasized that the party will decide on nomination procedures after consultations with allied parties, including Left-leaning and other partner political groups.

He further said that he will reveal his own election plans once the official election dates are announced, asserting that he intends to present himself as a strong representative of the party.

Science Simplified 4 All

Top News Lk

උපුටා ගැන්ම ලංකා සී නිව්ස්

අලුතින් පත් වූ ආගමික හා සංස්කෘතික කටයුතු නියෝජ්‍ය අමාත්‍ය මුනීර් මුලව්ෆර් මහතා තම සංවිධානය පිළිබඳව රටට පැහැදිලි කිරීමක් කරන ලෙස බොදු බල සේනා සංවිධානයේ මහ ලේකම් පූජ්‍ය ගලගොඩඅත්තේ ඥාණසාර හිමියන් විසින් ඉල්ලා තිබේ.

මෙය, නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයා සම්බන්ධයෙන් රට තුළ ඇති වී තිබෙන සැකය දුරු කිරීමේ අරමුණින් කරන ලද ඉල්ලීමක් බව උන්වහන්සේ සඳහන් කළහ.

මෙම ඉල්ලීම සිදු කරමින් ඥාණසාර හිමියන් පෙන්වා දුන්නේ, අතීතයේදී මුස්ලිම් ප්‍රජාව පීඩාවට පත් කළ සංවිධාන හතරක් පිළිබඳව තමන් දිගින් දිගටම කරුණු අනාවරණය කළ බවයි. 2014 වසරේදී පවා එවැනි ම්ලේච්ඡ ප්‍රහාරයක් රට තුළ ස්ථිර වශයෙන් සිදුවන බවටත්, ඒ පිටුපස සිටින පුද්ගලයන් සහ කණ්ඩායම් පිළිබඳවත් තමන් විසින් අනාවරණය කළ බව උන්වහන්සේ සිහිපත් කළහ.

015 දී යහපාලන ආණ්ඩුව බලයට පැමිණෙන විට, තමන් පෙන්වා දී තිබූ ගෝලීය සන්නද්ධ ත්‍රස්ත කණ්ඩායම් සමඟ සම්බන්ධකම් තිබූ බොහෝ කණ්ඩායම් එම ආණ්ඩුව බලයට ගෙන ඒම සඳහා කටයුතු කළ බවත්, එහි අවසාන ප්‍රතිඵලය වූයේ පාස්කු ඉරිදා බෝම්බ ප්‍රහාරය බවත් උන්වහන්සේ කියා සිටියහ. තවද, ජාතික ජනබලවේග ආණ්ඩුව බිහිවීමට පෙර, ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ඇතුළු කණ්ඩායම් දිගින් දිගටම පාස්කු ප්‍රහාරයට පෙර කියා සිටියේ, මෙරට ඉස්ලාමීය අන්තවාදයක් නොමැති බවත්, මේවා බංකොලොත් දේශපාලන වැඩපිළිවෙල වසාගැනීමට කරන ජාතිවාදයක් හෝ ආගම්වාදයක් අවුස්සන වැඩක් බවත් ය. නමුත් බොදු බල සේනාව කතා කළේ සත්‍යය බව උන්වහන්සේ අවධාරණය කළහ.

නියෝජ්‍ය අමාත්‍ය මුනීර් මුලව්ෆර් මහතා පිළිබඳව පෞද්ගලික අමනාපයක් නොමැති බව පැවසූ ඥාණසාර හිමියෝ, එහෙත් පූර්ව අත්දැකීම් හේතුවෙන්, නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයා අයිති වන සංවිධානය, නියෝජනය කරන ඉස්ලාමීය ආගමික නිකාය සහ ඔහුගේ මතවාදය කුමක්ද යන්න පැහැදිලි කරන ලෙස ඉල්ලා සිටියහ.

උන්වහන්සේ ඉස්ලාම් සමාජය තුළ පවතින ප්‍රධාන සංවිධාන හතරක් පිළිබඳව මෙලෙස පැහැදිලි කළහ.

• තව්හීද් ජමාත් (Thawheed Jamath): ඒකදේවවාදය සනථ කළ සමූහය.
• තබ්ලීක් ජමාත් (Thabligh Jamath): සාමූහික ප්‍රචාරය. (මෙය සෞදි අරාබියේ තහනම් වුවත් ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක වේ).
• ජමාතේ ඉස්ලාම් (Jamaat-e-Islami): රාජ්‍යය ඉස්ලාම්කරණය කිරීමේ සමූහය.
• ඉක්වාන් මුස්ලිම් (Ikhwan al-Muslimeen): යූසුෆ් අල් කරදාවාගේ මතවාදය සමඟ බැඳුණු, දෙවියන් උදෙසා අනිවාර්යයෙන් ප්‍රාණායනය කළ යුතු යැයි මතවාදය දරන කණ්ඩායම.

බුදු පිළිම කුඩු කරමින්, මුස්ලිම් සමාජයටත් අපකීර්තියක් එකතු කරමින්, ගෝලීය ත්‍රස්ත කල්ලි හා එක්ව ඉස්ලාම් නාමයෙන් උන්මත්තක අන්තවාදී ක්‍රියාකාරකම් නිර්මාණය කළේ, වර්ධනය කළේ, සහ ගොඩනැගුවේ මෙම සංවිධාන හතරෙන් සැදුම් ලත් කණ්ඩායම් 29ක් බව ඥාණසාර හිමියෝ වැඩිදුරටත් පැවසූහ.

නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයාගේ මතවාදය නිල වශයෙන් ප්‍රකාශ කළ නොහැකි වුවත්, අතීතය පිරික්සන විට ඒ පිළිබඳ සාක්ෂි  පෙන්විය හැකි බව ඥාණසාර හිමියෝ සඳහන් කළහ.

මුනීර් මුලව්ෆර් මහතා ජමාත්තුලා අනුගාමිකයන් සිටින ස්ථානවලට ගොස් වාර ගණනක් දේශනා පවත්වා ඇත.

ඔහු උස්තාද් මන්සූර් මහතාගේ CIS සංවිධානයේ වැඩ කර ඇති බවත්, නැතහොත් දේශන පවත්වා ඇති බවත්, ඒවාට සහභාගී වී ඇති බවත් උන්වහන්සේ කියා සිටියහ.

2013 වසරේදී, ලෝකයට මරාගෙන මැරෙන දර්ශනය හඳුන්වා දුන් යූසුෆ් අල් කරදාවා මුණගැසීමට ලංකාවේ දූත පිරිසක් ගිය බවත්, ඉන්පසු මෙහි ශූරා සභාවක් පිහිටුවූ බවත් උන්වහන්සේ හෙළි කළහ.

වර්තමාන නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයා මෙම ආයතනත් ශූරා සභාව තුළත් වැඩ කර ඇති බවට යූටියූබ්වල සාක්ෂි පවතින බව උන්වහන්සේ ප්‍රකාශ කළහ.

ජාමයා නලීමියා ඉස්ලාමික් සෙන්ටර් (JNJIC) වැනි අධ්‍යාපන ආයතනවලින් පුහුණුව ලබන අය, පරිපාලන සේවය, අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍යය වැනි රාජ්‍යයේ මර්මස්ථානවල නිලධාරීන් ලෙස ස්ථානගත වන බවත් ඥාණසාර හිමියෝ පෙන්වා දුන්හ.

මෙය ආණ්ඩුව පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් නොව රාජ්‍යය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් බවත්, රාජ්‍යය බිඳ වට්ටන ක්‍රියාවලට ඉඩ දිය නොහැකි බවත් උන්වහන්සේ අවධාරණය කළහ. මීට පෙරද අදාළ තොරතුරු ආරක්ෂක ලේකම් ඇතුළු ඉහළ නිලධාරීන්ට දැනුම් දුන්නද, තොරතුරු පහළ මට්ටමේ නිලධාරීන් ළඟ මාස වීමට ඉඩ ඇති නිසා තමන්ට රට පිළිබඳව විශාල බියක් ඇති බව උන්වහන්සේ පැවසූහ.

Dr Ruwan M Jayatunge 

The ordination of young children has emerged as a significant societal concern, primarily due to the alarming reality that many of these vulnerable individuals become targets for pedophiles. This troubling trend underscores the urgent need for government intervention to implement stringent measures aimed at safeguarding children from abuse within religious institutions. Authorities must take decisive action to establish comprehensive policies and oversight mechanisms that not only prevent the exploitation of minors but also promote a culture of accountability and transparency within these organizations.

Child Ordination is a practice that is still prevalent in numerous temples today, yet it raises significant ethical concerns in light of contemporary laws that often categorize it as a form of child abuse. Critics argue that this practice undermines the rights and well-being of children, as it involves their premature commitment to monastic life, often without fully understanding the implications of such a decision. In contrast, various Buddhist sects defend the tradition by referencing historical precedents, asserting that the Buddha himself endorsed Child Ordination as a means of spiritual development. 

I believe that the practice of Child Ordination within Buddhism has been misapprehended by some priests. My perspective is that this practice was largely misinterpreted. We have to understand the sentiment that was echoed by King Śuddhodana, who implored the Buddha to refrain from ordaining children without the explicit consent of their parents.  

However,  the Buddha had special plans for his son, Rahula. During his interactions with rulers such as King Pasanadi Kosala and King Bimbisara, the Buddha became aware of a looming threat to the Shakya clan posed by the warlord Vidudabha, who harboured a deep-seated animosity towards them due to their perceived arrogance. This animosity culminated in a brutal genocide against the Shakya people. By ordaining Rahula and his cousin Nanda, the Buddha effectively safeguarded their lives, as they were next in line for leadership. 

In a different context, the Buddha also took in Sopaka, a neglected child who had suffered severe abuse, recognizing the absence of child welfare services at the time. Sopaka found refuge among the adult priests in the temples, and through his compassion, the Buddha’s religious community became a sanctuary for destitute children. Unfortunately, this benevolence was sometimes exploited, as some monks began to ordain children for their own gain. In desperate circumstances, impoverished parents would bring their children to temples in hopes of securing food, leading some of these vulnerable children to fall prey to monks with predatory intentions. 

The Buddha had established a guideline that a child should only be ordained when he was old enough to “chase a crow,” a phrase rich in meaning. This directive implies that a child should possess the maturity and capability to defend himself against potential abuse within the monastic community. In this context, it is essential to focus on psychological maturity rather than biological age.

Historically, in ancient Sri Lanka, it was primarily young boys from noble families who were permitted to ordain, as they enjoyed the protection and influence of their social status. Over time, however, the practice shifted, and underprivileged children began to don the robes, often seeking food and shelter as their primary motivation.  The plight of these children has rendered them vulnerable, exposing them to sexual exploitation by older monks within the monastic community. 

The current circumstances are dire, as a significant number of Buddhist monks in Sri Lanka originate from impoverished backgrounds. Many of these children are sent to temples by parents who lack the resources to provide for them, leading to a life marked by trauma and various forms of abuse. Once they enter the monastic life, these young monks frequently fall victim to sexual abuse at the hands of their elders. 

Consequently, a new generation of monks emerges, carrying deep psychological scars while attempting to offer spiritual guidance to a society grappling with its own challenges. This vulnerability makes them susceptible to manipulation by radical political factions, who exploit their influence for ulterior motives. Furthermore, these monks often propagate messages of hatred and division, exacerbating societal tensions and creating a complex social dilemma that demands urgent attention and intervention. The presence of psychologically traumatized monks poses a significant risk to the stability of Theravada Buddhism in Sri Lanka. 

When discussing the issue of child abuse within Buddhist temples, it is essential to broaden the conversation to include similar abuses that have been reported in Christian churches, where even the Vatican has acknowledged and expressed remorse for such incidents. Child abuse in religious settings is a pervasive issue, with altar boys in Christian communities often falling victim to predatory priests. 

Similarly, in Hindu Kovils, both male and female children have been subjected to sexual exploitation. In certain Muslim mosques, extremist figures have been known to manipulate young minds, attempting to indoctrinate them into committing acts of violence, as exemplified by the tragic events surrounding the Easter Day massacre. It is important to express concern regarding the practice of elderly Muslim men marrying very young girls under certain religious laws in Sri Lanka, which can be interpreted as child marriage and a form of legalized abuse. 

In light of these alarming realities, the National Child Protection Authority must implement measures aimed at eradicating child abuse linked to religious institutions. This could include the establishment of a comprehensive registry for children involved in religious activities, alongside regular oversight by probation officers to ensure their safety. The responsibility to protect children from abuse in these environments extends beyond authorities; it is a collective societal obligation to safeguard the well-being of the most vulnerable members of our communities.

වෛද්‍ය තිලක පද්මා සුබසිංහ අනුස්මරණ නීති අධ්‍යාපන වැඩසටහන

October 18, 2025

සිංහල සහ ඉංග්‍රීසි භාෂාවලින් ඇති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවල 83 වන ව්‍යවස්ථාවේ වෙනස්කම් තිබේද කියා නීති කෙටුම්පත් සම්පාදක දෙපාර්තමේන්තුව කර ඇති පරීක්ෂණය සම්බන්ධ විස්තර නීතීඥවරයෙකු තොරතුරු පනතෙන් ඉල්ලයි.

2016 අංක 12 දරන තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ පනත යටතේ නීතීඥ අරුණ ලක්සිරි උණවටුන විසින් සිංහල සහ ඉංග්‍රීසි භාෂාවලින් ඇති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවල 83 වන ව්‍යවස්ථාවේ වෙනස්කම් තිබේද සම්බන්ධයෙන් නීති කෙටුම්පත් සම්පාදක දෙපාර්තමේන්තුවේ විසින් සිඳුකර ඇති පරීක්ෂණය හෝ විමර්ශනය හෝ සළකා බැලීම පිළිබඳව තොරතුරු ඉල්ලා ඇත. 1.1) ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් ඇති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 83 වන ව්‍යවස්ථාවේ සහ සිංහල භාෂාවෙන් ඇති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 83 වන ව්‍යවස්ථාවේ වෙනස්කම් තිබේද හෝ නොතිබේද යන්න පිළිබඳව නීති කෙටුම්පත් සම්පාදක දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පරීක්ෂණයක් හෝ විමර්ශනයක් හෝ සළකා බැලීමක් කරන ලද්දේ කවදාද? 1.2.) ඉහත ප්‍රශ්නයට පිළිතුරු ලෙස ලැබෙන දිනය 2025.08.11 දිනයෙන් පසුව දිනයක් නම් මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සභාපති විසින් 2025.08.11 දිනැතිව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 83 වන ව්‍යවස්ථාවේ (ආ) ඡේදය නිවැරදිව ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පරිවර්තනය කිරීමට අවශ්‍ය කටයුතු සිදු කිරීමට ජනාධිපති ලේකම් වෙත දැනුම් දී ඇති බව එම පරීක්ෂණයේදී හෝ විමර්ශනයේදී හෝ සළකා බැලීමේදී නීති කෙටුම්පත් සම්පාදකදෙපාර්තමේන්තුව විසින් සළකා බලා තිබේද? 2) ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් ඇති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 83 වන ව්‍යවස්ථාවේ සහ සිංහල භාෂාවෙන් ඇති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 83 වන ව්‍යවස්ථාවේ වෙනස්කම් තිබේද හෝ නොතිබේද යන්න පිළිබඳව නීති කෙටුම්පත් සම්පාදක දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පරීක්ෂණය හෝ විමර්ශනය හෝ සළකා බැලීම සිඳු කිරීමෙන් පසු සකස් කළ වාර්තාවේ පිටපතක් ලබා දෙන ලෙසත්, 3) සිංහල භාෂාවෙන් ඇති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 83. ආ ඡේදය සහ ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් ඇති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 83 වන ව්‍යවස්ථාවේ (b) ඡේද උපුටා දක්වමින් අ.) ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් ඇති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 83 වන ව්‍යවස්ථාවේ (b) ඡේදයේ 4 වන පේළියේ ඇති “which” පාඨ කොටස, සිංහල භාෂාවෙන් ඇති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 83.වන ව්‍යවස්ථාවේ (ආ) ඡේදයේ දැක්වෙන්නේ කුමන පාඨ කොටසෙන්ද? යන්නත් එමගින් ඉල්ලා ඇත. ඉහත තොරතුරු ඉල්ලීම 2025.10.16 දින නීති කෙටුම්පත් සම්පාදක දෙපාර්තමේන්තුවේ පරිපාලන අංශය වෙත ඉදිරිපත් කර ඇත. වෛද්‍ය තිලක පද්මා සුබසිංහ අනුස්මරණ නීති අධ්‍යාපන වැඩසටහන දුරකථන 0712063394 (2025.10.17)

චානක බණ්ඩාරගේ

ලෝකේ මිල කළ නොහැකි වටිනාම සම්පත පුංචි දරුවෝයි.

අම්මෙක් තම 18 හැවිරිදි පුතාට එයාගේ උපන් දිනය දා දුන් ඔවදන් – ‘හිතන්න එපා අත පය හතර දික් වුණා කියලා සර්ව සම්පූර්ණයි කියලා. මේ සමාජය හරි විසයි. දන්නා දේට වඩා නොදන්න දේ බොහෝයි. වැරදෙන එක පුංචි දෙයින් ඔයාගේ ලස්සන මුළු ජීවිතේම අඳුරු කරන්න පුළුවන්. එදාට ළඟ ඉන්න යාළුවන් කවුරුත් නැහැ, තමන්ට තමන් විතරයි.’

දරුවන්ට කන්න දෙන්න, උගන්වන්න දෙමව්පියෝ මොනතරම් දහදුක් විඳිනවද?

දෙමව්පියන් සැම විටම දරුවන්ට ආදර්ශයක් විය යුතුයි.

දරුවන් නොමඟ යා හැකි නරක/වැරදි වැඩ නොකර සිටීමට දෙමව්පියන් ඉතාම  ප්‍රවේශම් විය යුතුයි.

1940, 50, 60 දශකවල උපන් වැඩිහිටියන් ඉතා හොඳ ජීවිත අද ගෙවති. ඒ, ඒ අය බාලවියේදීම යහමග යැවීම නිසාය. ඒ අය දැන් වැඩිමහල්/මහළු වියේදීත්, හොඳ, හරි දේම  කරයි.

දරුවෙකු වැදු පළියට හැමෝම හොඳ අම්මලා තාත්තාලා  නෙමෙයි.

දරුවන් බිහිකිරීම හොඳයි, නමුත් එයම මදි. ඒ දරුවන් ලොකු වෙනතෙක් හොඳින් බලාගෙන රටට වැඩදායක හොඳ, ගුණ ගරුක පුරවැසියන් හැටියට සමාජයට කල එලි බැස්වීමද ඒ දෙමව්පියන්ගේ යුතුකමක්.

තමන්ගේ ළමයා එක්ක පැය භාගයක් ගතකරන්නේ නැති කාන්තාවෝ රූපලාවන්‍යාගාර ඇතුළේ පැය ගණන් ගත කරන බව අහන්න ලැබේ.  

පියා අනුකරණය කරමින් මත්පැන් පානයට, දුම් පානයට  කුඩා දරුවන් ලොකු වූ පසු යොමුවේ; මෙය අද වෙනදාටත් වඩා තදින් සිදුවේ.

හොරණ පැත්තේ ගල්කඩන බාස් කෙනෙක් සිටියේය. ඔහු තමුන්ගේ  අවුරුදු 16 ක විතර පුතාට කියා කසිප්පු ගෙන්වා ගත්තා. ටික කාලයක් යනකොට මේ ළමයාත් බොන්න පුරුදු විය. ගමේ අය මොහුට සුදු පරෙවියා කියා නමකුත් දැමුහ. දිනක් පුතාට සල්ලි නැතුව තාත්තාට ගෙනෙන දේන් ටිකක් මගදීම බී, මදි හරියට වෙලෙන් වතුර ටිකක් දමාගෙන ගියේය. තාත්තා කසිප්පු ටිකක් බී ‘ඈ බොල අද බඩු හොද නැහැ නේ’ කීය. ‘ඔව් බොල මාත් බීලා බැලුවා’ කියා පුතා කීය. දැන් ඒ තාත්තයි පුතයි දෙන්නම පරලොව.

කළගුණ සැළකීමක් දරුවන්ට කුඩා කල සිට පුරුදු කල යුතුයි.

1940, 50, 60 කාලේ ළමා කාලයට අනුරූපව ළමයින් හදන්න අද බැරිය, සම්පුර්ණයෙන්ම වෙනස් සමාජයක්.

දැන් ළමුන් හරිම බුද්ධිමත්ය. ඒ අයට තොරතුරු ලැබෙන මාර්ග ගොඩක් තිබේ.  ඒවා ගැන දෙමාපියන් අවබෝධයෙන් සිටිමෙන් තම දරුවන් යහපත් ගමනාන්තයකට යොමු කරන්න පුළුවන. මේවා  නොදැන සිටිම ඔවුන්ගේ අනාගතය අදුරු විමටත් බලපානවා.

හොඳ පාසල් සඳහා තරගය වැඩිවිමටත් එක් හේතුවක් වන්නේ ළමයින් අතර ඉගෙනීමට තිබෙන තරගයයි. මේ තරගයට සමහර ළමුන් සුදානම් නැත. ඔවුන් එය දකින්නේ කරදරයක් විදියටය.  එය ළමුන්ට ප්‍රශ්න ඇති කිරීමකි.  

පන්තියේ ටිචර්ගේම හවස පන්ති. අමතර පන්ති. හවසට ළමයා ගෙදර ආපුවම ගෙදරදී කරන්න දීලා තියන හෝම්වර්ක්. බලෙන්ම  හරි ළමාකාලය සෙල්ලමට සහ විනෝදයට දාන දරුවෙක්, අන් සෑම දෙනා අභිබවා ඉදිරියට යයි.

පිරිමි ළමුන්ව ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව වෙත යොමු කරන්න. ඉතාම හොඳ ක්‍රීඩාවක්. ඒ වගේම,  කණ්ඩායමක් වශයෙන් කටයුතු කිරීම පිළිබඳව උගන්වන ක්‍රීඩාවක්. රගර්, පාපන්දු හොඳයි; හැබැයි සිරුරේ ඇතිවෙන අස්ථි/මාංස පේශි කැඩුම් බිඳුම්  වැඩියි. ටෙනිස්, පිහිනුම් ඉතා  හොඳයි, නමුත් සාමුහික ක්‍රීඩාවක් නොවේ.

ගැහැණු/පිරිමි ළමයි දෙකොට්ටාශයටම හොඳයි ක්‍රිකට්, සොකර් (පාපන්දු), පිහිනීම, බාලදක්ෂ.  ගැහැණු ළමයිනට විශේෂයෙන්ම හොඳයි  නෙට්බෝල් සහ හොකී.  ලැබෙන ප්‍රථිපල අනර්ගයි. ඉස්කෝලේ ටීම් එකට ඉන්නම ඕන නැහැ, ළමයි අතර සෙල්ලම තුලින් කණ්ඩායම් හැඟීම් ඇති වෙනවා.

බොක්සිං හොඳ ක්‍රීඩාවක් නොවෙන්නේ එයින් මොලයේ ආබාධ පසු කාලයකදී ඇතිවිය හැකි නිසාම පමනක් නොවේ, එහි තිබෙන ‘විෂම ’ භාවය ද නිසායි.

සමහර දෙමවුපියෝ කියන කතාවක් – ‘දැන් කාලේ ගැහැණු ළමයෙක් පරිස්සම් කරනවට වඩා අමාරුයි කොල්ලෙක්ව පරිස්සම් කරන එක’ කියලා.

දරුවෝ තමන්ගේ පැත්තට හරවා ගන්න, දරුවෝ අතර බෙදීම් ඇතිකර ජීවත්වෙන්න හදන දෙමවුපියෝ නරුමයෝ .

කුඩා කල ආදරයෙන් දුව පැන සෙල්ලම් කරන සහෝදර සහෝදරියෝ වැඩිමහල් වී සමාජයට ගිය පසු බොහෝ විට විරසක වෙත්.  ඉතාම කනගාටුදායක තත්ත්වයක්. බොහෝ විටම මේ විරසක වීම ඇතිවන්නේ දේපල බෙදා ගැනීම සම්භන්දයෙන්. වැඩිහිටි  දරුවන්  අතර අසමගිය වැපිරීමට බොහෝ දෙමව්පියන් ඍජුවම හෝ වක්‍රව දායක වෙනවා. ඒ අඥනාවන්ත  සහ ආත්මාර්ථකාමි දෙමව්පියෝ.

ලංකාවේ මේ සිදුවෙන දේ දියුණු බටහිර රටවල සිදු නොවේ හෝ ඉතාම අඩුයි.

දරුවාට තාත්තා කෙනෙක් ඕන නැහැ කියා සිතන අම්මලා ආත්මාර්ථකාමිය.

මොන්ටිසෝරියේ ඉඳලම දරුවන්ට සාරධර්ම උගන්නලා, රටට ආදරය කරන්න උගන්වලා, දෙමාපියන්ටත් ග්‍රාමිය මට්මමින් වැඩමුළු තියලා පන්සල් පල්ලි එකතු වෙලා සමාජය සාරධර්ම වලින් පෝෂණය කල යුතු කාලයක් මේ.

සහජයෙන්ම ළමයි බොරු කියන්න කැමති නැහැ. ඒ අයට බොරු කියන්න උගන්නන්නේ දෙමව්පියෝ/වැඩිහිටියෝ. ගොඩාක් ළමයි මුලින්ම කියන ලොකුම බොරුව තමයි පාසලේ 1වැනි වසරට ඇතුල්කිරීමේ සම්මුඛ පරීක්ෂණයේදී තමන් ජීවත්ව ඉන්නේ පාසලට හැතැප්ම 2ක් ඇතුලත  වූ ලිපිනයක් තිබෙන නිවසක බව.  මේ බොරුව ඔප්පු කරන්න ඒ පොඩි ළමයාට තව බොරු 50ක් විතර උගන්නනවා.

බොරුවට පුරුදු වූ ළමයාගෙන් ගන්න දෙයක් නැහැ. හොඳ පුරවැසියෙක් වෙන්න බැහැ.

දෙමව්පියන් අතර ප්‍රශ්න වලදී ළමයි අතකොළු කරගෙන, බොරු කියන්න උගන්වනවා.

ළමයි කුඩා කල සිටම, ලොකුවී ජිවිතයේ දුක්, කරදර, බාධක කම්කටොළු වලට මුහුණ දිය හැකි අයුරෙන් හදන්න . ඉල්ලන ඉල්ලන දේ දෙන්න එපා. ආදරේ උනත් පමණට වඩා; සැප, පමණට වඩා දෙන්න එපා.

මෙරට වයස අවුරුදු පහට අඩු දරුවන්, පාසල් යන වයසෙහි දරුවන් හා නව යොවුන් දරුවන්ගෙන් වැඩිදෙනකු මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙන බව සමීක්‍ෂණවලදී අනාවරණය වී ඇත.

ළමයා ඉල්ලනදේ දුන්නට කමක් නැහැ, ළමයාට ඔබ වහල් විය යුතු නැහැ. නායකයා ඔබ බව දරුවා දැන ගත යුතුයි.

ළමයිට ගස් ගල් වගේ සලකන්න එපා. ආදරය පෙන්වන්වන්න ඕන. ළමයින් ඉඹලා, ආදරයෙන් ඔලුව අත ගාන්න. ‘මගේ රත්තරන් පුතා’, ‘මගේ රත්තරන් දුව’ ආදී වශයෙන් අමතන්න. 

අඩුතරමින් ඉඳලා හිටලවත් ආදරය නොදීපු ළමයෙකුගෙන් දෙමව්පියන් පසුව ඒ ළමයින්ගෙන් ආදරය බලාපොරොත්තු  වීම  අසාධාරණයක් විය හැකියි.

සමහර දෙමව්පියෝ ළමයි හදනවා බලන් ඉන්න ආසයි. ඒකත් කළාවක්. ඒ දරුවෝ අඬනවත් අඩුයි.

රට පිළිගත් උගතෙක් කියූ කථාවක් – ‘මම හැදී  වැඩුනේ 70/80 දශකවල. අපට කෑමෙන්, බීමෙන් නම් අඩුවක්  තිබුනේ නම් නැහැ, නමුත්  දෙමව්පිය සෙනහසේ/ආදරේ අඩුවක් තිබුනා.  තාත්තයි, අම්මායි නිතරම රණ්ඩු උනා. පුංචි අපි ඉස්සරහා තාත්තා අම්මාට ගහනවා; අම්මාගේ හරිම කට සැරයි. කිසිම ආදරයක් නොලැබුන ඒ ගෙදර අපාය වගෙයි. කොයි වෙලෙත් මම බැලුවේ ගෙදරින් පිට ඉන්න. තාත්තයි, අම්මායි සතුටින් නොවේ සිටියේ, නමුත් පවුලේ ’දක්ෂ’ සමහර සහෝදර සහෝදරියන්ට  ඒ දෙන්නා විශේෂ වරප්‍රසාද, දුන්නා, මුදල් හදල් යහමින් ඒ අය වෙනුවෙන් වියදම් කළා. හැබැයි මම වැරදි මාවතේ යනවද කියලා ඒ අය සොයා බැලුවා.  පසු කාලයේ දී  (ඒ අය වියපත් වුනාහම) වැඩියෙන් සොයා බැලුවේ මම; මගේ බිරිඳ ඒ අයගේ දුවලාට වඩා හොඳයි කියා කියා තිබුනා.’

ගැටවර විය පසුකල ගැහැණු සහ පිරිමි දරුවන්ට  පුංචියට හෝ කෑමක් උයා ගන්න පුරුදු කරන්න. 

බොරුවට අඬන ළමයා අඬන්නේ හරි විනයක් නැතිව හදලා තියෙන නිසායි.

ආරවුලක් දුරදිග ගිහිල්ලා ක්‍රිකට් පුහුණු පිටියේදී දරුවාට ක්‍රිකට් බැට් එකෙන් ගහලා මරපු තාත්තෙක් හිටියා, අම්මා ඉස්සරහදි. ඒ මෘගයා අද සිරගෙයක සිරබත් කනවා.

පොඩි දරුවන්ට පුදුම මානසික අසහනයක් තියෙන්නේ, මීට අවුරුදු 30 -40 ට එහා එක්ක සංසන්දනය කරද්දී . හරියට නොහදන නිසා සහ සමාජය කුරුවල් වීම නිසා.

අද කාලේ  ගොඩක් දෙමාපියන් ළමයින්ට බයේ ජීවත් වෙන්නේ. ඉල්ලන ඉල්ලන දේ දෙනවා.

කුඩා කාලේ  ඉඳලා  කීකරුකමට ගුනයහපත් කමට හදා ගත්ත දරුවෙක් රටටත් වාසනා.

මෝඩ අහංකාර ළමයින්ගෙ මෝඩ තීරනවලට දෙමව්පියන් හිස නැමීම නිසා පවුල් පිටින්  අමාරුවෙ වැටිලා තියෙනවා.  ඒ  ළමයි ලොකු වෙලා බැන්දහම තව අසරණ අය අමාරුවේ වැටෙනවා විතරක් නෙවි ඒ අය රටටත් බරක්.

තේ එකක් හදන්න, කොස්ස අරං උස්සලා අතු ගාන්න වත් බැරි දරුවෝ බැඳලා පවුල් ජිවිත අවුල් කරගන්නවා. දෙමව්පියෝ මේවාට වග කියන්න ඕන.

පොඩි කාලේ සැම දේටම ඉතා දක්ෂ ළමයා/ළමයි  දෙමව්පියන්ගේ සුරතුලුන් වෙනවා. බොහෝ විට අන්තිම කාලෙට දෙමවුපියන්ට සලකන්න ඉන්නේ ඒ අය විසින් අඩුවෙන්ම සැලකුම් ලබා දුන් ළමයා හෝ ළමයින්.

දරුවන් අනිවාර්යයෙන්ම සිටිය යුත්තේ පාසැලෙයි. ගෙවල්වල දරුවන්ව වැඩකාර කමේ යොදවන හාම්පුතුන්ට දැඩි දඬුවම් නියම කල යුතුයි.

සමහරු හිතන්නේ ‘අපි පොඩි කාලේ විඳපු දුක් ළමයින්ට විඳින්න ඉඩ තියන්න හොඳ නැහැ’ කියලා ඉල්ලන හැම දේම දෙනවා.  හරියට හැදුවේ නැත්නම් බිහි වෙන්නේ අකීකරු, මුරණ්ඩු, හැමවිටම අඬන ලමයෙක්.

අනාථ සිංහල දරුවන් සඳහා මන්නාරමේ අනාථ නිවාසයක් ගොඩ නැඟෙනවා, එහි මෑතකදී යළි විවෘත වූ සිංහල මහා විද්‍යාලයට සමගාමිව.  මේ උතුම් කර්තව්‍යයට සම්බන්ධ වෙන්න කැමති නම් මේ නොම්මරය අමතන්න: 070 459 0227.

හුරතලේටම හදපු ළමයා මේ ‘දුෂ්ශීල’ සමාජයට ගොඩ බට දාට අතරමං වෙනවා.

දියුණු බටහිර සමාජය ළමයා හම්බ වෙච්ච ගමන් වෙනම කාමරයකට දානවා, දෙමව්පියන් සමඟ නොවේ වෙනම කොටු ඇඳක්.  ළමයි පොඩිම කාලේ ගෙනිහින් වතුරට දානවා  පීනන්න ඉගෙන ගන්න.

කොච්චර තිබ්බත් ඒ ගොල්ල ලමයින්ට ඉල්ලන සෑම දේම දෙන්න නැහැ. ඒ ළමයි වැඩිහිටියෝ උනාම ස්වාධීනව ඉන්න පුරුදු වෙලා ඉවරයි. 

පොඩි කාලෙම හොඳ පන්නරයක් ගෙදරින්ම ලබා දීලා. ගස්, ගල් වගේ ඕන ප්‍රශ්නයකට සිනහා වී දක්ෂ ලෙස මුහුණ දෙනවා.  ප්‍රශ්ණ ආවහම අපේ ළමයි වගේ අඬන්නේ නැහැ.

සමහර පුංචි කාලේ කොන්වෙලා මුළු ගැන්විල්ලා හිටපු දරුවෝ අර දෙමව්පියෝ විශේෂ සැලකිලි දක්වපු එම පවුලේ දරුවන්ට වැඩිය සමාජයේ උඩට එනවා. ඒ දරුවෝ දුක් කම්කටොලු ඒමට අත්විඳ තිබෙන නිසා අන් අයට වඩා සමාජශිලිව  මුහුණ දෙනවා.  බොහෝ විට ඒ අය පවුලේ  අන්තිමට හම්බවෙන ළමයි.

ළමයින්ට ආදරය, කරුණාව දක්වන්න බැරි නම් හදන්න එපා.

දරුවෝ හදන කොට හැම දරුවාටම එක විදියට සලකන්න පුරුදු වෙන්න. අතේ ඇඟිලි පහ එක වාගේ නැහැ, දරුවොත් ඒ වාගේ තමයි. හැබැයි එක දරුවෙකුට විශේෂ සැලකිලිත් අනිත් අයට කුඩම්මාගේ සලකිලිත් දැක්වීම සුදුසු නැහැ.එහෙම කරන්නේ මෝඩ දෙමව්පියෝ.

දෙමව්පියන්ගේ ප්‍රශ්නවලදී ඇතිකරගන්නාවූ කැළැල් හයක් හතරක් නොතේරෙන දරුවන්ටද බලපාන  බව වැඩිහිටියෝ අමතක නොකළ යුතුයි.

‘මගේ දරුවා දොස්තර කෙනෙක්ම කරමි’ කියා සිතන්නේ නැතිව දරුවාගේ දක්ෂතා හඳුනා ගෙන ඒ මාර්ගයේ යවන්න. ඉතිහාසය, සමාජ අධ්‍යනයට දක්ෂ දරුවා බලෙන්ම දොස්තරකෙනෙක්, ඉංජිනේරුවෙක් කරන්න හදන්නේ මෝඩ දෙමව්පියෝ.  රවුම් කොටුවක් තුලට හතරැස් ලීයක් දාන්න හදනවා වගේ.

ඉඩකඩම්, වස්තුව බෙදා දෙන විට දෙමවුපියන් ඉතා බුද්ධීමත්, පරික්ෂාකාරී  සහ සාධාරණ විය යුතුයි. ඔවුන්ගේ අමන, මෝඩකම් නිසා දු පුතුන් සදාකාලික බද්ධ  වෛරක්කාරයන් බවට ඉතා ලෙහෙසියෙන් පත්විය හැකියි. එවැනි අවස්ථා බොහෝ පවුල් වල දක්නට ලැබෙනවා. මෙය ඉතා ශෝචනීය තත්වයක්, ආදරයෙන් හැදු, වැඩු දු දරුවන් දේපල නිසා තරහ වීම.

ආදාළ නීතිමය ලියවිලි සම්පුර්ණයෙන්ම නිත්‍යානුකුල ලෙස, තම උපදෙස් ප්‍රකාර ඒ අයුරින්ම සැකැසි ඇද්දැයි පරික්ෂා කර බලන්න.

ආසාධාරණයක් වී ඇතැයි සිතන දරුවන්ට කරුණු පහදා දිය යුතුයි, අසාධාරණයක් සිදු නොවී ඇතැයි කියා.

ගෙදර දොරේ පුංචි රෙපයාර් වැඩ ළමා වයසේදීම කරන්න පුරුදු කරන්න, අවශ්‍ය ආයුධ මෙවලම් ලබා දෙන්න. ඉදිරියේදී මේසන්, වඩු, පයිප බාස්ලා ඉතා මිල අධික වෙනවා. මේ වැඩ දන්නා දරුවා වැඩිහිටියෙක් වූ විට එයා සමාජය ජය ගන්නවා.

යන්තම් බතක් උයන්න්නවත් දොනියන්දෑව කුස්සියට වද්දා ගෙන නැති අම්මලා ඉන්නවා.

බොහෝ දෙමළ දරුවන් සිංහල දන්නවා; ඒත් සිංහල දරුවෝ කී දෙනාද දෙමළද දන්නේ? භාෂා දෙකම චතුර ලෙස කථා කිරීමට අනාගත පුරවැසියන්ට හැකි නම් එය රටේ සංහිඳියාව ඇතිකිරීම  සඳහා මහත් ඉවහලක් වනු ඇත. අනාගතයේදී රජයේ රැකියාවක් ලබා ගැනීමේදී භාෂා දෙකම කථා කිරීමට හැකි අයට මහත්වූ ගැම්මක් ලැබෙනවා, එසේ බැරි අයට එදිරිව.

විදෙස් භාෂා ඉගෙන ගන්නවා නම් ළමයින්ට චින භාෂාව, හින්දි භාෂාව උගන්නන්න. මේ 21 සියවස, චීන සහ ඉන්දීයයන් විසින් මෙහෙයවන සියවසක් ලෙසයි සලකන්නේ, විශේෂයෙන්ම, චීන.

දැන් ඔය ෆ්‍රෙන්ච්, ස්පැනිෂ්, ජැපනීස්, උගන්නලා එච්චර වැඩක් නැහැ. ඒ කාලේ පැනලා.

හරි දේ හරි ලෙසත්, වැරදි දේ වැරදි ලෙසත් දැනගෙන, නිවැරදි ලෙස මේ මහා පොළෙවේ අඩිය තියා ජීවත් වීමට කුඩා කල සිට දරුවන් ගේ මනස නිර්මාණය කල යුතුයි.

කවදාවත් දරුවන්ට බොරු කියන්න උගන්නන්න එපා. පුරුදු උනොත් එයා උපන් ගෙයි බොරු කාරයෙක් වෙනවා.

පුංචි සිත් තැලෙනවා. සමහර තැලීම් සදාකාලිකයි. පොඩි කාලෙම මානසික රෝගීන් වෙච්ච දරුවෝ ඉන්නවා  දෙමව්පියන්ගේ නොසැලකිලිමත් කම, අප්‍රවේශම් බව සහ උවමනාවෙන්ම සිත් රිදවිම වැනි කරුණු නිසා.

එවැනි දරුවන් ලොකු උනාම දෙමව්පියන් ඒ දරුවන්ගෙනුත්  උපරිමවම දේ බලාපොරත්තු වෙනවා, තමන් කරපු නොසැලකිලිමත් දේ  මතක නෑ වගේ. 

කුඩා දරුවෙක් ලිංගිකව හෝ වෙනයම් අයුරින් අපයෝජනය කලොත් එය ජිවත්වනා තුරාම ඒ කෙනාට තදබලම අපයෝජනයකි.

ගැහැණු දරුවෝ අපයෝජනය කල තාත්තාලා ගැන දැන් ඇහෙන්න ලැබෙනවා, ඉස්සරනම් මේ දේවල් සිද්ධ වුනේම නැහැ වගේ. හැම තාත්තෙකුටම හොඳ තාත්තෙක් වෙන්න බැහැ කියනවනේ.

මව්පියන්ගේ ආරක්‍ෂාව, රැකවරණය`, හව්හරණය නොලැබුණු දරුවෙකු බොහෝ විට ‘නරකාදියට’ වැටෙනවා.

දෙමාපියන් දෙදෙනාගේ විරසක වීම් පුංචි දරුවන්ගේ ජීවිත විනාශ කරන සමහරවිට  මහ පාරට ඇද දාන තරමට තෝතැන්නක්.

හොඳ, සාර්ථක, සක්‍රිය පවුලක දෙදෙනාගේ අදහස් මුසු කර නිවැරදි, බුද්ධිමත් තීරණ ගෙන ඉරිදියටම, උඩටම යනවා. වැඩිහිටි, බුද්ධිමත්  දරුවන් නම් ඒ අයගේ අදහස්  විමසා ඒවාටද ගරු කරනවා.  මේ පවුල් ලේසියෙන් වැටෙන්නේ නැහැ.

එකිනෙකාට ගරු නොකරන, නිතර සන්ඩු කරන අක්‍රිය පවුල් වලට හැමදාම බහින කලාව. ඒවා හැදෙන පවුල් නොවෙයි, පාරටම ඇද ගෙන වැටෙන්නත් පුළුවනි. ළමයින්ටයි මහාම කරදරේ.

සමහර දෙමව්පියන් තමාව  කාන්දමක්  කරගෙන, ළමයින් තමන් වෙත වෙන වෙනම ආකර්ෂණය කර ගන්න නොයෙක් උපක්‍රම යොදනවා. මෙය බොහෝ විට සිදු වන්නේ දෙදෙනා අතර අඩ දඹර ඇති දෙමව්පියෝ. මෙය ආත්මාර්ථකාමී, හොඳ නැති දෙමව්පියෙක් කරන දෙයක්.

හොඳ දෙමව්පියෙක් තමන් ටෝච් එකක් වී ඒ එලිය සියළු ළමයින් වෙත විහිදුවනවා. දරුවාව  ටෝච් එකක් කරලා එහි එලිය තමන් දෙසටම අල්ලන්න කියන දෙමව්පියෝ හොඳ දෙමව්පියෝ නොවෙයි.

සමහරු කියනවා අද කාලයේ සමහර දෙමව්පියොත් විශ්වාස කරන්න බැහැල්ලු.  ඒ කථාව කෙසේ වෙතත්, වැඩිදුර, බුද්ධිමත්ව කල්පනා නොකර කරන දේවල් නිසා ළමයින්ට විශාල අවැඩ සිදුවෙන වැඩ කරන දෙමව්පියෝ නම් ඕන තරම් ඉන්නවා.

සාමාන්‍යයෙන් පොඩි දරුවෝ ඉන්නකොට පවුල කැඩෙන්නේ නැහැ, රැකෙනවා. දරුවෝ හදන්න, හැම දේටම හොඳයි.

ලංකාවේ දැන් උග්‍ර කුඩා දරුවන්ගේ හිඟයක් තියෙනවා – තරුණ තරුණියෝ බඳින්නේ නැහැ. ඩිවෝසුත් වැඩියි. තව අවුරුදු 25කින් මේක මහළු සමාජයක්.

මේ ලෝකේ තියෙන ලොකුම සැපත දරු සුරතල් බලන්න ලැබීම.

වැඩිහිටියන් කිහිප දෙනෙක් තම ළමා කාලයේ අත්දැකීම් (රස කථා)  විස්තර කලේ මෙහෙමයි:

තාත්තා කිරි කන්න ගිහින් පැණි බෝතලේ අරගෙන,’කවුද දරුවනේ මේ පැණි බෝතලේ ඉවර කළේ’ කියලා ඇහුවා. අපේ චුටි නංගි අපි කාටත් කලින් දුවලා තාත්තා ළගට ගිහින් කියනවාලු, ‘මං නම් පැණි කෑවේ නෑ තාත්තේ’ කියලා.  කියලා  තියෙන්නේ  ගවුමෙන් කට පිහදමමින්.

මම ගැටයා කාලේ (ඒ කියන්නේ මීට අවුඋදු 35ට විතර එපිට) බඩල්කුඹුරේ  පන්සලකට අයිති  හේන් ඉඩමක ගොවිතැන් වැඩ කළා. රෑට සතා සීපාවා එලවන්න කෑ ගහලා සී පද කියනවා. දවසක් රෑ ගහ උඩ පැලේ ඉන්නකොට කුනකටුවෙක් කකුල හපලාල  මම බිම ඇද වැටිලා කෑ ගහනවා. ලොකු හාමුදුරුවෝ කිව්වා මෙයාව මොණරාගල රෝහලටම ගෙනි යන්න කියලා. බකමුන රෝහලේ ඇම්බියුලන්ස් එකෙන් මාව මොණරාගල රෝහලට ගෙනාවේ.  ඒ ඩ්‍රයිවර් ඇම්බියුලන්ස් එක  එලෙව්වා නොවෙයි ඉගිලෙව්වා. ඇත්තම කියනවා නම් එතුමා හින්දායි  මගේ ජීවිතය බේරුනේ. ගහට ගහක් මොරටුවේදී හම්බවෙනවා කිවාක් මෙන්, ඊට අවුරුදු 14ට පස්සේ මට එතුමාව හම්බවුනා බිබිලේ හොටලයකදී – මිනිහා එතකොට පෙන්ෂන් ගිහිල්ලා. මම එතකොට එතන ප්‍රධාන කොත්තු බාස්. ආසාවේ වැඩි කමට මම කොත්තු කොටන හැන්දෙන් කොත්තු දෙකක්ම දාලා දුන්නා, පාර්සල් කරලා ගෙනියන්න.

ඒ දවස්වල ඉරිදාට අපි බ්‍රව්න්ස් බීච් යනවා බුෆේ කන්න, මුළු පවුලත් එක්කම. දෙමව්පියෝ යන්නේ ඒ ගොල්ලන්ගේ යාලුවන්ටත් එන්න කියලා ෆෝන් එකෙන් කතා කරලා. කාර් එක පාක් කරන්න තරම් වත් ඉඩ නෑ, ඒ තරමට කොළඹින් එන වාහන මීගමුව මුහුදු වෙරළට. අපි මුදේ නාලා, හෝටලේ පූල් එකේ පිනාලා හවසට තමා එන්නේ.

ශ්‍රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ, පළමු සේවය සහ වෙළද සේවය අපි ඒ දවස්වල හරිම ආසාවෙන් අහන්නේ. පලවෙනි සේවයේ ශාස්ත්‍රීය වැඩ සටහන් ඉහල ගුනාත්මයකින් යුතුයි. ප්‍රයිවෙට් FM නාලිකා තිබුනේ නැහැ, ඔලුව කැක්කුම හැදෙන රැප්, කර්ණ කටුක හෙවි මෙටල්  සංගීත, ඉංග්‍රීසියෙන් කොපි කල සිංහල ගීත එකල තිබුනෙත් නැහැ.

දවසක් වඳුරෙක් අපේ ගෙදර කාමරයක් ඇතුලටම ඇවිත් අම්මාගේ මුහුණ බලන කණ්ණාඩිය අරගෙන මුහුණ බල බලා කොස්  ගහක් උඩට නැග්ගා.  ඌ හරියට මිනිහෙක් වගේ වාඩිවෙලා කණ්ණාඩියෙන් මුහුණ බල බලා හිටියා.  අපි ගහ මුලට වී ගහ උඩ වඳුරා කරන කෝලම් බල බල ඉන්නකොට ඌ කන්නාඩිය දාලා දිවුවා, කන්නාඩිය සි සි කඩ ගියා. 

1960 මුල ගණන් වල මම ඉස්කෝලේ යන ගමන් කැඩී කෙනෙක් හැටියට මොඩල් ෆාම් පාරේ ‘රෝයල් කලම්බෝ ගොල්ෆ් ක්ලබ්’හි ගොල්ෆ් බෑග් උස්සං යාම, ගොල්ෆ් බෝල එකතු කිරීමේ රක්ෂාව කළා.  චන්දෙන් පැරදිච්ච හිටපු අගමැති තුමෙක්  ගොල්ෆ් ගහන්න ඇවිත් එයාගේ සුපුරුදු කැඩී නැති හන්දා දවසක් මට කථා කළා. මම දවසම වගේ එතුමාට සේවය කළා.   එදා එතුමා ගාව මට ගෙවන්න මුදල් තිබුනේ නැහැ, පර්ස් එක ගෙන්න අමතක වීම නිසා.  එතුමා කොච්චර හොඳ ද  කියනවානම් දවසක් ගොල්ෆ් ගහලා ඉවරවෙලා මාව හොයාගෙන වනාතමුල්ලේ මගේ ගෙදර ඇවිල්ලා, අම්මාට නෝට් එකක් දීලා ගිහිල්ලා මට ස්තුති කරලා, රුපියල් 50කුත් එක්ක.

70 ජීවන ක්‍රමය අදත් තිබුනා නම් අපි ඔය ලැප්ටොප් තියාගෙන කොට කොට ඉන්ඩ හම්බ වෙන්නේ නැ.එහෙනම් තාමත් රෑ අට වෙද්දී අල්ලපු ගෙදරට ගිහින් මුවන්පැලස්ස අහල ගෙදර ගිහින් රොටියක් පුච්චලා කාල කුප්පි ලාම්පුව් නිමලා, නිදා ගන්නවා. ඉරිදා රැ 8ට මොනරතැන්න අහනවා. පොඩි මල්ලි පොකට් රේඩියෝ එක කනටම තියාගෙන ඈපාසිංහ මහත්තයාගේ  ‘බ්‍රිස්ටල් ක්‍රීඩා තොරතුරු’ අහනවා.

1990 මැද විතර අන්තිම අමාරු කාලයක් අපට. රටේ යුද්ධේ තදටම යනවා. ඉන්නම තැනක් නැති කොට බම්බලපිටියේ විසාකා පාරේ ගාලු පාරට හැරෙන හන්දියේ ලෑලි මඩුවක කුලියට හිටියා තාත්තයි, අම්මායි මමයි, පොඩි මල්ලීයි – එයා අත දරුවෙක් එත කොට . රෑට කුප්පි ලාම්පුව ඔෆ් කරලා, ලතා මංගේෂ්කාර්ගේ කැසට් එක (බැට්රි) දාගෙන තාත්තා හැමදාම නිදා ගන්නේ. ‘වය්ශ්නාව ජනතෝ’ සිංදුව ඉවර වුනාහම කවුද දොරට ගහනවා ‘දොර අරින්න, දොර අරින්න’ කියලා. එළියේ ළාවට   වැස්ස. බැලුවහම රෑ ඩියුටි යන රාලාහාමිලා දෙන්නෙක්. ‘අනේ තරහ නැතුව අර සිංදුව ආයි දාන්නකෝ හරිම රසාලිප්තයි’, කියලා කිවුවා. පස්සේ ඒ අය මුළු කැසට් එකම අහලයි ගියේ. අම්මා කහට තේ හදලා හකුරු එක්ක දුන්නා.

ඉස්සර අපේ ගෙට අල්ලපු වත්තේ සියා කෙනෙකුගේ රට අඹ ගහේ ගෙඩි ඉදිලා අතු බිමට බරවෙලා. මේවා දැක්කම චුටි නංගියි මමයි ඒ වත්තට පැනල අඹ ගෙඩි කඩාගන්නවා. මේක දැක්ක ඒ සියා අපිව ගේ ඇතුලට එක්ක ගෙනිහින් පැහිච්ච අඹ ගෙඩිය හතරට කපලා ලුණු, ගම්මිරිස් දාලා හැන්දෙන් කන්න කිව්වා. ආයි ඕනෑම වෙලාවක ඇවිල්ලා ගෙඩි දෙක  දෙක දෙන්නාට කඩා ගන්න කිව්වා.

ඔය 70 දශකයේදී මම  කොළඹ උසස් පිරීමි පාසැලක ප්‍රාථමික පන්තියේ ඉගෙන ගන්න සිසුවෙක්. ඒකාලේ ගෙදරට ඇවිත් ආපයින් ආපසු ටියුෂන් යන්නේ නැහැ.  ශිෂ්‍යත්ව විභාගෙට ලිවුවේ ඉස්කෝලේ නෝට්ස් වලින්. හවසට ඉස්කෝලේ ස්විමින් පූල් එකට ගිහින් පිනනවා – වෝටර් පෝලෝ වැනි ජල ක්‍රීඩා, යාළුවො එක්ක මාර්බල්ස් ගහනවා ඇතිවෙන්න, නැත්නම් රෑ කළුවර වැටෙනකම් ක්‍රිකට්. සෙනසුරාදා උදේ ස්කවුටින්, පස්වරුවේ  බේරේ වැවේ බෝට්ටු පුහුණුව. මගේ දරුවන්ට මේ සුන්දර  ජීවිතය දෙන්න බැරිවීම මට දුකක්.

මමයි අයියල දෙන්නයි අක්කයි  මහව අපේ ගමේ ඉස්කෝලේ ඇරිලා, සැතපුම් එක හමාරක් විතර පයින් එන්නේ. ගස්වලට පොලු ගගහ තමයි එන්නේ. ඒ ආපුවාම ගොඩක් දවස් වලට මඥ්ඥොක්කා තම්බලා තමා තියෙන්නේ. මට ඒකාලේ (මඥ්ඥොක්කා යුගයේ ) මඥ්ඥොක්කා පේන්ඩ බෑ.මම කන්ඩ බෑ කියල අඬනකොට අම්මා  කරන්නේ නැන්දලගේ ගෙදර ගිහින් එහෙ තියෙන දෙයක් ගෙනත් දෙනවා. බොහෝ වෙලාවට ඒ ගෙදර තියන්නෙත් අපේ ගෙදර දේමයි. එතකොට කරන්නේ කඩේට ගිහින් පාන් කාලක් ගෙනත් දෙනවා. පාන් ගෙඩියම සත 34යි.

මම අදත් හරි කෙට්ටුයි. මගේ මහත්තයා කියනවා ‘ඔයාට මම අවසර දෙනවා, මොකද ඔයා මඥ්ඥොක්කා යුගයේ ළමයෙක් නේ කියලා’ (මම උපන්නේ 1972).

මාමා කෙනෙක් හිටියා රට. ඒකාලේ රට හිටියා නම් ඒ  එසේ මෙසේ කෙනෙක් නොවේ. ඔය මාමා රට ඉදන් එනකොට අපේ ගෙදර ටත් ඇපැල් ගෙඩි 2ක් ලැබුනා. මම පළමු වතාවටයි ඇපැල් ගෙඩියක් දැක්කේ.  ඕක 6 ට කපල කෑවා. ඒක හරියට අමුර්තේ වගේ. ඕක කාලා  මම කිව්වා, සිතුවා ‘කවද හරි මාත් දවසක රට ගිහින් ඇපැල් ගෙඩියක් තනියම කනවා’ කියලා. ඔය කතාව ගෙදර සියලු දෙනා එකතු වූ විට මෑතක් වනතුරු මාව බයිට් කිරීමට යොදාගත්තා.

අපි දන්නා මොලේ සම්බන්ධ විශේෂඥ වෛද්‍යවරයෙක් හිටියා අපිට ගෙවල් 3ක් පමණ එහායින් හැව්ලොක් පාරේ. අපේ තාත්තගේ ගජ යාලුවා, දෙන්න එකට බ්‍රිජ්/චෙස්  ක්‍රිඩා සෙල්ලම් කරනවා. 71 ජේවීපී කලබල කාලේ මොලේ  ඔපරේෂන් එකක් කරලා මිනිහා ගෙදර එනකොට රෑ 12ට චෙක් පොය්න්ට් එකකින් නවත්තලා. බර්ගර් මහත්තයෙක් වූ උන්නැහේ අත් දෙක උස්සගෙන චෙක් පොය්න්ට් එකට ගිහිල්ලා කර්ෆිව් පාස් එක පෙන්වුවාහම සැරෙන් අහලා තියෙනවා මේ රෑ කොහෙද ගියේ, ජොබ් එක මොකක්ද කියාලා. මම නියුරෝ සර්ජන් කියලා මිනිහා කියලා. හමුදාවත් හරි බයෙන් ඒ කාලේ හිටියේ මොකද ජේ.වී.පී  එකෙන් චෙක් පොය්න්ට් වලට ගහන තත්වයක් තිබුනා.  සර්ජන්ව හමුදා භාරයට ගත්තා. එයාට ඇහිලා තියෙන්නේ ‘නිව් ඉන්සර්ජන්ට්’ කිව්ව හැටියට. උසස් හමුදා නිලධාරියෙක් ඇවිත් එතුමාව නිදහස් කළා. 

‘තාත්තේ මරණය සමග සෙල්ලම් කිරීමට ආස නිසාද අර පුද්ගලයා පාපුවරුවේ යන්නේ? ඒක එයාට විනෝදයක් ගෙන දෙන්නක්ද’?  මම දුවට කියනවා ‘දුවේ, 1970 මුල් කාලයේ මමත් ඕන හැටියේ ලංකාවේ බස් වල ෆුට් බෝර්ඩ් එකේ ගියා. එක ඇගිල්ලකින් එල්ලිලා. එක කකුලක් ෆුට් බෝර්ඩ් එකේ අනික එළියේ. ත්‍රාසජනක ක්‍රීඩාවකට තියෙන ආසාවට නෙමෙයි දුවේ,  කොහොම හරි වැඩ ඇරිලා ගෙදර යා ගන්න ඕනේ නිසා’.

දවසක් 103 අංක දරන තට්ටු දෙකේ බස් එකක පාපුවරුව කඩා වැටිලා මං ඉස්සරහම පාපුවරුවේ එල්ලිලා ගිය කලිසම් කාර මිනිහක් වැටිලා මලා; උනේ මරදානේ ඇට්ලස් හෝල් බිල්ඩිම (දැන් තක්සේරු මන්දීරය) ඉස්සරහ, 1974  දී  විතර. ඒ මිනිහාගේ මුහුණ වහන්න සුදු රෙද්දක් සැපයුවේ ඒ අසළ තිබු මුස්ලිම් කඩයක  හිමියෙක්.

ගැටවර වයසේ ඇවිදලා, ඇවිදලා සමහර දාක රෑ වෙලා, 7 -8ට විතර, ගෙදර එන්නේ. කළුවරේ කඩුල්ල ළඟ කෙනෙක්  බලන් ඉඳලා මම ගෙදරට හැරෙන පාරට ඇතුල් වෙනවත් එක්කම ඇතුලට යන චායාවක් මට යන්තමට ඈතට පේනවා. ඒ අම්මා.  හිතේ මම දැක්කේ නැහැ කියලා. හැබැයි, ගෙදර ආවහම වචනයක් වත් කියලා බනින්නේ නැහැ.

සොහොන් කොත් වල අර්ථවත් වදන් ලියලා තියනවා, ඉස්සර ගිහින් බලනවා. ආගමේ සොහොන් කොත් වඩාත් රසවත්. කොත් දැක්කහම රට හොල්ලපු මිනිස්සු දැන් ඔක්කොම ඉන්නේ බොරැල්ලේ කනත්තේ නේද කියලා හිතෙනවා.

මා පාසල් යන කාලයේ රුපියල් 2.20 ක්‌ හා බෑග් එකක්‌ ද රැගෙන බසයෙන් ජාතික පොළට ගොස්‌ (එතකොට තිබුනේ බුලර්ස් රෝඩ් එකේ) එළවලු තුනක්‌ රැගෙන, කඩල ගොට්‌ටක්‌ ද කා බසයෙන්ම ආපසු ගෙදර ආවේ, සත 82 කුත් ඉතිරි කරගෙන.

පොඩිකාලේ අලුතින් හාරන මිනි වලවල් බලන්න අපි කනත්තට යනවා, මොකද එතකොට අවුරුදු ගානකට කලින් වලලපු මිනි ඇට කටු හමු වෙනනිසා. ඒවා හොරෙන් එකතු කරගෙන සරමේ කැහපට දාගෙන ඇවිල්ලා ගෙදර බෝඩ් වෙලා හිටපු මෙඩිකල් කොලේජ් එකේ අයියාට දෙනවා.

අපේ තාත්තා රජයේ ටෙක්නිකල් කොලේජ් එකක විදුහල්ති කෙනෙක්. අම්මා ගුරුවරියක්. අපේ තාත්තා ඇන්ටි කෙනෙක් (ටීචර්) ‍ එක්ක අනියම් සම්බන්ධයක් පටන් ගත්තා.  ඒ ඇන්ටි තාත්තගේ පරණ යාලුවෙක්ගේ නෝනා. අපේ තාත්තාට විදුහල්පති වෙන්න උදවු කලෙත් ඒ මාමා. අපේ අම්මාත් ‍අපිත් මේ දේ දන්නවා. තාත්තා හැමදාම ඒ ඇන්ටිත් එක්ක ගතකරලා ගෙදර එන්නේ හොඳටම බීලා. ඇවිත් අම්මට ගහනවා. අපිටත් ගහනවා. හොදටම බනිනවා. අපට ගහ ගහා ෆෝන් එකෙන් ඒවා තාත්තගේ යාලු ඇන්ටිට අහන්න සැලැස්වුවා. කීප දවසකම මහ රෑ අපට ගහලා ගෙදරින් එළියට දාලා තියනවා. එදාට නංගීත් මමත් මල්ලීත් අම්මාත් ගෙයි එළියට වෙලා එලිවෙන කම් අඞ අඞා ඉන්නවා. අපට කන්න, ඉගෙනගන්න වියදම් කරන්නේ අපේ අම්මා. ඇය මේ ලෝකේ උතුම්ම මව. අපට දුකක් වෙන්න දෙන්නැතිව ආදරෙන් බලා ගත්තා. . අපිට උගන්වන්න අම්මා අපා දුකක් වින්දේ. අම්මා තාත්තට විරැද්ධව පොලිසි ගියේ නැහැ. අපට ලැජ්ජා වෙයි කියලා. තාත්තගේ නපුරු පහරදීම් වලින් අපේ අම්මාත් වෙලාවක මැරෙයි කියලා හරි බයක් අපට තිබුනේ. මේ ලෝකේ හිටපු නපුරුම කෙනා අපේ තාත්තා කියලයි මට හිතෙන්නේ. තාත්තා අපෙන් අයින් වෙලා අර ඇන්ටිත් එක්කම ඉන්නවා නම් අපි හැමෝම කැමත්තෙන් හිටියේ. ඒත් එයා එහෙම කලේත් නැහැ.

 මම විශ්ව විද්‍යාලේ යන්න පටන් ගත්තට පස්සේ කැම්පස් හොස්ටල් එකේදී  පුරුදු වුනා නානකොට ෂවර් එකේ ඉඳන් සින්දු කියන්න. නිවාඩුවට ගෙදර ඇවිත් පුරුද්දට සින්දු පටන් ගත්තාහම තාත්තා අම්මාට කියලා ‘බලන්න අර ළමයට බඩේ අමාරුවක්ද දන්නේ නැහැ, කෙඳිරි ගාන සද්දයක් එනවා කියලා’.

අපේ තාත්තාට සාමාන්‍යාධිකාරී ලෙස ලොකුම  උසස්වීමක් ලැබුනා ඔහු වැඩ කල ආයතනයේ. අපේ පවුලට  අළුත් වටිනා ගෙයක්, වටිනා කාර් එකක් එහෙම  ගත්තේ ඔය කාලේ.  තාත්තා කතරගම දෙවියන්ට වෙච්ච භාර හාර ඔප්පු කරන්න ලොකු පිරිතක් කිව්වා. ධාතු කරඬුව වැඩම්මව්වේ මගේ හිස පිට, දැවැන්ත පෙරහැරකින්.  කොටා පාරෙන් භාගයක් පොලිසිය ඇවිල්ලා වැහුවා. පුංචි මට ලොකු වගකීමක්. ලොකු අයියාට දුන්නේ හාමුදුරුවරුන්ගේ දෙපා හෝදන එක, ඒ කේන්තියට එයා මහා පිරිතෙන් පස්සේ නිදා ගත්තා. පොඩි අයියානම් ආසාවෙන් තුවාවලින් හාමුදුරුවරුන්ගේ කකුල් පිහි දැම්මා. 

ඉස්සර අපි, වයස 19 විතරෙදි,  සම මෘදු වෙන්න නිවියා ක්‍රීම් ගාලා, කුරුලෑ වැහෙන්න මුහුණට පොන්ඩ්ස් වැනිෂින් ක්‍රීම් ගාලා, හිසකේ ගල් වගේ තියා ගන්න සහ දිලිසෙන්න යාර්ඩ්ලි  බ්‍රිල් ක්‍රීම් ගානවා. මව්ලානා එකෙන් රුපියල් 7.75ට ගත් හෙන්ටලී අත් කොට කමිසය ඇඳන් එයට කැපෙන  දුඹුරු පාට හීනී ලෙදර් ටයි එක බැඳ ගන්නවා. පාවහන් – ඉලස්ටෝ එහෙම නැත්නම් මැජස්ටික් බූට් වර්ක්ස්.  සෙනසුරාදා හවසට අම්මාගේ ඩෝෆින් රෙනෝල්ට් එක ඉල්ලගෙන මම ඩ්‍රය්ව් කරන් යන්නේ මගේ පෙම්වතිය එක්ක ඩාන්ස් කරන්න, මවුන්ට් ලැවිනියා බීච් හොටෙල් එකේ ලිට්ල් හට් එකට. එතැනදී ගහන ගෘප් එක ජෙට්ලය්නර්ස්. ප්‍රධාන ගායකයා ඇල්ස්ටන් කොච්, ගායිකාව, මිනෝන් රත්නම්.

අපි හැම අවුරුද්දෙම  වගේ පවුලේ චායාරූපයක් ගත්තා. ඒ  ගන්න යන්නේ ඩොනල්ඩ්ස් නැත්නම් ප්ලාටේ එකට.

ඉස්සර මේ වගේ ටියුෂන් නැහැ.  1965  දී විතර, පාසැල ඇරිලා (විසාකා) ගෙදර ඇවිත් බත් කාලා ඉංග්‍රීසී  නවකතාවක් කියවනවා. 3නේ ඉඳන් 4 වෙනකම් ‘චැනල්’ පියානෝ එක වාදනය කරවා. ගොඩාක්ම ගහන්නේ සුනිල් ශාන්ත/CT ප්‍රනාන්දුගේ ‘ඕලු පීපිලා’, ‘මා බාල කාලේ’ වැනි සින්දු.  තේ එහෙම බිලා ගෙදරින් යනවා -5 ඉඳල 6 වෙනකම් වෙන්ඩි වොට්මෝර් ඇකඩමියේ එලකියුෂන්. සෙනසුරාදා උදේ අම්මා එයාගේ කාර් එකෙන්ම මාව ගිහිල්ලා බස්සනවා ග්‍රීන් පාත් එකේ ටෙනිස් පුහුණුව. ඊට පස්සේ උදේ 10ට විතර කොල්ලුපිටියේ චිත්‍රසේන/වජිරා කළායතනයට.  උඩරට නැටුම්, ලී කෙලි නැටුම් එහෙම පුරුදු වුනා. දවල් 12ට අම්මා ඇවිත් අර ගන්නවා. කොල්ලුපිටිය හන්දියේ පෙරේරා ඇන්ඩ් සන්ස් එකෙන් පේස්ට්‍රි රෝල්ස්/චයිනීස් රෝල්ස්, චොකලට් කේක් වගේ රස  ආහාර අම්මා අරං දීලා, කොල්ලුපිටියේ ක්‍රීම් හවුස් එකෙන්  (දැන් අබාන්ස් බිල්ඩිම), අම්මා මට වැනිලා අයිස් ක්‍රීම් කෝන් එකක් අරං දෙනවා එතන ඉඳගෙනම කන්න. පස්සේ හවස්  වරුවේ SSC පූල් එකට ගිහිං පීනලා, පී නට්ස් පැකට්ස් අරගෙන නෑ ගෙවල් වල (වැඩියෙනම් බාප්පාගේ) යනවා. එහෙන් කන්නේ නැති දවස්වල සවස ආපහු ගෙදර යන්නේ බම්බලපිටියේ සරස්වතී ලොජ් හෝ ග්‍රීන්ලන්ඩ්ස් එකෙන් උණු උණු තොසේ, උළුඳු වඩේ, මසල වඩේ, හොදි, සම්බෝල ආදිය අරං, පාර්සල් කර, රෑට ගෙදරදී කන්න.  පහේ දාපු රසම රස ලොකු මුරුක්කු පැකට් එකක් ගන්න මා අමතක කරන්නේ නැහැ. තොසේ පාර්සල් හදන කම් අම්මා සත 10ක් කහ පැහැති ‘ඒවරි’ බර කිරණ මැෂිමට දාලා එයාගෙයි මගෙයි බර බලා ගන්නවා.

මම AL පාස් වෙලා කැම්පස් සිලෙක්ට් වෙච්ච කාලේ මගේ UN එකේ වැඩ කරපු පොඩි අක්කා නිව්යෝර්ක් ඉඳලා ලන්ඩන් ගියා පොදු රාජ්‍යය මණ්ඩලයේ මහාලේකම් කාර්යාලයෙන් ලැබුණු ආරාධනාවකට, ඒ ආයතනයේ පැවති උත්සවයකට සහභාගී වෙන්න. අක්කා මට කීවා එයා සුපුරුදු මුහුණක් දැක, කථා කරලා කිවාලූ ‘ඔබව හොඳට දැකලා පුරුදුයි’ කියලා.  එවිට එම තැනැත්තිය කියා තියෙනවා ‘ඔව්,වෙන්න පුළුවන් මම චාර්ල්ස් කුමරාගේ*  නංගි’ කියා.

(*දැන් රජ)

මට අවුරුදු 20 විතර ඇති, අපේ ගෙදරට වෙළද නියෝජිතයෙක් එනවිට මම උදයට ඉඳි ආප්ප කමින් සිටියා. තාත්තත් තේ එකක් අතේ තියාගෙන හිටියා. අපි දෙන්නම උඩුකයට ඇඳුම් නැතිව තාත්තා සරමකුත් මම කොට කලිසමකුත් ඇඳගෙන හිටියා. එයා ඉංගිරිසියෙන් මට සුබ උදෑසනක් කියලා අපගේ ඉඩමේ කරන ඉදිකිරීමක් සම්බන්දයෙන් ඉංගිරිසියෙන් ඇහුවා. ‘කඩුව’ දාලා අපව අල්ලා ගන්න බැලුවේ. මම අත හෝදගෙන එනතුරු තාත්තා සමග කතාකරන්න කියලා ඉංගිරිසියෙන් පිළිතුරු දීලා ගියා. තත්තාට කන ඇහෙනවා අඩු නිසා මේ කව්ද කියල ටිකක් උස් හඬින් ඉංග්‍රීසියෙන්ම තාත්තටත් කියලා දිපුහම මිනිහට තේරුණා වැරදි ගහට කෙටුවේ කියලා. එතන ඉඳල මිනිහා සුද්ද සිංහලෙන්ම කතාව පටන් ගත්තා.

අපේ තාත්තාගේ නෑදෑයින් ගිනිගත්හේනේ කිතුල්ගල පැත්තේ ටික දෙනෙක්  ඉන්නවා. එයාලා ඒ පැත්තේ නෑදෑයන් මැරෙනතුරු බලා ඉන්නවා දේපල, කුඹුරු අයිති කරගන්න. පුදුම මිනිස්සු කියන්නේ අපි ගියහම ඒ වගේ දේවල්මයි කථා කරන්නේ හරි උනන්දුවෙන්.

2කේ  ශිෂ්‍යයත්වයෙන් පාස් වෙලා, ගාලු දිස්ත්‍රික්කයෙන් පළවෙනියා වෙලා, ‘වැලන්ෂියා රූපසිංහ’ ශිෂ්‍යයත්වය මට හිමිවුණා, කොළඹ ආනන්ද කොලීජියට ඇතුල් වෙන්න. ඉස් ඉස්සෙල්ලම කොළඹ ආපු දිනය, හොඳ මාමා එක්ක. පරනවාඩිය කිට්ටු කරද්දී මාර චු බරක් අවා.  මාමා කිවා අර කොනට ගිහිල්ලා ඉක්මනට කරලා එන්න පුතා කියලා; සුද්දගේ කාලේ නීති තද හින්ද මාමත් බයෙන් කිවුවේ.  පරණ ඇට්ල්ස් හෝල් බිල්ඩිම දැන් තියෙන තැනට එහා පැත්තේ  එතකොට තිබුනේ තට්ටු දෙකේ බංගලාවක්.  එතන මුල්ලේ, කරනකොට, ගෙදර උඩු මහලේ කාමරයක සිට නෝනා කෙනෙක් දත් විලිස්සමින් මා දෙස තරහින් බලා සිටිනු දුටුවා. ඉක්මනට ‘වැඩේ කර’, මාමාට මුකුත් නොකියා ඔහු වෙත ගියා.  ඒ, ඉන්පසු, අවුරුදු 85 ක් මා ජීවිතය ගතකල, මා ප්‍රියතම කොළඹ නගරය, එදා මා පිළිගත් හැටියි.

කුළරත්න මහත්තයා මුල් පුටුව හෙබවූ අන්නන්දයේ මා ශිල්ප හැදෑරුවේ ලක්දිව ගුරු පඬිවරුන් සේ සලකන අග්ගමහා පණ්ඩිත බලන්ගොඩ ආනන්ද මෛත්‍රීය ස්වාමින් වහන්සේ, LH මෙත්තානන්ද, සාගර පලන්සුරිය (එවිට තලල්ලේ ඥනසාර හිමි) ගුරුභවතුන් යටතේයි.  ආනන්දයේ ‘බෝසත් ළමා සමාජයේ’ සභාපති දුරන්ධරයට මා පත් කර ගත්තා. සෙසු සාමාජිකයන් අතර ආනන්ද තිස්ස ද අල්විස් (ඇමති/කථානායක), රණපාල බෝධිනාගොඩ (ලේක් හවුස් සභාපති), PL බර්ටි සිල්වා (නියෝජ්‍ය තැපැල්පති), පී වෝල්ටර් සිල්වා (ප්‍රථම සිංහල හමුදාපති), LDH පීරිස් (රාජකීය විදුහල්පති), ඩන්කන් අල්විස් (කොළඹ මහ දිසාපති) ආදීන් සිටියා.

මම අම්මත් එක්ක අපේ වෙළඳ ස්ථානයට වතුර ගන්න අදාළ ලිපිය ගන්න ගියවිට අම්මගේ විවාහ සහතිකය ඉල්ලුවා. ඇයි කියලා ඇසුවාම, ඔප්පුවේ තාත්තාගේ නම තිබෙන නිසා ,ඔහු පිටරට බැවින් කවදාහරි අම්මලා දික්කසාද වුණොත් ඒ අයට ඒක ප්‍රශ්නයක් වෙයිලු . තවම වතුර නැහැ.

අපේ පවුලටම දෙවැනි අම්මා වුන ලොකු අක්කාට දැන් වයස  67යි. බඳින්න බැරිවූ ලොකු අක්කාට හිතවත් අය අතර මුලින්ම ඉන්නේ මමයි. එයාව මම බලා ගන්නා බව එයා දන්නවා මගේ මිසිස් විරුද්ධ උනත්.

තල්දුවේ දිය ඇල්ලේ ඔයේ වෙඩි දාලා මාළු අල්ලන අපේ මාමාට හොඳ දෙයක් වුනා දැනට අවුරුදු 55 කට විතර කලින්. මිනිහා හොඳටම බීලා ඉඳලා තියෙන්නේ. ඔය අයිනේ හොඳ මාළු වලක් තෝරාගෙන, වෙඩිල්ල පත්තු කරලා ඒක කෝට් සාක්කුවට දාගෙන ගිනි පෙට්ටිය විසි කළා මාළු වලට.

පත්තු කරපු ගිනිකුරුවල ගිනි බෙහෙත් පොඩ්ඩක් හරි ඉතුරුවෙලා තියෙනවනම් ඒවා වේලලා ආපහු පාවිච්චි කරනවා අපේ ආච්චි අම්මා.

මම ඒ කලේ අම්මා වැඩට ගියාම ගෙදර උයනවා. එතකොට මගේ වයස අවුරුදු 10යි. එක දවසක් අම්ම මට දීලා ගියා රු.2 න් බඩු ගෙනත් උයන්න කියලා. මම මගේ වයසේම යාලුවෙක්ගේ අක්කා එක්ක කතා කර කර ලිප පත්තු කරන ගමන් පොල්ලෙලි අඟුරට රු.2 තියල ලිප පත්තු කරලා. හාල්වලට වතුර ලිපේ තියල කඩේට යන්න සල්ලි හෙව්වා. අම්ම ආවට පස්සේ මං කීවා සල්ලි නැතිවෙලා කියලා. අම්මා පාන් රාත්තලක් ණයට ගෙනත් අපි 8 දෙනාටම කපල දුන්නා අමුවෙන්ම. ඒ එදා. අද අපි අපි සතුටින් ඉන්නවා.

ජේ.වී.පී කාලේ, 70 ගණන්වල මුල.  අපි රෑවෙනකොට ලොකු අම්මලාගේ ගෙදරට යනවා නිදාගන්න අම්මත් සමග, මැදියම් රෑ, සේරමලා තේ බොන්න කතාඋනා , කවුරුත් බයයි නිවසින් පිට තියන කුස්සියට යන්න. අවසානයේ  අපේ අම්මා වතුර ලිප තියලා ලොකු අම්මාගේ දුවට කෙතලේට තේ කොළ ටික දාගෙන එන්න කීවිට ඒ අක්කා අත්ලට තේ කුඩුටික අරන් අම්මා කපන හකුරු කැලි ටිකෙන් එකක් අරන් බයේ බයේ කුස්සියට ගිහින් කේතලේ පියන අරිනකොටම අල්ලපු වත්තේ මුර ගේ ටකරම් වහලෙට වේලිච්ච පොල් අත්තක් වැටුනා සරාස් ගාලා.  පහලට වැටුනේ වෙඩි වගේ ශබ්දයෙන්. අනේ අර අක්කා හිතුවේ ජේවීපි එකෙන් ඇවිත් අපිට වෙඩි තියනවා තමා කියලා. කම්පනයට, කන්න ගත්තු හකුරු කෑල්ල මුට්ටියට දාලා තේ කුඩු ටික කටේ දමාගෙන ගේ ඇතුලට දුවගෙන ආවා. කතා කරගන්නත් බැහැ නහයෙන් , කටින් තේ කුඩු පෙරාගෙන.  මම ගොඩක් චුටීයි , එදා මම ලාම්පු එලියට ඒ අක්කාව දැක්කේ. එයා, කව්රුහරි එලියේ ඉඳන් වෙඩි තියලා කියලයි හිතලා තියෙන්නේ. අදත් අපිට හිනා ඒ සිදුවීමට.

පාසැල් ගිහිං ඇරිලා මම පෙම්වතාත් එක්ක මුහුදු වෙරළට ගිහින් ඉදිද්දී අපේ අයියගේ අතටම අහුවුණා. ඒ ළමයා අයියගේ යාලුවෙක් හින්දා එදා නම් මම අපේ අයියගෙන් ගුටි නොකා බේරුණා. හැබැයි අයියගේ යාලුවා කියන මගේ පෙම්වතා නම් පහුවෙනිදා අයියගෙන් ලොකු බැණුමක් ඇහුවා කියලා එයා මට පස්සේ කිව්වා.අයියා බැනලා තියෙන්නේ මගේ නංගි එක්ක යාලුයි කියාලා එයාට  කිව්වෙ නැත්තෙ ඇයි කියලයි. දැන් නම් අයියා මට බණින්නේ නැහැ.මම හැම ඉරිදාටම පෙම්වතා එක්ක මුහුදු වෙරළට යනවා.අයියා අපිව දැක්කත් මුකුත් කියන්නේ නැහැ.

කටුනායක එයාපෝට් එකේදී තාත්තාගේ ඇදුම් බෑගය මාරු වෙලා, පස්සේ භාර දෙනකොට ඇතුලේ තිබුන චීස්, පෙයාස්, චොක්ලට්,  මස්කට්, බූන්දි ඔක්කොටම විදලා; රෙදිටිකයි සපත්තු දෙකයි විතරක් තිබුනා.

මට අවුරුදු 14 විතර කාලේදී ඉස්කෝලේ ගිහින් ආපු මට අම්මා කිව්වා ‘මාර්කට් එකට ගිහිල්ලා වම්බටු 500 කුයි අමුමිරිස් 100 කුයි ගෙනෙන්න’ කියලා. මම අම්මාව කේන්ති ගස්සන්න හිතාගෙන ‘මොනවද අම්මේ කිව්වේ බටු 100යි,  මිරිස් 500යි  නේද?’ කියා. මේක මම පස් හය සැරයක්ම ඇහුවා. අම්මට වස කේන්තියි.  මාර්කට් එකට ගිහිල්ලත් වැරදිලා මුදලාලිගෙන් අමුමිරිස් 500 අරගෙන, වම්බටු 100 ඉල්ලනකොට, ‘ළමයා මොකටද හත්මාලුවකටද’ කියලා මුදලාලි අහනකොට තමා මට අවුල තේරුනේ. මම සද්ද නැතුව ‘ඔව්’ කියලා එන්න හදන කොට මුදලාලි කිරන්නෙම  නැතුව මල්ලට දැම්මා වමබටු කරල් දෙකක්.  ගෙදර අරන් ඇවිල්ලා අම්මගෙන් ලුණු ඇඹුල් ඇතුව අහ ගත්තා විතරක් නොවෙයි පාරකුත් කෑවා.

කොළඹ තියෙන ලොකුම ඉස්කෝලෙක වැඩ කරපු කෙනෙක්, 2001 ගම්පහ  දිස්ත්‍රික්කයේ ප්‍රසිද්ධ පිරිමි පාසැලක විදුහල්පති කෙනෙක් වෙලා ආවා. විනය කියලා ඉස්කෝලේ කෑවා. කැඩෙටින් කරන, හමුදාවේ වැඩකරන්න බලා හිඳපු ළමයින්ගේ කටේ හුණු කෑලි දමපු මනුස්සයෙක්ව විනය බාර ආචාර්යවරයා ලෙස පත් කළා. ඊට පස්සේ හොඳම ගුරුවරු නිකන් ප්‍රශ්න ඇති කරගෙන ඉස්කෝලෙන් යන තැනට ගෙනාවා. ඉස්සර ලංකාවේ රෑන්ක්ස් ගත්ත මම ඉගෙනගත්ත  ඒ ඉස්කෝලේ කාලාම දැම්මා. හරිම දුකයි. ලඟදි ඉස්කෝලෙට ළමයෙක් ගන්න අල්ලස් අරගෙන වැඩ තහනම් උනා කියලා පත්තරෙන් දැක්කා. එත් ඉතින් ඊට පස්සේ අමාත්‍යංශයේ ලොකු තනතුරක් හම්බුවෙලා හොඳට වැඩ ටික කරගෙන යනවාලු. මෙහෙම අය ඉන්නකන් ලංකාවේ ඉස්කෝල ටිකට දෙයියන්ගේ පිහිට තමා.

ඉස්සර අපේ ගෙට අල්ලපු වත්තේ ඇන්ටි කෙනෙකුගේ පැණි දොඩම් ගහේ ගෙඩි ඉදිලා අතු බිමට බරවෙලා තිබුනේ. මේක දුටුවිට නංගියි මමයි ඉස්කෝලේ ඇරිලා ඇවිල්ලා අල්ලපු වත්තට පැනල ගෙඩි කඩනවා. මේක දැක්ක ගමන් ඇන්ටි කෑ ගහලා එලෝගෙන එනවා. එතකො ට අපි දුවන්නේ නැතිව හයියෙන් කියනවා ’මේ ගසේ බොහෝ පැණි දොඩම් තිබේ. නංගිටයි මටයි ගෙඩි දෙකක් ඇතියි, වැඩිය කඩන නරක ළමයි නොවේ අපි’ කියල, එතකොට ඇන්ටි කියනවා ‘හා එහෙනම් ගෙඩි දෙකක් විතරක් කඩාගෙන යන්න’ කියලා.

මම පොඩි කාලේ අමාරුවෙන් සියල් පෑනක් සල්ලිවලට ගත්තා, හැව්ලොක් පාරේ සිලනි මල් ශාලාව ළඟ තිබ්බ දෙමළ කඩයකින්. තීන්ත දාන්න ගිහින් හැමදාම යුනිෆෝම් එකේ තීන්ත ගාගන්නවා. ඒ දෙමළ කඩෙන් රැට බඩු ගන්න ඇතුලට ගියවිට විහිදුනු  සුන්දර, මිහිරි සුවඳ තාම අද වගේ මතකයි. එතන නාරං බික්, කළු ඉරි ලොසින්දර තිබුනා.

මං මතුගම ඩොන් බොස්කෝ එකේ ඉගෙන ගන්න කාලේ, අපි කොළඹ ගියා පාසලේ අධ්‍යාපන චාරිකාවකට. ග්‍රහලෝකාගාරය බලද්දී ආර්ය සිංහල ඇඳුමෙන් ලස්සනට සැරසුණු මහත්මයෙක් තනිවම ප්‍රදර්ශන නරඹමින් යනවා. අපි කොල්ලෝ තුන්දෙනෙක් එකට ගියේ. අපිට හිතුනා මේ මහත්තයත් එක්ක ඉංග්‍රීසියෙන් කතා කරලා බලන්න. ඒ කාලේ ඉංග්‍රීසි කථා කරන්න ආසයි බයයි. අපේ ගුරුතුමා කියලා තිබුන කොල්ලනේ බය නැතිව කතාකරපල්ලා, මම හොඳට උගන්නල තියෙන්නේ කියල. ඒත් කලිසම් අඳින ටයි කෝට් දාන අයට අපි බයයි, ‘කඩුවට’ කැපිලාම යයි කියලා. ඒ නිසා අහිංසකයෙක් අල්ල ගත්තා. අපොයි දෙයියනේ එතුමා දක්ෂ ලෙස ඉංග්‍රීසි කතා කළා. අපි යන්තම් ගොත ගහ ගහ කියන කොට එතුමා බොහොම සතුටු වෙලා ඉංග්‍රීසියෙන් කිවා මේ ළමයින්ගේ ඉංග්‍රීසි උච්චාරණය ඉතා හොඳයි. බොහොම හොඳයි එහෙම තමයි බය ඇරෙන්න කතා කරන්න ඕනේ කියලා. අපි ස්තුති කරලා ඉක්මනින් මාරු වුනා.

මම ගමේ පාසලේ හැමදම පළවෙනියා. ඉතින් මේකේ කිසිම තරගයක් නැති නිසා මම ගියා නගරයේ ජනප්‍රිය පාසලකට. ඒ සමඟම මට එහි  ක්‍රිකට් කණ්ඩායමට සම්බන්ධ වෙන්න ලැබුනා. පළමු වාර විභාගයෙන් ළමයි 45ක් ගෙන් මම 25 වෙනියා; ලැජ්ජාවේ බැහැ.ගෙදර කට්ටිය බලාගෙන ඉන්නේ මගේ අලුත් වැඩ කොහොමද කියලා බලන්න. මම 25 මාරු කරලා 5 කරා; 2 තියෙන තැන ටිකක් තදේට බ්ලේඩ් එකෙන් පීවා.  ඒත් වෙනසක් පේනවා. මම අනිත් පැත්තේ ලිව්වා ‘ඉහත වැරදීමක් මේ ළමයා 25 නොව 5’ කියලා.අපේ ගෙදර ඉන්නෙත් මං ජාතියේම අය, වැඩේ අතේ මාට්ටු. අන්තිමට තාත්තා අම්මාව ඇරියා ඇත්ත නැත්ත දැනගන්න. දැන් මම ලොකු මිනිහෙක්, අපේ අක්කා සමහර දාට මේක මතක් කරලා තාම හිනා වෙනවා.

දවසක් අපි දවස පුරාම ඉස්කෝලේ ක්‍රිකට් ගැහුවා. මහන්සිය වැඩිම වෙලා ගිහින් බිත්තියක් දෑතින්ම අල්ලා ගත්තා, ඇස් පියාගෙන. ටීචර් කෙනෙක් දැකලා බයවෙලා, මාව ළමයි ලවා උස්සලා ගෙනිච්චා ලයිබ්‍රරි එකට. එතනදී පවන් ගහලා, වතුර පොවලා, ගෙදරට කෝල් කලාම තාත්තා ආවා රූං ගාලා  ඔෆිස් එකේ සේවිකාවක් එක්ක. මම එපා කියද්දී ඒ අය මාව කොළඹ ඇක්සිඩන්ට් සර්විස් එකට ගියා. එතනින් එක්ස්රේ අරං නිදහස් කළා. ගෙදර ගියාම අම්මාට වැඩියෙන්ම දැන ගන්න ඕන කලේ තාත්තා මොන සේවිකාව එක්කද ආවේ, එයා ඉඳගෙන හිටියේ කාර් එකේ ඉස්සරහද, පස්සේ සිට් එකේද කියලා. ඇය හිටියේ පස්සේ සිට් එකේ කියලා ඇත්ත කිව්වා.

අපි ටෙක්නිකල් කොලේජ් එකේ ඉන්දැද්දී විනෝද චාරිකාවක් සුදානම් කරන්න කතා උනා. ගුරුවරු එකඟතාවය පලකලත් තරයේ කියා සිටියේ මත්පැන් පානය, ගෙනයාම සහ මගදී මිලදී ගැනීම නොකළයුතු බවයි. අපිත් ‘හා’ කියල ගමන පිටත් උනා. නිට්ටඹුව හරියේදී අපේ නඩේ කොල්ලෙක් හොද විස්කි බෝතලයක් අරන් සර් ගාවට ගිහිල්ල ‘සර් මේන් එකෙක් බෝතලයක් ගෙනල්ලනේ, මොකද කරන්නේ කියලා’.  ‘හා හා වැඩිය වෙරි වෙන්නේ නැති වෙන්න බීපල්ලා’ කිව්වා.දැන් කොල්ලන්ටත් ටිකක් වෙරි. මෙන්න එකෙක් ආයිත් බෝතලයක් අරන්  සර් ගාවට යනවා ‘සර් මේ තව එකක් තියනවා සර්ලට’ කියල. ‘හා හා තියල පලයන්’ කිව්වා. මෙන්න දඹුල්ල පහුවෙනකොට සර් අහනවා ‘පුතේ ගෙනාපුවා ඉවරද’? කියලා.

කටුබැද්දේ NDT අවසාන වසර කරන කාලේ රත්මලානේ ස්ටේෂම කිට්ටුව බෝඩිමක නැවතිලා හිටියේ.  පාඩම් කරලා ඉවර වෙලා, බොන එකේ සුවයක් තියේ දැයි දැන ගන්න, දවසේ වෙහෙස සුවසේ නිවා ගන්න, ඉඳලා, හිටලා අපිත් හීනියට අඩියක් ගහනවා. උම්බලකඩ කෑල්ලක්, රතු ලුණු ටිකක් ලියලා, ගම්මිරිස් කුඩු ටිකක් ඉහලා, දෙහි ඇඹුල් ටිකකුත් කලවම් කරගෙන එහෙම. කාටවත් කරදරයක් නම් නැහැ. වෙරි වැඩි වුනහම යහළුවෙක් දෙන්නෙක් ප්‍රියා සුරියසේන, පුන්සිරි සොයිසා, CT ෆර්නැන්ඩො, මිල්ටන් මල්ලවාරච්චිගේ  වැනි සින්දුවක්  ලයාන්විතව කියනවා ගිටාර් එක වයමින්. සුළඟත් එක්ක  සින්දු හඬ  ඈත දුරට  පාවී යන්නේ නිසල රැයට අමුතු, චමත්කාරජනක වගේම පාළු, දුක්මුසු  වගේ හැඟීමක් මුසු කරමින්.  දෝංකාර දෙන ඒ චමත්කාර සංගීතයෙන් අහල ගෙවල් වල කි දෙනෙක් සතුටට/අමන්දානනදයට  පත් වෙන්න ඇද්ද?

අපි  කන්තලේ ඉන්න කාලේ තාත්තා ලොරියක් එලෙව්වා, එත් හැමදාම වැඩ නැහැ. මම උසස් පෙළ කෙරුවේ උදේට ඉස්කෝලේ ගිහිල්ලා හැන්දෑවට ටව්මේ හෝටලේක වලන් පිගන්  හෝදන රස්සාවක් කරන ගමන්.  ගොඩක් දවස් ඉස්කෝලේ ගියේ පයින් බස් එකට සල්ලි නැතුව.  වැඩ ඇරිලා සමහර දවසට km 10 ඇවිදලා තියෙනවා, අලි ඉන්න පාරේ. තාත්තායි අම්මායි දන්නේ නැහැ මම පයින් ගාටන බව. අද මම ශීත කාමරේක  ඉංග්‍රීසියෙන් කථා කර සෙක්‍රටරිස්ලාට ලියුම් ඩික්ටෙට් කරනවා. හවසට කාමරේ වැකුම් කරන්න එන වයසක මිනිහා මට කථා කරන්නේ සර් කියලා. මිනිහා කොළඹ සෙන්ට්  තෝමස් කොලිජියේලු ඉගනගෙන තියෙන්නේ.

මම ගියේ කොළඹ 7 උසස්ම පිරිමි විද්‍යාලයකට. හැම සඳුදාම උදේ වැඩ පටන් ගන්නේ ස්කූල් ඇසෙම්බ්ලි එකෙන්.  මුළු ඉස්කෝලෙම සහභාගී වෙනවා ඒකට. ‘දවසේ සිතුවිලි කතාව’ කරන්නේ ටීචර් කෙනෙක්, ඉංග්‍රීසියෙන්. ඉස්කෝලේ ගොඩක්ම  හිටියේ ටයි කෝට් දාන සර්ලා සහ ජැන්දියට අදින මිස්ලා. ගුණපාල කියලා සිංහල උගන්වන සර් කෙනෙක් හිටියා.  බස් එකෙන් එන්නේ. එයා ඇන්දේ ආර්ය සිංහල ඇඳුම. හොඳට විට එහෙම කාලා දත් රතු වෙලා හිටියේ. ඒ සර්ට ඉස්කෝලේ වෙන යාලු සර්ලා නොහිටපු ගානයි. ඉන්ටර්වල් එකට ස්ටාෆ් රූම් එකේ  කොනකට වෙලා ඉංගිසි  පත්තරයක් බල බල ඔහේ ඉන්නවා.  ළමයි, අනෙක් ගුරුවරු ඔය සර්ව  අල්ලාගෙන නිතරම සරදම් පාඨ කතා කරනවා – ඉංග්‍රීසි නොදන්නා සර් බොරුවට ඉංග්‍රීසි පත්තරයකින් මුහුණ වහගෙන ඉන්නවා කියලාත් කියනවා.  ඔන්න එදා එයාගේ නම කියවුනා ‘දවසේ සිතුවිලි කතාව’ට. කන් පැලෙන්න අත් පුඩි පාරක් ආවා.  ‘උසස් පවුල්වල’ උඩඟු ළමයින් එදා අත්පුඩි ගැහුවේ සරදමට, මොකද මෙතෙක් කිසි ගුරුවරයෙක් සිංහලෙන් ‘දවසේ සිතුවිලි කතාව’ කරලා නැහැ. මෙතුමා සිංහලෙන් මුල් ගුරුතුමාගෙන් අවසර ඉල්ලනකොට මුළු සභාවම මහා හයියෙන් හිනා උනා, සෙසු ගුරු මණ්ඩලයත් එක්ක, මුල් ගුරුතුමාටත් හිනා ගියා. ගුණපාල සර් අද නම් හොඳටම පල් වෙනවා කියලා මට දුකක් ඇති උනා. ‘අනේ සර් ගිහිල්ලා ඉඳගන්න’ කියලා පුංචි සිතින් මටම කියා ගත්තා.  මෙන්න විනාඩි 2ක් විතර ගියාට  පස්සේ මේ මනුස්සයා ඉංග්‍රීසියෙන් දේශනය  කරන්න පටන් ගත්තා; ඉතා චතුර සහ විචක්ෂණ ලෙස – තල් අත්තට බොරළු වැටෙනවා වගේ තඩි, විශාල, ලස්සණ, ඉංග්‍රීසී වාග් මාළාව හරියට ගලා යන නදියක් වගේ. මම හිතන්නේ ගොඩාක් ගුරුවරුන්ටත් තේරුනේ   නැහැ, ඒ තරමට අධ්‍යාත්මික බවින් උසස්, ඉහලම මට්ටමේ ඉංග්‍රීසි වලින් කරන ලද කථාව. එයාගේ දේශනය තිබුනේ ඉංග්‍රීසි භාෂාව ඉගෙන ගැනීමේ වැදගත්කම පිළිබඳවයි. මට එහා පැත්තේ හිටපු උගත්, මිතුරා මට  හොරෙන් මිමිනුවා  ‘මේ මනුස්සයා කථා කරන්නේ නියම කේම්බ්‍රිජ් ඉංග්ලිෂ්’ කියලා.  හරියට පැයකින් කතාව ඉවරවුනා.  මීයට නිශ්ශබ්ධව තිබුණු සභාවේ හැමෝම විනාඩි 2ක් පුරා අත්පුඩි ගැහුවේ වාඩිවී සිටී අසුන් වලින් නැගිට, හිටගෙන. එදායින් පස්සේ කිසි කෙනෙක් (ගුරුවරු ඇතුළු) ගුණපාල සර්ට හිනාවෙන්න ගියේ නැහැ.

වැස්ස දවසට පාසල් යන්න හරිම කම්මැලියි. උදෙන්ම අම්මාට මොකක් හරි නැති ලෙඩක් කියලා දවල් වෙනකන් නිදා ගත්ත කාලය මතක් වෙනවා.  දවල්ට වත්ත පහල පොකුණේ ලස්සන ලස්සණ මල් පිපිලා; ලස්සණ පාසි උඩ පාවේනවා. ඒවා බලන්න යනවා වැස්සේම.  කලින් හිටපු ඉස්ගෙඩියෝ දැන්ගෙම්බෝ වෙලා කොහේදෝ හැංගිලා ඉඳන් බක බක ගානවා.

අම්මා ,මාත් එක්ක ලඟින් වාඩිවෙලා ඉන්නවා, අළුත් ඉස්කෝලේ සම්මුඛ පරීක්ෂණයකට මුහුණ දෙන්න.  මම අම්මට කියනවා ‘අම්මා ඔයා තමයි මේ ලෝකේ දෙවෙනියටම ලස්සනම කෙනා’. ‘කවුද එතකොට ලස්සනම කෙනා’ කියා මගෙන් අම්මා අසනවා. ‘ඒත් ඔයාම තමයි,හැබැයි ඒ ඔයා හිනාවෙනකොට’ කියා මම කියනවා.

ඉස්කෝලේ යන කාලේ එක කකුලක තුවාලයක් නිසා එකකට සෙරෙප්පුවකුයි අනිකට සපත්තුවකුයි දාගෙන යනවා. උප විදුහල්පති වරයෙක් හිටියා බොරුවට වැරදි හොයන. දවසක් ඩිටෙන්ෂන්  කියලා ඉස්කෝලෙන් පස්සේ මාව තියා ගත්තා. හවස අම්මා තාත්තාට විස්තරේ කීවාම තාත්තා කිවා ‘මෝඩ මිනිහෙක් කියලා’. මට නේද හරි සැටිස්. මොකද ලේසියෙන් තාත්තා මගේ පැත්ත ගන්නේ නැහැ.

අපේ ගෙදර තිබුනේ ගාල්ල ඇල්පිටිය ප්‍රධාන පාර අයිනේම; අපිට පොඩි කඩයකුත් තිබුනා. ගෙදර ඉස්සරහ කෑල්ලේ දවල්ට ඉන්නේ ආච්චි  විතරයි. මයිනා  ඉන්නේ කඩේ කෑල්ලේ එල්ලපු කුඩුවේ. කඩේ ඇරලා ආච්චි කුස්සියේ වැඩ කරන වෙලාවට කඩේට කවුරු හරි අවොත්, මයිනා කෑ ගහනවා ‘අම්මේ කඩේට ආවෝ’ කියලා. දවසක් මේ මයිනාව  මාතර කෙනෙක් (ඒ ගමේ නෑ ගෙදරක ආපු ගමන් ) හොරෙන් අරන් ගිහින්. දවස් තුනකට පස්සේ මයිනා  ඇවිත් ‘අම්මේ මං ආවෝ’ කිව්වා.   ආච්චි  හරි සතුටෙන් සිටියේ. කාලයක් ගිහින් මයිනා මැරුණහම මේ ආච්චි  ඇඩුවේ තමන්ගේ දරුවෙක් මලා වගේ.  පාංශුකූලෙත් දුන්නා. තුන් මාසේ දානෙත් දුන්නා.

මට එතකොට වයස 19යි. කොලඹ උසස් අධයාපනය ලබනවා. සති අන්තයේ ගෙදර යනවා නුවර, සමහර දිනවලට කොලඹ රැකියාව කරන එක් කුස උපන් අයියත් සමග එකට යනවා. එදත් එවැනි දවසක්.  නමුත් අප දෙදෙනාට ලැබුනේ දෙපලක ආසන දෙකක්.  බසය කොළඹ – නුවර නගරාන්තයක්.  මා ලග වාඩිවී හිටියා කාගේ හරි පුතෙක්, කඩවතට එනකොටම මා  කකුලට තට්ටු දාන්න අරං. ටිකක් බලපුවම වැරදීමක් නොවන බව වැටහුනා. මා අතක් ගෙන ඔහුගේ කකුල උඩින් තියා  කතාකරන්න පටන් ගත්තා. නුවරට එනවිට සියළුම පවුලේ තොරතුරු ගෙදර සහ ජංගම දුරකථන අංක සියල්ල මා ලග (කඩුගන්නාවෙන් බහින්න ඕන මිනිහා නුවරට එනකම් ආවා). නුවර රේල් ගේට්ටුව පසුවෙද්දී ඉදිරි අසුනේ ඉන්න අයියාව මා පෙන්නා කීවා ‘ඒ ඉන්නේ මගේ අයියා, මං දුන් ඔය දුරකථන අංකයත් එයාගේ. මින් පස්සේ බස් එකේදී ගැහැනු ළමයින්ගේ කකුල් අතගාන්න එපා, අම්මාට කියල ඉක්මනට කසාදයක් බැදගන්න. ඔයාට බැරිනම් දුරකතනයෙන් මම ඔයාගේ අම්මට කියන්නම්’ කියා. ඒ  ළමයා දහස් වරක් සමාව ඉල්ලා බැස ගියා.

10 වසරේ ඉන්න කොට අවසානේ වාර විභාගේ ප්‍රතිපල දුන්නේ පාසලේ නිවාඩු දෙන දවසේ.  රිපෝට් එකේ සිංහලයි බුද්ධාගමයි සමාජ අධ්‍යනයයි හැරෙන්න අනිත් ඔක්කොම විෂයන් වලට ලකුණු 35 ට අඩුයි. අම්මා  තාත්තාට මීට පෙර කියල තිබුණා ‘දැන් කොල්ලගේ නැටිල්ල වැඩියි’  කියලා. තාත්තා අනතුරු අඟවල තිබුනේ. අම්මා කිව්වා ලකුණු අඩුවෙන් අරගෙන එහෙම ගෙදර එන්න එපා කියලා. දැන් මොකද කරන්නේ. ගත්තා මකනේ  මැකුවා  ඉලක්කන් ටිකම.  65 යි  80 අතර ලකුණු දා ගත්තා හිටියේ 26 වෙනියා වෙලා. ඒකත් 6 වෙනියා කරගත්තා. ගියා ගෙදර.  අම්මා රිපෝට් එක ඉල්ලුවා, මමත් පැනල දුන්නා. දෙපාරක් අම්මා ඔලුව හෙල්ලුවා.  හිනා වුනා. තාත්තාට හොරෙන් කෝල් කලා.  මෑන් දුවගෙන ආවා කඟවේනා වගේ, ආවේ, ‘වංක වැඩ’ කියලා ගුණසේන එකෙන් ගහපු පුංචි පොතකුත්  අර ගෙන.  දෙන්නම මට ගැහුවේ නැහැ. ඊළඟ ටර්ම් එකේ ඉඳලා මාව හොස්ටල් එකේ බෝඩ් කළා. මේගොල්ල මට කියන්නේ නැතුව ප්‍රින්සිපලුත් හම්බ වෙලා.  තාත්තා තදයා හින්දා ප්‍රින්සිපල් මට කථා කලේ ‘පුතා’ කියලා. කිසිම  ප්‍රශ්නයක් ඇති උනේ නැහැ.

මගේ ලකුණු මාරු වෙලා රිපෝට් එකට වැටිලා තියෙන්නේ කියලා ගෙදර ඇවිල්ල කිවුවා, 39 වෙනියා හොඳ නැති නිසා.

‘අනේ,අනේ, මගේ ලකුණු හොරා ගත්තා නේද’ නංගි මගෙන් අහනවා.  නංගිගේ සාමාන්‍යය 35යි, මගේ 75යි.

ඒ 2001 නොවැම්බර්, මම A ‘L කරලා රිසල්ට්ස් බලාපොරොත්තුව ඉන්නවා. කෝච්චියේ පෙට්ටිය ඇතුලේ මෑන් කෙනෙක් හීනියට වක්කර වක්කර බොනවා.     මිනිහා පේරාදෙණියෙන් නැග්ගේ (අපි නැග්ගේ කොටුවෙන්). හැට්න් වලට එනකොට මෑන්ට හොඳ ගණන්.  ගල් බෝතල් ½ කට නීට් පිටම මිනිහා වැඩේ  දීලා.  හැබැයි වෙරි නැති පුසා වගේ ඉන්නවා. වඩේ එහෙමත් අරගන කෑවා.  තවත් ගල් බෝතl ½ක් හොරෙන් ගත්තා බෑග් එකෙන්. මගේ පොඩි නංගි එහෙම හිටපු හින්දා තාත්තා  හොඳින් කිවුවා වෙන පෙට්ටියකට යන්න කියලා. මිනිහා ෆූට් බෝඩ් එක ළඟ ස්ටේෂන් 3-4 විතර පහුවෙනකම් හිටගෙන ගිහිල්ලා හපුතලෙන් බැහැලා ගියා සිගරේට් එකක් දල්වා ගෙන. අපි බයේ හිටියේ යෝදයා දුම්රියෙන් වැටිලා මැරෙයිදා කියලා. එතකොට රෑ 6ට විතර ඇති.  තාත්තාව දැක්කහම ප්ලැට්ෆෝම් එකේ ඉඳං වේව් කළා. තනිකඩ  රජයේ සේවකයෙක් වෙන්න ඕනේ කියලා අම්මා කිව්වා.  මුද්දක්වත් තිබ්බේ නැහැ අතේ. එතකොට අවුරුදු 50ක් විතර ඇති.  දැන් ඒ අන්කල් කොහි ඇතිද?

දවසක් යාළුවෝ එක්ක එකතු වෙලා පේර කඩන්න ගියා පාසලට යාබද වත්තක. ආපසු එද්දී ගේට්ටුවෙන් ඇතුලු වෙනකොට තරු පෙනුනා. විවේක කාලය අවසන් වෙලා නිසා. වතුර බොන්න ගිය විදිහට පන්තියට ඇතුළු වුණා. එහෙත් අපි කාගෙවත් පොත් බෑග් නැහැ පන්තියේ. අපි ළමයෙක්ගෙන් ඇහුව්වා කෝ අපේ බෑග් කියලා? එයා කිවුවා උප විදුහල්පති අරගෙන ගියා කියලා. කට්ටියටම ඔෆිස් එකට එන්න කිවුවාලු  බෑග් ගන්න. කව්රුත් බයයි ඔෆිස් එකට යන්න. අපිව දැකලා උප විදුහල්පති ‘ආ ළමයි මොකද මේ වෙලාවේ? කට්ටියම ඔෆිස් එක ළග’? අපේ බය ටිකක් අඩු වුණා සර් හොදින් කතා කළ නිසා. ‘සර් අපේ බෑග් ගන්න’. ‘මොන බෑග්ද ළමයි’? අපි වතුර බොන්න ගිය විදිහට සර්ට කිව්වා, එනකොට බෑග් නැහැ කියලා. සරුත් අපිත් එක්ක ඇවිල්ලා පන්තියට ‘කෝ මේ ළමයින්ගේ බෑග්’ කියලා ඇහුවා. ඔෆිස් එකට යන්න කියපු ගැහැනු ළමයා අපේ බෑග් පන්තියේ කබඩ් එකට දාලා. එදා ඒ ගැහැනු ළමයා ගුටි කෑවා හොදට. පස්සේ දන්නේ අපිව බය කරන්න විහිලුවට කරපු දෙයක් කියලා.එයා  හිතුවේ නැතිලු අපි ඔෆිස් එකට යයි කියලා. අපිත් ගියා නෙමෙයි යැවුනා බයට.

මතු සම්බන්ධයි ……

Maathalan – (මාතලන්)

Dr. Darini Rajasingham-Senanayake

‘Operation Colombo’ in Santiago de Chile in 1973, reverberated with the same Disinformation that had unfolded across Indonesia during the 1965 coup against President Sukarno, who was like Prime Minister Sirimavo Bandaranaike, a leader of the Non-Aligned Movement (NAM) in the Global South, then called the Third World. President Sukarno had hosted the famous Afro-Asian Bandung Summit with the heads of state of 29 newly independent countries near the Indonesian capital Jakarta

Ten years after the Bandung Conference the CIA’s Jakarta Method” Operation unfolded across Indonesia against Sukarno in 1965, and a decade later across Chile and Brazil during the Dirty wars escalating in South America. These events are brilliantly detailed in the award-winning book by Vincent Bevins, ‘The Jakarta Method: Washington’s Anti-Communist Crusade and the Mass Murder Program that Shaped our world” published in 2020.

As Bevins wrote Operation Jakarta was the name of a secret part of an extermination plan… which was aimed at destroying the structure of the Brazilian Communist Party.. the goal was the physical elimination of communists. Operation Jakarta was a hidden plan to extend state terror to communist party members operating openly with civil society groups or the media (pg. 194). The Brazilian Public would not hear the words Operation Jakarta for another three years. But in Chile the word Jakarta” made a very public arrival”. The graffiti scrawled on walls in Santiago was a warning that Allende’s days were numbered.

What later came to be termed the Jakarta Method” or ‘Jakarta Operation’ to destroy the world’s largest Communist Party outside of China, in Indonesia, and bring to power US-backed General Suharto was also unleashed in Brazil and Chile. ‘Operation Colombo’ was the Code Name for the Disinformation game to conceal the real instigators of the coup against Chile’s President Allende.

Operation Colombo to Operation Aragalaya:  Disinformation and Woke Gen-Z Protests

A similar disinformation and protest playbook is today evident with the so-called Woke Gen-Z anti-corruption protests in South and Southeast Asia, in countries caught in post Covid-19 Lockdown debt traps and the International Monetary Fund bailout business of International Sovereign Bondholders. 

Woke Gen-Z protestors, who seek regime change with anti-corruption banners never mention international financial corruption, and the networks of secret bondholders and Vulture Funds like BlackRock that constitute the supply-side of corruption in debt trapped global south countries, or the fact that these networks of financial corruption are protected and promoted by the International Monetary Fund Debt restructure process.

Rather, some protestors in Sri Lanka’s Operation Aragalaya  which kicked off after the Visit of US Under-secretary of State Victoria Nurland were seen with posters and banners supporting the IMF and the staging of Sri Lanka’s first ever Sovereign Default that enabled the  IMF and Eurobond  USD debt colonization of the geostrategic Indian Ocean island amid regime change in Colombo in 2022. Recall that it was Nurland who famously said fuck the EU” on a leaked tape as the Maidan Square regime change protests in Kiev unfolded to eventually install  Acto Vlodimir Zelinskii in the Ukraine — to fight the NATO proxy war on Russia.

Operation Aragalaya in Sri Lanka was followed by similar so-called Gen-Z Chaos operations for regime change, destabilization and sabotage of economy and society in Bangladesh in 2024 and Nepal in 2025. Attempts have also been made in Indonesia and India to mobilize the ‘leaderless’ and headless deluded Gen-Z to sabotage its own future–  burning down Courts, Parliaments and the archival record.

Fundamental to the Cold War regime change Playbook as with Operation Aragalaya were Disinformation, character assassination, a theater of cruelty and terror, staged shortages of food and fuel shortages, FEAR, and Psychological Operations to Make the Economy Scream” and trigger protests as President Nixon instructed the CIA to do in order to remove Chile’s Allende back in the early 70s.

Clearly, whoever code named the campaign against Chile’s Leftists in the wake of the Jakarta Operation leading to the death of President Allende, Operation Colombo”, was fully updated not just about Socialist Prime Minister Bandaranaike’s assassination in Colombo shortly after US Special Ambassador Gufler’s visit in Ceylon half way across the world in 1959.  Those who code named the Chilean Secret Police DINA’s ‘Operation Colombo’ to decimate the Left as part of the US’ Cold War in Chile 1973 in the wake of the coup (until Operation Condor superseded Operation Colombo), were clearly fully cognisant of more recent developments in Ceylon. That is, the attempted 1971 Leftist youth insurrection by the Janatha Vimukthi Peramuna (JVP), against Bandaranaike’s wife and successor, Sirimavo, to divide and de-legitimize the Left.

The code name Operation Colombo” in Santiago de Chile clearly referenced the more recent failed, so-called Marxist insurrection by the JVP in 1971, which resulted in numbers of youth killed and the Left delegitimized. It was another Gladio style false flag operation. The JVP uprising of 1971 ended with the quashing of leftist youth.  Colombo fought off the rebels with the help of neighbouring India, close to the Moscow, while it was widely rumoured that the CIA was involved in destabilizing the county to sabotage Ceylon’s push to full independence from British Dominion status.

Was the JVP youth uprising in early 1971 staged to disrupt and stymie the Socialist Prime Minister Sirimavo Bandaranike’s move to deliver on the promise to make Ceylon fully independent? At the time, Sirimavo in Colombo was close friend of Indira Gandhi in New Delhi. Both ladies were allies of Moscow.

Unsurprisingly, the JVP was virulently anti-Indian, projecting India as a neocolonial power during the Cold War. However, it has shifted its anti-India stance over time along with its principle foreign patron’s stance against India softening at the end of the Cold War. Indeed, in recent times the US and India have drawn closer in an apparent collaboration to contain the Chinese dragon and Belt and Road initiative (BRI) in the Indian Ocean region.

In any evert, in the following year, on May 22. 1972, the fully independent and Sovereign state of Sri Lanka came into existence under the First Republican Constitution. The county’s name changed from the British Dominion of Ceylon to the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka. The island’s courts became independent of London’s Privy Council.

At the time of the JVP uprising in 1971 a Minister expressed strong suspicion that the CIA was involved in the Bandaranaike assassination and the subsequent 1971 JVP insurrection to destabilize the Socialist Government of the world’s first woman head of state, a staunch leader of the Non-Aligned Movement. But so great was the disinformation campaign against Sirimavo Bandaranaike and the left amid the State-JVP Dirty war and the smear campaign of racism” against the Senior Bandaranaikes that Sri Lanka today barely recognizes May 22 or celebrates Republican Day unlike India where Republican Day celebrates Independence.

Woke Protests and Digital Colonialism

History repeats as tragedy and farce as Marx rightly said. Sri Lanka became a fully independent Sovereign State on May 22, 1972, officially rid of the British Monarchy, the JVP insurrection to derail and delay the push to full independence notwithstanding.

However, the county was precipitated into its first ever staged Sovereign Default in 2022 amid another regime change operation – Operation Aragalaya. This was another leaderless chaos operation against a no doubt unpopular regime by youth tired of two years of brutal Covid-19 Lockdowns and militarized mass injections.

It was also a GAFAM (Goocle, Apple, Facebook, Amazon, Microsoft), social media remote platform-operated Gen-Z Aragalaya protest against local corruption that did not mention the global financial supply chain of corruption. The country has since effectively lost economic sovereignty to the Washington Twins (IMF and World Bank), BlackRock and other colonial Club de Paris Vulture Funds, and International Sovereign Bond or Eurobond holders whose names are secret, being caught in a neocolonial US dollar debt trap.

Clearly, British and US interference in the county’s domestic affairs and political outcomes remain in place, much as in Chile, which speaks to the importance of de-colonizing history with comparative global South studies across continents, Cold War Area Studies disciplinary partitions, and beyond the modern national state. Clearly, we need to rescue global south history from Orientalist tropes and Euro-centric grand narratives of the violence of ‘dark natives’ and disinformation campaigns like ‘Operation Colombo’[1].

A Global South Historical Methodology of the Present and Ethnography of the Past

Increasingly patterns in Cold War history and related dirty war violence are visible across continents, Asia, Africa South America and the Global South. This despite layers of accumulated disinformation, and years and decades of cover up investigations with deep penetration of investigation and law and order institutions of many countries in the Global South by neocolonial powers, often under the guise of Development Aid, expertise sharing and technical training. Increasingly, it makes sense for social scientists and historians to triangulate events across continents — to see patterns in a shared Global South Past.

As new scholarship and research based on recently de-classified US State Department documents and British Home office sources by brave scholars and journalists like Vincent Bevins and Phil Miller of Declassified UK circulates through open source channels, the space exists for countries in the Global South to brush history against the grain” and understand how apparently ‘internal’ conflicts and violence were often substantially contoured in Cold War regional proxy wars which roiled much of Asia, Africa and South America with a great deal of Operation Colombo-style disinformation.

Thus, events like the Bandaranaike assassination or the JVP insurrections of 1971 and 1989-91, read through a ‘hermeneutics of suspicion” may be better understood via Operation Colombo” in Santiago de Chile, or the ‘Jakarta Method’ in Brasilia’s favelas and elite neighbor hoods. Such reinterpretation of the historical record in Asia, Africa and South America is especially needed as decoding history and recovering what Walter Benjamin called the Oppressed Past” in the Global South from ‘history’s apparent victors’ (Euro-centric history), is further complicated by Artificial Intelligence (AI), algorithms designed to game our national history, archives and local memory, and divide us from ourselves.

De-colonizing History amid Distracting Culture Wars

Having failed to de-colonize history and pivot to the BRICS and Global South, Sri Lanka today continues to witness barely concealed regime change operations, system shocks, ethno-religious, gender LGBTQ.. xyz Culture Wars, that may be weaponized for social media remote platform coordinated Araglaya protest and regime change operations. The country’s intelligentsia, civil society and funded NGOs remain caught in Disinformation games as seen in the Woke film Alborada.  Thus the vast majority in South Asia’s wealthiest country by all metrics bar the exorbitantly privileged US dollar believes the county to be ‘Bankrupt’ at this time!

Meanwhile, so-called anti-corruption, levelling crowds unleashed via social media for regime change chaos operations predominantly constitute by deluded youth now fashionable recast as Gen-Z protesters sabotaging their own futures, burning down courts and parliament seeking regime change as recently happened in Nepal and Bangladesh appears to be the new normal. All this of course advances the program to Make the Economy Scream” (as Nixon famously instructed the CIA to do to stymie and eventually take down President Salvador Allende in Chile in early 1970).

Simultaneously, woke disinformation amid endless Culture Wars helps the re-cycling and circulation of the same politicians like the Ranil Rajapakses and/ or Political Parties like the JVP, albeit with a puppet show of democratic elections. Meanwhile, the elected representatives of the people whether Right wing, Green or Left, all push the same Washington Consensus designed neoliberal policies. Such is the case of the current re-branded faux Leftist JVP National People’s Party (NPP), regime that implements with alacrity the dictate of the Washington Consensus! The rebranded JVP in the form of the NPP government having benefited from the Araglaya chaos operation for regime change and staged Default in 2022, thus rushed to sign the IMF’s International Sovereign Bond debt restructure once it came to power in December 2024. This was arguably, the biggest Central Bank bond scam yet!

Having turned its back on the BRICS, Shanghai Corporation Organization, greater integration with Asia and the Global South, the JVP-NPP regime in Colombo continues to dance to the tunes of Sri Lanka’s Anglo-European neo-colonizers.

The NPP is now in a rush to implement the IMF’s call to unbundle”, fragment and eventually privatize the Ceylon Electricity Board’s (CEB) national electricity grid system and supply chain. This under the guise of ‘reform’ and restructuring the CEB’s so-called legacy debt” concocted by IMF’s accountants. This in lieu of outright Debt Cancellation by the State of the state owned CEB’s debt– as national experts have recommended. Breaking up the CEB into 5 entities, under the jargon of unbundling’ would hollow out the CEB while restructuring dubious ‘legacy debt’ with private banks as a prelude to privatizing the national electricity system presents a clear and present danger to Sri Lanka’s energy and economic security.

Indeed, fragmenting and privatizing the electricity grid may presents a National Security threat in the context of planned Big Data Centers to benefit GAFAM data mining corporations that require huge amounts of electricity and water for cooling systems in an era of Digital Colonialism, which will see local electricity bills skyrocket[2].

The JVP’s newest face mask however seems to be slipping along with its IMF designed neo-liberal policies, despite a faux Left (red T-shirt?) veneer labelled pragmatism” in the legacy press and related social media echo chamber. We live in complex times in an apparently upside down world where social analysis has been rendered Woke memes.

But clearly, those who do not know their history like those who chose to forget it, are doomed to repeat it.

[1] https://indepthnews.net/literary-prize-poliWcs-cold-war-and-the-disinformaWon-game/

[2] https://www.youtube.com/watch?v=Kkre0dQCJRw

Part -1: ‘Operation Colombo’ & The Disinformation Game

SepalAmarasinghe

By Shripal Nishshanka

It appears that our motherland the Great Sri Lanka is heading towards an agonizing state day by day gradually and slowly. Historically Sri Lanka has a written history for more than 2500 years and it is incomparably rich in culture, religion and with human values and dignities.

Unfortunately, the current Sri Lankan government led by President AKD is proposing Sri Lanka to be an LGBTQ legalized country and his lawmakers in the parliament argue that it will be implemented soon. Their personal lives including the prime ministers’ should be kept  privately confidentially  by themselves and not to take our innocent Sri Lankan children drag into their hell.

The current Sri Lankan government would never come into power if not for the recent ‘Struggle Movement’, the ‘Uprising’, or the ‘Aragalaya’ and otherwise they would have maintained the 3 percentage of the total votes consistently.

The personal sexual preference of an individual is to be kept privately and confidentially by himself or herself. If such a shameful and dangerous bill like ‘legalizing LGBTQ’ would ever pass as a rule of law in the country Sri Lanka, that would be another starting point of end of the current regime.

The history of Sri Lanka must not undergo any reformation or amendment academically and legalizing LGBTQ shall never be allowed in our motherland Sri Lanka ever!

Dr. Ruwan M Jayatunge M.D., PhD 

The emergence of Tamil militancy in Sri Lanka can be traced back to a complex interplay of historical, social, and political factors that have shaped the island’s ethnic landscape. It reflects a broader narrative of ethnic strife, where historical injustices and socio-political exclusion catalyzed a movement that sought to reclaim identity and autonomy through armed struggle.

The People’s Liberation Organisation of Tamil Eelam (PLOTE), the Tamil Eelam Liberation Organization (TELO), the Eelam People’s Revolutionary Liberation Front (EPRLF), and the Eelam Revolutionary Organisation of Students (EROS) are significant political and militant groups that emerged during the Sri Lankan civil conflict, primarily advocating for the rights and self-determination of the Tamil population in the region. Each of these organizations has its unique ideological framework and operational strategies, contributing to the broader struggle for Tamil Eelam, a proposed independent state for the Tamil people in Sri Lanka.

PLOTE, founded in the early 1980s, initially focused on armed struggle but later shifted towards a more political approach, seeking to engage in negotiations. TELO, established around the same time, has been known for its emphasis on both military action and political representation, while EPRLF has often positioned itself as a more moderate alternative, advocating for a federal solution within a united Sri Lanka. EROS, primarily composed of students, has played a crucial role in mobilizing youth and raising awareness about the Tamil cause, emphasizing the importance of education and political activism. Collectively, these organizations have shaped the landscape of Tamil nationalism and continue to influence the socio-political dynamics in Sri Lanka.

The Liberation Tigers of Tamil Eelam (LTTE) emerged as a formidable and ruthless force in the Sri Lankan civil conflict, primarily through a combination of strategic military tactics and a relentless campaign against rival separatist groups. Initially, the LTTE was one of several factions advocating for Tamil autonomy, but over time, it adopted increasingly violent methods to eliminate competition and consolidate power. The organization employed targeted assassinations, intimidation, and brutal warfare to dismantle other Tamil militant groups, such as the Tamil Eelam Liberation Organization (TELO) and the Eelam People’s Revolutionary Liberation Front (EPRLF). This aggressive approach not only instilled fear among potential rivals but also allowed the LTTE to position itself as the sole representative of the Tamil people. By the late 1980s and early 1990s, the LTTE had effectively eradicated most of its opposition, establishing a monopoly on the armed struggle for Tamil rights in Sri Lanka.

1971 JVP Insurrection and Tamil Militancy

The 1971 JVP Insurrection served as a significant influence for the rise of Tamil militancy. In 1971, the Janatha Vimukthi Peramuna (JVP), a radical youth organization primarily composed of Sinhalese individuals from the southern regions of Sri Lanka, initiated a significant insurrection against the government led by Prime Minister Sirimavo Bandaranaike. This uprising was fueled by a combination of socio-economic grievances, political discontent, and a desire for revolutionary change, reflecting the frustrations of a generation that felt marginalized and disenfranchised.

The uprising was decisively suppressed, leading to the imprisonment of numerous rebels. During this tumultuous time, Tamil militants, including notable figures like Kasi Anandan and Sathyaseelan, found themselves in custody for orchestrating violent demonstrations. Within the confines of the prison, an unexpected exchange of ideas occurred between Tamil and Sinhala rebels, fostering a unique dialogue amidst their shared struggles. The Tamil youth, particularly those inclined towards radicalism, were significantly influenced by the actions of the JVP youths, who executed daring attacks on both the Jaffna Police Station and Jaffna Prison. This display of bravery and determination by the Sinhala rebel groups left a profound impression on the Tamil militants, who began to view these confrontations as a source of inspiration. In the years that followed, the impact of these attacks became evident, serving as a catalyst for the Tamil militants’ own armed struggle, as they sought to emulate the audacity demonstrated by their Sinhala counterparts.

The Early Actions of Tamil Militants

The initial assaults carried out by Tamil militants targeted both police forces and military personnel, marking a significant escalation in the conflict. These early confrontations were characterized by a series of coordinated attacks that aimed to undermine the authority of the state and assert the militants’ presence in the region. Utilizing guerrilla tactics, the militants engaged in ambushes and surprise strikes, often exploiting the element of surprise to inflict maximum damage. The violence not only resulted in casualties among law enforcement and military ranks but also instilled a pervasive sense of fear within the local population. This period of heightened aggression set the stage for a prolonged and complex conflict, as the government responded with increased military operations and a crackdown on militant activities, further entrenching the cycle of violence and retaliation.

The transformation of Tamil militants into a powerful guerrilla force can be traced through a series of strategic adaptations and organizational developments. These groups honed their tactics and operational capabilities over time. By embracing guerrilla warfare, they effectively utilized their knowledge of the local terrain and garnered support from the Tamil population. This evolution was marked by the establishment of a structured command, sophisticated training programs, and the integration of advanced weaponry, which collectively enhanced their combat effectiveness and resilience against state forces.

උපුටා ගැන්ම  ලංකා ලීඩර්

පසුගිය 14 වනදා දේශප්‍රේමි ජාතික ව්‍යාපාරය සහ ත්‍රෛනිකායික භික්‍ෂු පෙරමුණෙහි නායකත්වයෙන් බංග්ලාදේශයේ චිතගොංහි බෞද්ධ සහ හින්දු ජනතාවට එල්ල වන ම්ලේච්ඡ මුස්ලිම් අන්තවාදී ප්‍රහාරවලට එරෙහිව  ශ්‍රී ලංකාවේ වැඩ වාසය කරන බංග්ලාදේශ, මියන්මාර, තායිලන්ත සහ කාම්බෝජ ඇතුළු රටවල්වල භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ මූලිකත්වයෙන් කොළඹ 7 සම්බුද්ධත්ව මහා විහාරයේ සිට බංගලාදේශ මහකොමසාරිස් කාර්යාලය දක්වා සාමකාමී විරෝධතා පා ගමනක් ගමන් ගත්හ. 

දේශප්‍රේමී ජාතික ව්‍යාපාරය සහ ත්‍රෛනිකායික භික්‍ෂු පෙරමුණ එකතුව බෞද්ධ සහ හින්දු ජනතාවට විරුද්ධව එල්ලවන මිලේච්ඡ මුස්ලිම් අන්තවාදී ප්‍රහාරවලට එරෙහිව විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කරමින් සහ බංග්ලාදේශ බෞද්ධ හා හින්දු ජනතාවගේ ආරක්ෂාව තහවුරු කරන ලෙස බංග්ලාදේශ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය වෙත සංදේශයක්ද භාර දෙනු ලැබිණි.

Senaka Weeraratna

Is Bollywood influencing the Indian mind and taking it away from its deep seated nationalism and spiritual roots, and replacing the sacred icons of India like the Buddha, Mahavira, Emperor Asoka, Mahatma Gandhi, and the like with lightweight film stars and singers of mean repute and dubious character who are being increasingly projected by billboards and framed pictures in Indian Restaurants and public places as the true role models for the young and future generations?

Both India and China are giants. They are  competing with each other for the rank of the mother civilization of Asia. While China remains untouched culturally speaking by the passing fancies of the day and maintains a forbidding exterior of an unspoilt nature India exemplifies the very opposite. 

This is a let down, betrayal and saddening not only for India but for all those people worldwide who look up to India for moral direction and unqualified commitment to integrity and world leadership.
.
Once world renowned as the ‘ Vishwa Guru’
(Teacher of the World) India today is anything but that. India must accept the challenge to regain its respected old position. 

https://youtu.be/hdlGfaE0foo?si=ZGHi4VzhJ__9eTUd

This video explores the dark legacy of European colonialism in Sri Lanka, beginning with the arrival of the Portuguese in 1505. Under the pretense of religious conversion and a so-called “divine command” from the Pope, they launched a brutal conquest—imposing Christianity, dismantling local cultures, and exploiting the island’s rich resources.

Central to this history is the tragic figure of Don Juan Dharmapala, remembered as the first Christian king in Asia. His story reflects betrayal and manipulation, as he abandoned his people and Buddhist heritage under Portuguese influence.

The narrative continues through Dutch and British colonial rule, revealing a consistent pattern of oppression, plunder, and cultural erasure. Yet, despite centuries of foreign dominance, the resilience and spirit of Sri Lanka especially the Sinhala Buddhists, the true builders  of the nation for over two millennia, remained unbroken. 

Dutu

Nava Thakuria

Geneva, 16 October 2025: Press Emblem Campaign (PEC), the global media safety and rights body, expresses serious concern over the mob attack on a number of media persons, engaged on duty, in Assam of far eastern India, while they were covering a protest demonstration in Baksa locality on 15 October. A section of agitators, who were demanding justice to Assam’s cultural icon Zubeen Garg soon after his mysterious death in Singapore on 19 September, targeted the reporters and video journalists as five accused in the sensational case were shifted to Baksa jail from Guwahati. The agitators were  demanding instant justice and aggressively opposed their shifting by indulging in stone pelting on the convoy of police vehicles, which prompted retaliatory actions.

A number of agitators, police personnel and media workers namely Dhruba Bora, Pradip Das and Paragmoni Das  (ND24), Rana Deka, Banajit Kalita and Apura Sarma (NK Tv), Brajen Taluder and Krishna Deka (News Live),  Abhijit Talukder (DY365), Biricnhi Kr  Deka (News 18 Assam/NE), Nokul Talukder (Pratidin Time),  Jintumoni Das (Pratham Khabar),  Sourav Dey (Prag News),  Akhyendra Deka (Pratibimba Live) and Dilip Kr Boro (ETV Bharat) sustained injuries. Moreover, a vehicle owned by a Guwahati-based satellite news channel (DY365) was torched by a section of miscreants.

We condemn the physical assaults on the media persons on duty as they were  doing their duties only. The authorities in Assam need to take care of all injured individuals and  nab the culprits to punish them under the law,” said Blaise Lempen, president of PEC (pressemblem.ch), additionally emphasizing on orientation courses for the ground reporters and video journalists to safeguard them in a disturbing situation that may emerge anytime in the south Asian region.

Thomas Palley

Argentina is back in the news with renewed financial turmoil spurred by President Milei’s poor political standing. That poor standing is the product of anger with Argentina’s dire economic performance and massive corruption within Milei’s administration, and it augurs poorly for his party’s performance in the forthcoming October 2025 election.

In response, the IMF and US have jumped into action to save Milei’s government. The IMF had already provided a $20 billion bailout in April 2025. Now, the US government has provided another $20 billion (in the form of a central bank currency swap line). Furthermore, the US has expressed willingness to provide additional stand-by credit and even purchase Argentine government debt.

The media has focused on Argentina’s long troubled financial history, the difficult inflation situation President Milei inherited, and President Trump’s political affinity with Milei. However, that fails to explain why the IMF and US have provided such huge assistance to Argentina, given its lack of credit worthiness.

The support for Milei should be understood as a continuation of past lending to Presidents Macri (2015-2019), and Menem (1989-1999). The purpose is to entrench Neoliberalism in Argentina and entrap it with dollar debt. It is supported by local elites because they are the beneficiaries of Neoliberalism, and they also get to loot the Argentine state via the process of debt entrapment.

1. The complicated truth in Argentina 

Getting to the truth in Argentina is like skinning an onion.” First one must uncover the real economic situation which is fundamentally different from that described by mainstream media. Next, one must introduce politics and surface the real agendas driving events. Then, one must explain how those events work and their consequences. 

Once the onion is skinned, the picture that emerges is IMF and US financial assistance are electoral interference aimed at saving President Milei and his extreme Neoliberal program; diminishing China’s economic influence; and financially handcuffing Argentina via entrapment with dollar debt. Additionally, the assistance enables tacit looting of the Argentine state by Argentine elites and US multinationals. That is a vastly different picture from that presented by the mainstream media and mainstream economists. 

2. The myth of a Milei economic miracle

The starting point is Argentina’s economic performance, which has been gushingly described by mainstream media as an economic miracle.” For instance, The New York Times declares Milei was on the brink of achieving an economic miracle” prior to the recent financial turmoil. That framing is critical because it twists public perception, giving economic legitimacy to the loans from the IMF and the US. 

The truth is there has been no miracle. Milei’s policies have been a catastrophe for both ordinary Argentinians and Argentina’s future. That reality explains Milei’s political unpopularity which has triggered financial market fears.

Milei took office in December 2023, and Argentina has been in deep recession since then. The recession has been caused by extreme fiscal austerity which slashed public services and investment; a hugely over-valued exchange rate which weakened the trade balance; and deregulation which increased profits at the expense of wages.

The recession is visible in the collapse of industrial output and GDP growth. Industrial output remains down, but some GDP growth has finally returned (as was always bound to happen because economies do not shrink forever). However, the rebound has been weak and the economy has shrunk.

Moreover, the picture is even worse because GDP does not capture misery, hunger, and insecurity. Food insecurity and hunger initially jumped, with scurvy increasing among the poor. The official poverty rate has now come down again, but it understates the situation by failing to recognize massively higher prices of water, gas and electricity. Retiree pensions have been decimated, prescription drug prices have ballooned, and the Milei government has also brutally repressed retiree protests. 

Not only have Milei’s policies caused an economic recession, but they have also sabotaged Argentina’s future. The collapse of public and private investment means a lower capital stock. The slashing of education and health spending means a less educated and more unhealthy population. And the slashing of support for universities and the arts is an attack on high-value industries of the future (such as information technology, medical sciences, and movie production), and it has contributed to further brain drain from Argentina.

Milei’s foreign borrowing also means increased future interest payments which will burden the government budget, limit economic policy possibilities, and perennially threaten financial crisis. 

The one positive economic outcome is the inflation rate which has come down significantly, but even here the story is complicated. Inflation initially increased significantly under Milei. Though it has come back down, it is still running at 35 percent annually. The previous Fernández government lost control of inflation, but it also inherited a 50 percent inflation rate from the prior Macri government. Moreover, inflation only accelerated in 2022 as the consequences of the Covid pandemic kicked in. Argentina’s inflation rate jumped five-fold, as also happened in other countries. However, given Argentina’s high initial inflation and structural vulnerability to inflation, the absolute increase was much larger.

In sum, there has been no economic miracle.” Milei’s program never could or intended to produce shared prosperity in Argentina. Instead, it is an ultra-Neoliberal program aimed at lowering inflation via deep recession and an over-valued exchange rate; increasing profits at the expense of wages via deregulation and weaking labor; enabling capital to exploit Argentina’s natural resources; and using fiscal austerity to gut societal institutions that promote societal well-being and progress.

3. The IMF and US: the politics of looting and debt entrapment

The disastrous character of Milei’s economic program begs the question of why the IMF and the US have raced to provide a bail-out. That introduces politics. For Milei, a bail-out is essential for his political future. Argentina’s elites are also supportive as they are the beneficiaries of the program. But what about the IMF and the US?

3.a The IMF as a useful US tool

The IMF is easiest to understand. It is dominated by the US and has long been a Neoliberal bastion, helping spread and enforce global Neoliberalism over the past forty years. That makes it easy to support Milei who is both submissive to the US and aligned with extreme Neoliberalism.

The unusual aspect of the current moment is the openness of the IMF’s complicity, which has it violating its own protocols in ways that put it in future legal jeopardy. The fingerprints of political corruption are all over the IMF’s $20 billion loan.

First, despite significant opposition to the loan within the IMF Executive Board on grounds the loan did not meet credit standards, it was still pushed through by the US and its allies. When added to pre-existing loans, over 40 percent of total IMF lending will be to Argentina, which potentially puts the IMF’s financial solvency at risk.

Second, the new loan was granted without tough economic conditionalities which are a standard part of IMF loan packages. That absence is not because the IMF has changed its Neoliberal disposition. It is because such conditionality would have undermined the Argentine economy, thereby undercutting the political purpose of the loan which is to help Milei win the October 2025 election.

The nakedly political purpose of the IMF’s loan is evident in the April 2025 comments of IMF Managing Director Kristalina Georgieva, who publicly declared at the IMF’s annual spring meeting: The country is going to go to elections in October and it is very important they don’t derail the will for change. So far, we don’t see the risk materializing, but I would urge Argentina: stay the course.” Her statements breach core IMF protocols prohibiting political interference.

3.b The US and electoral interference in Argentina

The US provision of financial assistance fails conventional economic tests, and its purpose is political. The goal is to save the Milei government, exclude China, and entrap Argentina with dollar debt.

The US has intervened on behalf of Milei because he is ideologically pro-US and pro-US business, whereas his rivals are pragmatic Argentine nationalists. They believe business (including US multi-nationals) should answer to the Argentine state, and they are willing to deal with China if it is to Argentina’s benefit. That is anathema for Washington DC. 

For the US, Milei is our guy” who sides with the US and treats US multinational corporations favorably. Lending to Argentina is electoral interference. The hope is that a massive loan can stave-off a financial crisis until after October’s Congressional elections, thereby saving Milei’s government. 

Initially, the US thought it could get Milei across the finish line with loans from the IMF, the World Bank, and the Inter-American Development Bank (IADB). However, that has proven insufficient, compelling the US Treasury to intervene directly.

Parenthetically, this process of IMF (and World Bank and IADB) lending for electoral interference purposes is not new. The same tactics were used in 2019 to support President Macri who was the US’s favored candidate then. The IMF loaned $40 billion to the Macri government, which was the largest loan in IMF history. Macri lost the election, the $40 billion evaporated, and the next administration was saddled with the burden therefrom.

The anti-Chinese animus motivating US policy is evident in the condition that US assistance is conditional on Argentina replacing its existing currency swap arrangement with China for a US-backed arrangement. The China – Argentina swap arrangement was established in 2009. It is rooted in commercial logic as the countries have a massive mutually beneficial trade involving manufactured goods and Argentine agricultural products. The US wants to sabotage that relationship as it protects Argentina from the US, thereby reducing US power.

Lastly, there are suggestions of improper private dealings on the part of US Treasury Secretary Bessent. It is reported that Bessent pushed both the April IMF loan and the September US proposal to bailout his Wall Street business associate Robert Citrone and other Wall Street funds which had speculatively bet on Argentine bonds. Those bets had gone belly-up with Milei’s growing political difficulties. Bessent’s bailout fueled an Argentine bond price rebound that has saved and benefitted Wall Street.

4. The mechanics of looting and debt entrapment of Argentina

The obvious part of these dealings is electoral interference and dollar debt entrapment. The less obvious part is the mechanics of looting.

The looting process centers on the over-valued exchange rate which artificially makes the peso more valuable. That means those with excess pesos (i.e., the Argentine elite) can profit from over-valuation by buying dollars at a subsidized price. The bill is paid for by the Argentine state which sells dollars it has borrowed and becomes dollar indebted. This process has  been used repeatedly by past pro-business pro-US Argentine governments. It explains how the previous 2019 IMF loan of $40 billion to President Macri evaporated without trace.

The process was on display following the IMF’s new loan. Argentina immediately suspended most of its capital controls, allowing business and wealthy individuals to buy subsidized dollars.

The process was also on display following the US declaration of support. Argentina temporarily suspended the export tax on grain and soy, and there was an instant massive flood of exports. Those exports went out tax free, benefitting large agricultural exports who support Milei. The Argentine state lost a huge amount of export tax revenue which is central to Argentina’s public finances. Given the weaker capital controls, those bumper export sales could then be turned into dollars, making for a double hit. Agricultural exporters avoided taxes and bought subsidized dollars. The Argentine state lost tax revenue and became dollar indebted.

The over-valued dollar has also been used to loot Argentina’s middle class. Those families hoard dollars as a form of rainy day” fund. The economic recession caused by Milei’s policies has compelled them to sell dollars to make ends meet. The over-valued exchange rate means they have received less, and their dollars have been vacuumed up by those with excess pesos. It has thereby contributed to further adverse wealth redistribution within Argentina.

5. IMF and US loans are Odious debt”

Odious debt, also known as illegitimate debt, is a doctrine in international law whereby illegitimately incurred debt need not be repaid. Usually, it is viewed through the lens of the borrower’s character, but fraud can also be committed by lenders and borrowers who collaborate. Indeed, it is easier when they do. 

To  ensure proper use of credit, lenders have a legal responsibility and duty to ensure that funds are properly used and borrowers are capable of repayment. The loans by the IMF and US fail that fundamental test, making them odious debt. The loans have been explicitly made for political rather than commercial purposes, and they fail the appropriate credit-worthiness tests.

Additionally, the April 2025 IMF loan circumvented a 2021 Argentine law that required congressional approval for IMF loans. That law was explicitly passed to prevent a repeat of the looting that occurred with the 2019 IMF loan of $40 billion to President Macri. However, Milei authorized negotiations by executive decree which can only be over-ruled by a two-thirds majority in both houses of Congress. The IMF and US are both aware of that political maneuver, which further indicts them.

At this stage, to stop the further looting and dollar debt entrapment of Argentina, the political opposition should declare that the new IMF and US debts will be treated as odious and not repaid. Even if the declaration lacks immediate legal force, it should discourage additional lending and further delegitimize any additional lending that does take place.

6. Colonization by debt: quo vadis Argentina?

The story of Milei is the story of Presidents Macri and Menem, only more cruel. Each pursued extreme Neoliberal policies founded on an over-valued exchange rate, foreign borrowing, squeezing of the working class, and privatization and deregulation. 

Each was presented as an economic miracle,” but that was never the case. Each time the Argentine state was painted as the fundamental problem, and each time the state was looted and further entrapped with dollar debt, while its wealth was transferred to economic elites. And every time, the IMF and US were key enablers. 

Presidents Milei, Macri, and Menem are all part of a common story. That story is the Neoliberal looting and debt entrapment of Argentina. IMF and US election interference may yet secure victory for Milei. If that happens, Argentina will become a US debt colony. It will also become even more unequal with entrenched extreme Neoliberalism. Mainstream media and economists will describe it as a miracle, but it will be misery for those living the miracle. 

Thomas Palley is an independent economist living in Washington DC. He founded Economics for Democratic & Open Societies. He is co-editor of the Review of Keynesian Economics.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

             සීතාවක රාජ්‍යය බිඳ වැටීමේ කාලවකවානුව තුළ ශාසනික වශයෙන් සිදු වූ පරිහානියත් සමග මෙරට පැරණි අධ්‍යාපන ක්‍රමයද අභාවයට පත් විය.ඉන් පසු  සරණංකර සංඝරාජ සමයෙහි පුනර්ජීවනයට පත් ශාසන සම්ප්‍රදාය සහ මෙරට අධ්‍යාපනයට මූලික වූ මහඟු ග්‍රන්ථයක් වූයේ වදන් කවි පොතයි. වීර පරාක්‍රම නරේන්ද්‍රසිංහ රජ දවස දී ශාස්ත්‍රඥයෙකු ලෙසට ප්‍රකටව සිටි  අත්තරගම බණ්ඩාර පඬිතුමන් විසින් මෙම කාව්‍යග්‍රන්ථය රචනා කරන ලද බව දැක්වේ. එතුමා තම තරුණ කාලයෙහි දිම රාජ කුමාරවරුනට අකුරු ශාස්ත්‍රයට  ගුරු වූ නිසා   රාජගුරු යනුවෙන් ද ප්‍රකට වූහ.

තිබූ තැනක සොර සතුරන් ගත නොහෙනා – එසැඬ මනාවන් වතුරෙන් වල නොයනා

කෝප වුවත් රජ මැතිඳුන් ගත නොහෙනා –  උගතමනා ශිල්පය මයි මතු රැකෙනා  යැයි  වදන් කවිපොතේ දක්වයි.

ශිල්ප ශාස්ත්‍ර සේවනයෙහි යෙදීමට අකුරු ශාස්ත්‍රය මනා ලෙස ප්‍රගුණ කළ යුතුය.පරංගි යුද්ධ, ලන්දේසි යුද්ධ වලින් බියෙන් ඇළලී වල් වැදි සිටි ජනතාව ඉන් මුදවා ගැනීමට සංඝරාජ මහා හිමි පාණන් ඇති කළ අධ්‍යාපන පරිසරය තුළ අකුරට යන්නට මැළි කළ දරුවන් ට මෙන්ම චණ්ඩ ගති ප්‍රකට කළ දරුවන්ට ද මතක සිටින ලෙස මේ කව ලියා  ඇත.

පොල් ඉරටේ අණ තදකර ගතිම්මා  – ඉන් ඔල මොළ කමකට සිත නොයම්මා

දැන් නිසලව ඉඳ අකුරුත් කියම්මා – ඉන් අප දඟ ගේක ලූදැය  අපෙ අම්මා

කුඩා කළ දරුවන් ගේ හැසිරීම දඟකාරය. කොල්ලන්ටත් බල්ලන්ටත් නළියන්නේ නැතිව සිටින්නට බැරි බව දෙමාපියන් දනී. ඒ නිසා ගොවිපළෙහි පියා සමග වැඩට යන්නට සැලැස්වුහ.අතීතයේ නම් අංගම් ඉළන්ගම් හරඹ සමග මේ තරුන ගාය මෙල්ල වූ බව වැඩිහිටියෝ කියති.සෙල්ලමත්, දැනුම ලබා ගැනීමත් ඒ සැම තැනකින්ම  සිදු විය. ගැහැණු දරුවන් ගේ දැනුම මුලු තැන්ගෙයි ඇසුරෙහිම වැඩිණ.අල පලාවන් සහ දර සොය ගිය ඔවුහු  සමාජ ආශ්‍ර යෙන් හොඳ නරක දැන ගත්හ.දරුවන් හදා වඩා ගැනීමෙහි පරිචයක් ලැබූහ. නමුත් පිරිත් පොත කියවන්නට සකස්කඩ, ඝණදෙවි හෑල්ල ,නම්පොත කියවන්නට අකුරු දැන ගත යුතු විය. බාල කළ සිටම පණ්ඩිතයෙක් බව පෙනේ නම් පන්සලේ ගුරුගෙදර වැඩි දුර ශික්ෂණයට යෙදවිය යුතු විය.දහම් පොත් පත් පරිශිලනයට පෙළඹවිය යුතු විය.කොලු දඟ කාරකම් මඩින්නට ඇතැම් විට වේවැල අතට ගන්නට සිදු විය.හැඳි නොගෑ හොද්ද කැටි වනවා සේ ශරීරයේ අනුමත තැන් වලට මෘදු පහරක් දීමෙන් ගත සිත අවදිවන බව දෙගුරුන් දැන සිටියහ.වැලිපිල්ලේ අකුරු ලියන විට ක්ෂණිකව මොළය කරා සන්නිවේදනය වන්නාක් මෙන්ය.එසේම වැඩිහිටියන් වෙත කීකරු වන්නටත් ගෞරව කරන්ටත් උපතින් පැමිණෙන උද්දච්ච කම් මඩින්ටත් මාර්ගය පාදා තැබූහ.

      බ්‍රිතාන්‍ය රජුට ගිවිසුමකින් රට භාර දෙන්නට සිදු වූයෙන් රටේ අධ්‍යාපන පුනර්ජීවනය තවදුරටත් සිදු නොවීය.ඒ වන විට පන්සල් ආශ්‍රිතව පාසල් හය දහසක් තිබුණු බව ලංකාවට පැමිණි මිෂනාරීන් වාර්තා කර තිබේ.ඔවුන්ට අවශ්‍ය වූයේ පන්සල අභිබවා පල්ලිකුඩම් වල ආගමික අධ්‍යාපනයක් ආරම්භ කිරීමයි.වෙස්ලියන්, බැප්ටිස්ට් සහ ඇන්ග්ලිකන් නිකාය මගින් පාලනය වන ඉස්කෝල ආරම්භ වූයේ රජයේ අනුග්‍රහයෙනි රොබට් බ්‍රවුන්රිග් එයට පූර්ණ අනුග්‍රහයක් දැක්වූහ.මෙරට නිදහස් අධ්‍යානයේ පියා ලෙසට හඳුන්වන සී.ඩබ්.ඩබ්.කන්නන්ගර මහතා සිය මූලික අධ්‍යාපනය ලබා ගත්තේ වෙස්ලියන්  උසස් පාසලෙනි. පසුව ගාල්ලේ රිච්මන් විදුහලට ඇතළත් විය. බෞද්ධ ළමයෙකු වුවද ඔහුට හැදී වැඩීමට සිදු වූයේ කතෝලික ආගමික පරිසරයක් තුළය. නේවාසිකාගාර පුහුණුව බටහිර ක්‍රමයට විය. මේ කාලයේ බෞද්ධ පාසල් රට පුරා ව්‍යාප්ත වූ සමයයි. පූජ්‍ය දොඩන්දූවේ පියරත්න තිස්ස මාහිමියන්ගේ ආරාධනයෙන් ලංකාවට සැපත් කර්නල් ඔල්කට් තුමා විසින් පරම විඥාණාර්ථ පාසල් ඇති කිරීම නිසා මිෂනාරි පාසල් හා තරඟ කරමින් ස්වභාෂා අධ්‍යාපනයක් සහ නවීන අධ්‍යාපනයක් තහවුරු කරලීමට උත්සාහයක් විය.

      1931  ඩොනමෝර් ව්‍යවස්ථාව යටතේ රැස්කළ රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාවේ අධ්‍යාපන විධායක කමිටුවේ  සභපති ධූරයට පත් වූයේ කන්නන්ගර මැතිතුමාය. මේ වන විට දහනව වන සියවසේ සිදු වූ අධ්‍යාපන පෙරළිය පිළිබඳවත් මිෂනාරි අධ්‍යාපනය නිසා රටේ සංස්කෘතියට සහ ඉදිරි ගමනට ඇති වූ පසු බෑමත් ගැන පුළුල් අවබෝධයක් ඇතිව එතුමා විසින් සිය මුල්ම ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාවලිය 1932 දී පමණ ආරම්භ කරන්නට යෙදුණි.මේ වන විට දිවයින පුරා බෞද්ධ පාසල්  240 ක් ක්‍රියාත්මක වූ අතර 1162 ක් වූ  අනෙක් සියලුම පාසල් විවිධ ආගමික නිකායන් මගින් පාලනය කරන්නක් විය. ඒවායෙහි ආගම  ඉගැගැන්වීම කෙරෙහි උනන්දුවක් දක්වා නොමැත. ස්වභාෂාවද නොසලකා හැර තිබුණි. ඒ නිසා යම් ප්‍රතිසංස්කරණයකදී අන්වාර්යයෙන්ම ස්වභාෂා ඉගෙනීම ශක්තිමත් කිරීම සිදු කළ යුතු විය. එම නිසා කන්නන්ගර මහතා විසින් සෑම පාසලකම ස්වභාෂා අධ්‍යාපනය දියුණු කරලීමට උත්සාහ ගන්නා ලද අතර ඉංග්‍රීසි දෙවන බස ලෙසට හැදෑරිමට උනන්දු කරවන ලදී. මෙම ක්‍රමයට ආගමික නිකායික පාසල් විරුද්ධ වූ නමුත් නොපැකිළව තම වැඩ පිළිවෙල ක්‍රියාත්මක කිරීමට අවශ්‍ය දහිරිය එතුමා තුළ පැවතිණ. ඉන්පසු එම වසරේ  මහනුවර ගම්පළ අසළ හන්දෙස්ස ග්‍රාමයේ මෙරට කලා ශිල්ප පදනම්  කොට ගත් අධ්‍යාපනයක් ලබා දීම සඳහා වැඩ සටහනක් ආරම්භ කර ඇත එහි පළමු පියවර වශයෙන් ආදර්ශ පාසල්  13 ක් ක්‍රියාත්මක කොට එය සාර්ථක වූ පසු අනෙක් පළාත්වලට ද ආදේශ කොට පාසල් 79 ක දක්වා ව්‍යාප්ත කරන ලදී.  මෙතෙක් නොසලකා හැර තිබු මෙරට මූලික ශිල්ප කලා දැනුම අදාළ පරම්පරාවට පමණක් නොව සියලුම දෙනට ලබා දීමේ අරමුණින් අධ්‍යාපන අරමුණු පුළුල් කරනු ලැබිණ.

      මෙතෙක් ගුරු ගෙදරට සීමාව තිබූ අකුරු කරවීම ඇතුළු ඉගැන්වීම් වලින් ඔබ්බට ගිය ප්‍රතිසංස්කරණයන්හි අරමුණ වූයේ ගුරු ගෙදෙර විදු ගෙදරක් බවට පත් කිරීමයි.මේ වන විට රට පුරා ක්‍රියාත්මක වූ බෞද්ධ පාසල් එතුමාගේ ක්‍රියාවලියට නොමද සහායකින් ඉදිරිපත් විය.දෙඩෙන්දූවේ පළමු බෞද්ධ පාසල මෙන්ම රටපුරා පන්සල් අසල සකස් කළ එවැනි පාසල් පදනම් කොට ආධාර ලබන පාසල් ලෙසට ඒවායේ බෞද්ධ අධ්‍යාපනය මෙන්ම නවීන අධ්‍යාපන ක්‍රම ද ඇතුල් කිරිමට උනන්දු කරවනු ලැබූහ.මේ පාසල් වල ග්‍රාමීය කෘෂිකර්මයට වැදගත් තැනක් ලැබුණි. පාසලේ ගෙවත්ත ද කුඹුර ද වගා කිරීමට ළමුන් යොදවනු ලැබූහ.ඒවායේ අස්වනු විකුණා ලද මුදල් ළමුන් ගේ ඉතිරිකිරීම් පාස් පොත් වලට දමා ඉතිරි කිරීම ට පදනම ඇති කළහ.ආර්ථික වශයෙන් සමෘද්ධිමත් බෞද්ධ ජනතාවක් ඉදිරියට ගැනීම ඒ අරමුණු අතර විය.1937 වර්ෂය වන විට මෙකී ග්‍රාමීය අධ්‍යාපන ක්‍රියාවලිය තුළ ශාස්ත්‍රීය විෂයයන් කෘෂිකර්මය ඇතුලු ග්‍රාමීය විද්‍යා විෂයයන් වඩු වැඩ යකඩ වැඩ ඇතුළු කාර්මික පුහුණුව දියුණු කරන ලදී. 1939 වසර වන විට මේ ආකාරයෙට සාර්ථකව පාසල් 253 ක් තුළ මෙම ග්‍රාමීය අධ්‍යාපන වැඩ සටහන් ස්ථාපිත කරතිබුණි.

     1945 වසරේ නිදහස් අධ්‍යාපන පනත සම්මත කර ගන්නා විට 1939 ආඥා පනත මගින් ද ඇති කර ගත් බලතල අනුව කන්නන්ගර මහතාගේ මූලික අභිප්‍රායන් සාර්ථක අඩියකට පත්ව තිබුණි. එම  අධ්‍යාපන මූල ධර්ම විදෙස් රටකින් ක් නොව එතුමාගේ සහ බෞද්ධ පාසල් අධ්‍යාපන ක්‍රමයෙන් හදා වඩා ගත්තකි. ඒ අනුව ඊළ පියවර වූයේ ගුරුවරුන් පුහූණ කිරීම උදෙසා අඩිතාලමක් තැබීමයි. ඒ අනුව 1934 දී මීරිගම කෘෂිකර්ම පහුණු මධ්‍යස්ථානය ද 1936 න් පසු  ගුරු අභ්‍යාස විද්‍යාල කීපයක්ම බිහි කරන ලදී. ඉන් 1946 වසරේ ගිරාගම සෞන්ර්ය ආයතනයද මහරගම ගුරු අභ්‍යස විද්‍යාලය ද කැපී පෙනේ.ඒ ගුරු විදුහල් වලින් පිටවූ ගුරු ශිෂ්‍යන් සඳහා සකස් කළ ප්‍රතිඥාවත් ද විය.’සිතින් ද කයින් ද වචනයෙන්ද ශිෂ්‍ය පරම්පරාවට ගුරු කුලයට මාතෘ භූමියට හා මනුෂ්‍ය  සංහතියට ද අචල භක්තියෙන් යුක්තව ජාති කුල ආගම භේදයෙන් සහ සතර අගතියෙන් තොරව ගුරුවරයෙක් වශයෙන් සේවය කිරීමටත් ගුරු සේවානුබද්ධ සකල සම්ප්‍රදායන් සපුරා ආරක්ෂා කිරීමට සහ ආදර්ශමත් චරිතයක් හා පෞරුෂයක් මා තුළ මෙන්ම ශිෂ්‍ය පරම්පරාව තුළද සංවර්ධනය කිරීමටත් අධ්‍යාත්මක ගුණ වගාව ඥාන පූරණය හා ශිල්ප ශාස්ත්‍ර දානය සඳහා මගේ පූර්ණ හ්‍රමය යෙදිමටත් ප්‍රතිඥා දෙමි’ යනුවෙන්  එහි දැක්වා ඇත.

මේ අනුව බලන කල්හි කන්නන්ගර අධ්‍යාපන ක්‍රමය තුළ තිබූ උදාර ගුණ සමුදාය තුළින් නව ලොවක් බිහිකර ගැනීමට’, ජාතියක් ඉහළට  ඔසවා තැබීමට ගත් වෙහෙස මනාව ප්‍රකට වේ. අවාසනාවකට මිෂනාරීන් ගේ සහ සමසමාජ පාක්ෂිකයන්ගේ වුවමනාවට කන්නන්ගර මහතා මතුගම ආසානයෙන් පරාජයට පත් කිරීමෙන් පසු 1951 දී අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂවරයෙකු ලෙසට එච්.ඩබ්.  වුඩ් හවුස් නම් ඉංග්‍රීසි ජාතිකයෙකු පත් කිරීමෙන් පසු ග්‍රාමීය අධ්‍යාපනය නොසලකා හැර නැවතත් පංති කාමරය මූලික කරගත් ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යාපනයට පමණක් මුල් තැන් දුන්හ. ඒ නිසා නිදහස් අධ්‍යාපනයේ තිබූ උදාර අරමුණු විනාහ කරනු ලැබිණ. අද අප කළ යුත්තේ ඒ ප්‍රතිපත්ති වලින්  බැහැරව විදෙස් උපදෙස් අනුව මොඩියුල ආරෝණය කිරීම නෙව කන්නනන්ගර චින්තනයෙන් පදනම දැමූ  විදු ගෙදරට මෙරට සම්ප්‍රදායත්  ෙමන්ම විශ්ව දැනුමත් එක් කර  ආත්ම අභිමානයෙන් සහ ජාතික අභිමානයෙන් යුක්ත  යහපත් පිරිපුන් දරුවන් සෑදීමේ වැඩ පිළිවෙල ආරමභ කිරීමයි. ආචාර්ය සී.ඩබ්. ඩබ්. කන්නන්ගර මහතාට දක්වන උපහාරය එයයි.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

by A. Abdul Aziz

Lajna Imaillah (Ahmadiyya Muslim Women Association) Sri Lanka held its Annual Gathering (Ijtima) on 20^th and 21^st of September at Fazl Mosque premises, Negombo. The event was chaired by the President of the Association.

The programme commenced with the recitation of the Holy Qur’an, followed by the Pledge and silent prayer led by   the President of the Association

The two days gathering (Ijtema) was enriched with a variety of spiritual, academic, and engaging activities:

Annual Ijtima of Nasirath (Ahmadi girls between 7 years to 15) was also held on the previous day (20 September 2025) at the same premises.

A special session by Ahmadiyya Montessori students to highlight their talents was also part of the event and the yearly publication of the magazine AN NISA (the woman) was launched at the event.

Academic Competitions such as Holy Qurán recitation, Urdu Poem (nazm), quiz, and speech competition were held and prizes with certificates distributed to all the winners. Educational Excellence Awards were presented to students who achieved outstanding results in their academic studies.

An inspirational discussion programme was held on the topic of Obedience to Khilafat (Spiritual Leadership), strengthening the bond of members with the blessed institution of Khilafat.

In conclusion, President, Ahmadiyya Muslim Women Association, Sri Lanka addressed:

As the ladies who have accepted the Imam of the age, the Promised Messiah Hazrat Mirza Ghulam Ahmad (peace be on him,) we should live our lives according to the true teachings of Islam and to spread them far and wide. Promised messiah (peace be on him) said that Allah desires for the Jamaat of Promised Messiah to be an example to all others, and says that, to be a example means that when others see or hear you, they are influenced and seek to imitate what they have witnessed; Promised Messiah (peace be on him) has said that every Ahmadi should read his book kishti e nuh (Ark of Noah) repeatedly as this book contains a lot of guidance for Ahmadi women, because Promised Messiah (peace be on him) has written about the qualities and virtues that woman should seek and how they should live their lives.

President Sri Lanka Ahmadiyya Women Association continued to say, it is the mother who is responsible for the moral training of the children. If the mothers are religiously educated, they will raise the children with spiritual inclination.

Ahmadi girls and ladies from all the Chapters of Ahmadiyya Muslim Community in the country attended. The event concluded with silent prayer.

Lajna Ima’illah – (committee for the maids of Allah) is the women’s auxiliary organization of the Ahmadiyya Muslim Community. It is for women above the age of 15. The organization was established in 1922 by Mirza Bashiruddin Mahmood Ahmad, the Second Khalifa (Caliph) of the Community to give women a voice in the administrative affairs of the Community and a degree of independence. It is the largest of the auxiliary organizations within the Community.

Culture Shock

උපුටා ගැන්ම ලංකා සී නිව්ස්

ගෝලීය ණය ශ්‍රේණිගත කිරීමේ ආයතනයක් වන මූඩිස් (Moody’s) මෑතකදී නිකුත් කළ වාර්තාවකින් පෙන්වා දෙන්නේ, ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය බොහෝ දුරට නිවැරදි මඟක ගමන් කරන නමුත්, ඊට බාධා එල්ල කරන සාධක කිහිපයක් පවතින බවයි.

ඔවුන් පෙන්වා දෙන පරිදි, රටේ ඉහළ ණය බර, මූල්‍ය අවකාශයේ සීමිත බව සහ අඛණ්ඩව විදේශ මූල්‍ය ආධාර මත යැපීමට සිදුවීම මෙම ප්‍රගතියට බලපාන ප්‍රධාන අවදානම් ලෙස සැලකේ.

කෙසේ වෙතත්, මූඩිස් ආයතනය පවසන්නේ, මූල්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණ, සංචාරක කර්මාන්තයේ ශක්තිමත් ආදායම් සහ විදේශ ප්‍රේෂණවල වර්ධනය හේතුවෙන් ආර්ථිකය යළි නඟා සිටුවීමේ ගමනට සැලකිය යුතු තල්ලුවක් ලැබී ඇති බවයි.

ශ්‍රී ලංකාවේ ණය ශ්‍රේණිගත කිරීම පිළිබඳ ඔවුන් සිදු කළ කලින් කලට කරන ලද සමාලෝචනයකින් පසුව මෙම අදහස් ප්‍රකාශ කර තිබේ.

2022 වසරේ දරුණුතම ආර්ථික අර්බුදයෙන් පසු ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම් මාලාවක් සමඟින් රජයේ මුදල් කළමනාකරණයේ (ද්‍රවශීලතාවයේ) පීඩනය යම් තරමකට ලිහිල් වී ඇතත්, ජාත්‍යන්තර ණය ලබා ගැනීමේ හැකියාව තවමත් දුර්වල මට්ටමක පවතින බව ද මූඩිස් පෙන්වා දෙයි.

වාර්තාවට අනුව, ශ්‍රී ලංකාව පසුගිය වසරේ සියයට 5 ක ආර්ථික වර්ධන වේගයක් වාර්තා කළ අතර, මෙම වසරේ මුල් මාස හය තුළදී එය සියයට 4.8 ක් විය.

නමුත්, ඉදිරි කාලය තුළ මෙම ආර්ථික වර්ධනය යම්කිසි මන්දගාමී තත්ත්වයකට පත්වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කරන මූඩිස් ආයතනය, සමස්තයක් ලෙස මෙම වසර අවසානය වන විට සියයට 4.5 ක වර්ධනයක් අපේක්ෂා කරන බව පවසයි. තවද, සමාජ වියදම් ඉහළ යෑම සමඟ පාරිභෝගික ඉල්ලුම ද වර්ධනය වනු ඇතැයි ඔවුන් අපේක්ෂා කරයි.

Courtesy Adaderana

Decisions by most countries to not retaliate against U.S. President Donald Trump’s tariffs are among the top factors bolstering the global economy’s resilience, IMF Managing Director Kristalina Georgieva said on Tuesday.

The world, so far, and I cannot stress enough, so far, has opted not to retaliate and to continue to trade pretty much on the rules that have existed,” Georgieva said during an event at the IMF and World Bank annual meetings in Washington, noting that this avoided debilitating tariff escalation.

Earlier on Tuesday, the fund had edged up its 2025 global GDP growth forecast in its World Economic Outlook to 3.2% from a 3.0% forecast in July, but warned that a renewed U.S.-China trade war threatened by Trump could slow output significantly.

Also supporting global growth is that the effective U.S. tariff rate has come down from prior estimates, Georgieva told the Bretton Woods Committee event. After calculating that Trump’s tariffs announced in April would average 23%, the rate was reduced by U.S. trade deals with the European Union, Japan and other major partners to about 17.5%, she said.

The effective tariff, though, what is being collected when you get exceptions to accommodate the need for the economy to function well, we calculate them somewhere between 9% and 10% so the burden is more than twice less than we thought it would be,” she added.

Other factors propping up the global economy have been better policies by countries to boost private sector development and more efficient allocation of resources, as well as agility by companies to avoid the worst effects of the tariffs, by front-loading imports and quickly rearranging supply chains.

However, she said the resilience could also be tested by the stretched valuations in global markets – especially the tech sector, which has fueled a stellar market rally this year.

This is a bet, very big bet,” she said. If it pays back, fantastic, then our problem with low growth is gone, because we will see increase in productivity and we will see an increase in growth. What if it is either slow to come true or doesn’t quite materialize. What then?”

IMF chief economist Pierre-Olivier Gourinchas told Reuters earlier that the AI investment boom could lead to a bust similar to the dotcom crash in 2000 that burns equity investors, but that it would not likely result in a systemic crisis because it has not been heavily funded by debt.

Source: Reuters

– Agencies

Courtesy Hiru News

Member of Parliament Kabir Hashim, who is the head of the committee drafting the framework for the unity between the United National Party (UNP) and the Samagi Jana Balawegaya (SJB), announced that the report is currently being finalised and will be handed over to the Leader of the Opposition and Leader of the SJB, Sajith Premadasa, next Wednesday (22).

Hashim noted that the report includes several key areas, such as:
The two political parties are working together.
Engaging in politics together.
Contesting elections together.

Operating under one policy, one ideology, and one plan.

The Member of Parliament indicated that there is significant pressure for the UNP and the SJB to move forward together, with a large number of grassroots members also making this request.

Hashim explained that this report was commissioned based on a request from the SJB’s Working Committee and Political Committee, taking this demand into consideration.

The committee, chaired by MP Kabir Hashim, also includes Eran Wickramaratne, S.M. Marikkar, and Mujibur Rahman.

Maathalan – (මාතලන්)