මතුගම සෙනෙවිරුවන්           ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජියක් බවට පත් වීමට පළමු මෙරට පාලනය වන ලද්දේ ලිඛිත ව්‍යවස්ථාවකට අනුව නොවේ.නමුත් ශිලා ලේඛන මගින් ප්‍රකාශ කරන ලද්දා වූ පෙර රජවරුන් විසින් පිළිගන්නා ලද ව්‍යවස්ථාවක් විය.වෙසෙසින්ම සතරවන පැරකුම් රජු කාලයේ රචනා කරන දළදා ව්‍යවස්ථාව මගින් දක්වන ලද කරුණු සිංහල බෞද්ධ පාලකකයෙකු ගේ යුතුකම් වශයෙන් සළකන ලදී.එසේම මෙරට නායකත්වයට […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්       වලල්ලාවිට කෝරළයේ ඉස්මත්තේ කඳු සිඛර තෙරපාගෙන ඇදෙන බෙම් ගඟ කොමළියට සළු පළදන්නේ දෙගොඩ දෙකෝරළයේ අතු ගංඟාවන්ය. මහාවන ලැහැබ් වලින් සඟවා ගෙන සිටින පිටිගල ඇළ ඕමත්ත ඇළ පැළවතු ඇළ වැලි පැන්න ගඟ ගොරක දූ ඇළ යයි නම් ලත් අතුරු ජලදහරාවන් මගින්  බෙම් ගඟ පෝෂිත වන්නේ යයි කියති. බෙම් ගඟ කලකදී වියරු වෙයි.පිටාර ගලයි. […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන් කුමරි නැතිනම් කෝමාරිකා යන නාමයෙන් හඳුන්වන පලෑටිය දේශීය ඛෙහෙත් හේත් වලට යොදා ගැනෙන බලගතු ඖෂධයකි.පිලිස්සුම් තුවාල සඳහා සම මතු පිට ගෑම ට මෙන්ම තෙල් ඛෙහෙත් සිඳ ගැනීමටද යොදා ගන්නා කෝමාරිකා ඌව පළාතේ ජනප්‍රිය ඖසධීය ආහාරයකි.සිංහල ජනතාව මෙම අගනා ඔෂධ පැලෑටිය සිය ගෙවතු වල වගා කොට රැක බලාගන්නේ ඉතාමත් ආදරයෙනි.මෑත කාලයේ දී කෝමාරිකා පැලෑටිය […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන් පූර්විකාව –                 ලංකාවේ අතීත ඉඩම් භාවිතය සැමවිටම රජු හා සම්බන්ධ විය. රටේ භාරකරු වශයෙන් සහ පාලකයා වශයෙන් භූපති ලෙසට ඔහු හැඳින් වූ අතර රටේ සංවර්ධනය උදෙසා ඉඩම් යොදා ගැනීම සඳහා ගම් වසම හා බැඳි වැඩ පිළිවෙලක් විය. අනුරාධපුර යුගයේ පණ්ඩුකාභය රජ්‍ය සමය වන විට මෙරට ගම් සීමා කොට විධිමත් ක්‍රමයකට රජ්‍ය පාලනය […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්            එක් දහස් නවසිය හතලිස් අටේ අප බ්‍රිතාන්‍ය අධීරාජ්‍යා ගෙන් ලද දේශපාලන නිදහස මත ලංකාව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටක් ලෙසට නැගී සිට දැන් වසර හැත්තෑ දෙකක් ගතවී තිබේ.1815 මාර්තු 02 අත්සන් කරන ලද මහනුවර ගිවිසුමට අනුව නම් මෙම පිවිසීම  වැරදි සහගත වුවද ලබන ලද නිදහස තුළ රටක් වශයෙන් අත්පත් කරගත් වාසි සහ අවාසිද අද අප […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්            මහනුවර යුගයේ මෙන්ම කෝට්ටේ යුගයේ රදළයන්  බණ්ඩාර නාමය භාවිත කළ හෙයින් ලක තුළ බණ්ඩාරවලියක් ඇති වී යයි කියති. ඉංග්‍රීසීන්ට රට භාර දුන් පසු කාලයේ දී උඩරට බණ්ඩාරලා බණ්ඩා බවට පත් වී කොළඹ කුරුඳුවත්තේ බංගලාවල වැඩට පැමිණියහ.බන්ඩලා මෙන්ම මැණීකේලාද මෙලෙස කොළඹ බංගලාවල මෙන්ම සුද්දන්ගේ වතු බංගලාවලද සේවයට යෑමට සිදු වූයේ උඩරට ඔවුන්ගේ ඉඩම් […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්         ලෝකයේ බොහෝ රටවල පැතිර පවතින නව වෛරස වසංගතය නිසා ලක්ෂ තිස් එකක් පමණ වන ජනතාවක් මේ වන විට අසරණව සිටී. ලංකාවේ ද මෙම රෝගය වැළඳී අතැයි සැළකෙන පුද්ගලයන් නවසීයකට අධික සංඛ්‍යාවක් හඳුනාගෙන තිබේ.වසංගත පාලනයට අද භාවිතා කරන්නේ වර්ෂ 1897 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් හඳුන්වා දුන් නිරෝධායන හා ස්පර්ශයෙන් බෝවන රෝග වැළැක්වීමේ ආඥා පනතයි.එකල පැතිරී […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්         ලංකාවේ භාවිත සම්මත මුදල කාලයක් තිස්සේ අව ප්‍රමාණය වීම නිසා රටේ ආර්ථිකය බරපතල ලෙසට කඩා වැටී ඇත.වර්තමාන වසංගත තත්වය හමුවේ ඇතිවී තිබෙන ආර්ථික අවපාතය ගණනය කළ නොහැකි තරම්ය.බොහෝ දේ වෙළෙඳ පලෙන් මිළට ගන්නා ජනතාවට සිය එදිනෙදා වියදම් කළමනාකරණය කරගන්නටවත් අවස්ථාවක් නොදී රුපියල කඩා වැටෙයි.වසංගත තත්වය මර්දනය කර ගැනීමෙන් පසුව  රුපියල පාලනය කිරීමටවත් […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්         සෞඛ්‍ය අංශයන්හි ප්‍රගමනය මනින එක් දර්ශකයක් වශයෙන් සැලකෙන්නේ ළදරු මරණ අනුපාතය අඩු විමයි. වසංගත රෝග  බෝවන රෝග බාල පක්ෂාගාතය වැනි රොග වලින් ආරක්ෂා වීම පිණිස අලුත ඉපදුනු දරුවෙකුට එන්නත් කීපයක්ම දෙනු ලැබේ. මේ නිසා ළදරු මරණයන් ගේ සීග්‍ර අඩු වීමක් ඇති බව කියති. එන්නත් කරනු ලබන්නේ ශරීරයේ ප්‍රතිශක්තය ජනිත කිරීමටයි.එහෙත් ස්වභාව ධර්මයා […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්             මෙලොව උපදින සෑම මනුෂ්‍යයෙකුම යම් කිසි ප්‍රකෘතියක් අනුව උප්පත්තිය ලබයි. මෙහිදී  සඳහන් ප්‍රකෘතිය යනු පංච මහා භුත තත්වයන් අනුව ජනිත ප්‍රකෘතියන්ය. ඒ අනුව කෙනෙක් සෙම් ප්‍රකෘතිකයෙක් බවටද තවකෙක් පිත් ප්‍රකෘතිකයෙකු බවටද ඇතැම් අය වාත ප්‍රකෘතිකයන් ලෙසටද නම් කළ හැකිය.සිංහල ජනතාව  මේ බැව්  දැන ගන්නේ කේන්ද්‍ර සටහනිනි. හඳහනේ ලියැවී තිබෙන මේ ස්වභාවය මේ […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්             සුනාමිය නොහොත් මුහුද ගොඩ ගැලීම සිදු වන කල්හි එවකට සිටි පාලකයන් එම ව්‍යසනය කළමනාකරණය කරන ආකාරය දැන නොසිටියහ. අතීතයේ සිදු වූ මුහුදු ගොඩ ගැලීම් ඉතිහාසයට පමණක් සීමා වීම නිසා දේශපාලකයන් ඒ බැව් නොදත් බව පැහැදිලිය. සුනාමියට මුහුණ දෙන්නට අවශ්‍ය සංනිවේදන උපක්‍රම සූදානම් කර ගැනීමට මෙන්ම ආරක්ෂාව කල් තියා යොදා ගන්නට  ලක ලෑස්ති […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්               ලෝකයම වෙලා ගත් නව වසංගත තත්වය හමුවේ අද වන විට සියල්ලෝම හුදකලා වී සිටිති. ඇඳිරි නීතිය වේවා නගර වසා තැබීම  වේවා මගින් ඇති කරන ලද සමාජ දුරස්ථකරණය හමුවේ කාර්මික විප්ලවය විසින් ඇති කරන ලද ගෝලීය මනෝභාවය අර්බුදයට පත්ව තිබේ. ලංකාව දූපතක් බැවින් වසංගත තත්වයන් නිරතුරු පැතිරෙන්නේ සාංක්‍රමණිකයන්ගෙනි. මේ නිසා ගුවන් තොටුපළ වසා […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්                පවතින වසංගත තත්වය හමුවේ බරපතලම හානිය සිදුව තිබෙන්නේ දේශීය ආර්ථිකයටයි. නිෂ්පාදන ආර්ථිකය මෙන්ම සේවා ආර්ථිකයද බිඳ වැටෙමින් පවතී. මේ තත්වය හමුවේ දෛනික ආහාර වේල සරි කර ගත නොහැකි විශාල ජනතාවක් සිටිනු නිසැකය. අත්‍යවශ්‍ය සේවා පවත්වාගෙන යෑමට රජය විසින් දියත් කරනු ලැබූ වැඩ පිළිවෙල තුළ ත්‍රිවිධ හමුදාවේ කාර්යය  අති විශිෂ්ට ලෙස සිදු වේ. […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්                  කොරෝනා වසංගත තත්වය තුළ වර්තමාන දේශපාලනය පිළිබඳ ලිට්මස් පරීක්ෂාවක්ද කරන්නට හැකිව තිබේ. රුවන්වැලි මහා සෑය ඉදිරිපස දිව්රුම් දුන් ජනපතිවරයෙකු මෑත කාලීන දේශපාලනයේ දක්නට ලැබීමේ ආශ්වාදයෙන් සිටි මෙරට බහුතර ජනතාව බලාපොරොත්තු කඩ වේ දෝ යන බියකින් පසුවෙති.සිංහල බෞද්ධ චන්ද බහුතරය යනු පරම්පරා ගණණාවක සිට ශක්තිමත් වුණු සිංහල ජාතිකත්වයේ අපේක්ෂාවන්ය. තමන්ගේ ජීවන රටාව නිදහසේ […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්               ශත වර්ෂයකට ඉහත වසූරිය වංසගතයෙන් පීඩා විඳි මෙරට ජනතාව නැවතත් වරක් ඒ තුන් බියෙන් වෙලී සිටී.රටම එක කලාපයක් ලෙසට ගෙන අඳුරු නීතිය දමා වරින් වර වසා දැමීම හේතු කොට ගෙන සියලු මානව ක්‍රියාකාරකම් අකර්මණ්‍ය ව ඇත. අතීතයේ දී නම් මෙවැනි වසංගත තත්වයකදී හෝ ආපදා පන්න අවස්ථාවන්හිදී ගම් දහයක එකමුතුවකින් සැදි සභාවකින් ( […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්               ලංකාවේ ජීවත් වන බහුතර ජනතාවගේ ජීවනෝපායන මාර්ගය වන්නේ ගොවිතැනයි.ගොවි තැනට සාපේක්ෂකව එයට සේවා සපයනබොහෝ පිරිසක්ද එම ආර්ථිකයට ඇතුලත්ය.එසේම අනෙකුත් සියලුම දෙන  ජීවත් වීම පිණිස විවිධ ‌ජීවනෝපායන මාර්ගයන් අනුගමනය කරති..රැකියාවන්හි නිරත අය ව්‍යපාරයන්හි නිරත අය මාසයක නිමාවේදී වැටුපක් අතට ගන්නා අතර ව්‍යාපාරිකයන් තමන් ‌ගේ බැංකු ගිණුම් තර කර ගනිති. නමුත් බහුතර පිරිසක් ගමේ […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්                 පෘතුගීසීන් ලංකාවට පැමිණ සිංහල රාජධානිය තමන් සන්තක කර ගැනීමට යුද්ධ කරන කල්හි.ඒවාට ‌නොබියවම මුහුණ ‌දීමට අපේ මුතුන් මිත්තන්ට හැකිවුණා.මේ කාලෙ තමයි 1580 දී පමණ ලංකාවට වසූරිය බෝ වුණේ. මන්නාරම් කොටුවේ පරංගීන් ගේ රැකවරණය යටතේ සිටි කරලියද්දේ බණ්ඩාර සහ බිසව මේ වසූරිය රෝගය නිසා මිය ගිය බව ඉතිහාසයේ සඳහන්ය. ලංකාවෙ මුහුදු කරය විදේශිකයන් […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්             වර්තමාන ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා නරේන්ද්‍ර මෝඩි අගමැති තුමාගේ  ආරාධනයෙන් ඉන්දියාවට සැපත් වූ අවස්ථාව දෙරට අතර රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා ශක්තිමත් කිරීමක් වෙයි. එහෙත් එම සංචාරයේ දී මෝඩි ජනාධිපතිවරයා කළ කතාවෙන් ගම්‍ය වනුයේ ඔවුන් තවදුරටත් අන්‍යාකාරයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලනයට ඇඟිලි ගසන ආකාරයයි. මෙය දීර්ඝ කාලීනව හිතකර තත්ත්වයක් නොවේ. වසර හතරහමාරක් තිස්සේ රට තුළ […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්               නගර සහ ග්‍රාම නිර්මාණ දෙපාර්තමේන්තුව නමින් 1946 වසරේ පනතකින් අනුමත වූ ආයතනයක කාර්ය භාරය වූයේ ලංකාවේ නගර සහ දියුණු වන ගම් සඳහා සැලසුම් සකස් කිරීමයි. මෙම පනත වසර 2000 දී සංශෝධනය වී යටකී ආයතනය ජාතික භෞතික සැලසුම් දෙපාර්තමේන්තුව වශයෙන් පුළුල්  වුණි. ඉන්පසු ඔවුන් ගේ කාර්ය භාරය අනුව රටටම අවශ්‍ය භෞතික සැලැස්ම ගැන […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්        මුහුදු මහා විහාරයට වන්දනාවේ යෑම මෑතක සිට ඉතා ජනප්‍රිය වී ඇත.පාණදුරේ විජය සෞගත පිරිවෙනේ ශිෂ්‍ය ස්වාමීන් වහන්සේ ලා 95 දෙනෙකු සහ ගිහි සිසුන් 15 දෙනෙකු ඇතුලු පිරිසක් පසුගියදා නැගෙනහිර පළාතේ අධ්‍යාපන චාරිකාවකට සාභාගි වූ අතර මුහුදු මහා විහාරය දැක බලාගෙන වන්දනාමාන කිරීමද ඔවුන් ගේ ප්‍රධාන අරමුණක් විය.එම ස්ථානයට ඔවුන් පැමිණෙන විට අවට […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන් ලංකාවේ අසිරිමත්ම පූජ්‍ය උත්සවය වන දළදා පෙරහැර නිකිණි පොහොය ගෙවීමත් සමග අවසන් විය.දළදා වහන්සේ වීථී සංචාරය කරන විට පෙරහැරට කප් සිටුවන විට වර්ෂාව ආරම්භ වී රටේ සෞභාග්‍ය උදාවන බව එදත් අදත් බොහෝ දෙන විශ්වාස කරති. මේ නිසාම දළද පෙරහැරට සමගාමීව රටේ නොයෙක් තැන් වල මෙවැනි ආශිර්වාද සහිත පෙරහැර පැවැත්වෙයි. කිත්සිරි මෙවන් රජ දවස […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්      වත්මන් ව්‍යවස්ථාවේ හැටියට මන්ත්‍රීධූරයක් දරන තැනැත්තෙකු තමන්ගේ රටේ පමණක් පුරවැසියෙකු විය යුතුය.ගීතා කුමාරසිංහ මහත්මියට සිය ධූරය අහිමි වූයේ මේ ව්‍යවස්ථාපිත තත්ත්වය නිසාවෙනි.දැන් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ගේ ඇමරිකන් පුරවැසි භාවය ගැන බොහෝ දෙන ප්‍රශ්ණ කරමින් සිටී.ඔහු එය ඉවත් කරගත් බව දන්වා සිටියද සමාජ මාධ්‍ය ජාලා තුළ සාකච්ඡා වන්නේ වෙනත් කරුණකි.         පුරවැසියා (Citizen) […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්              මෙම ලිපිය සමග ඇති සිතියම හොඳින් නිරීක්ෂණය කළහොත් වටහා ගැනීමට හැකි වන්නේ ලංකාවේ පළාත් කීපයක බෞද්ධ ජනගහනය ඉක්මවා වෙනත් ආගමිකයන්  ඉදිරියට පැමිණ ඇති ආකාරයයි. මේ සිතියම පළ වී තිබෙන්නේ 1915 වර්ෂයේ ජන ලේඛන කොමසාරිස් ඊ.බී.ඩෙන්හැම් ගේ පාලන වාර්තාව තුළයි.1815 වසරේ ලංකාවේ දේශපාලන බලය බ්‍රිතාන්‍ය කිරීටයට පවරා දීමෙන් පසු සියක් වසරක් තුළ ඔවුන් […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන් ගෙන ඒමට යෝජිත ඉඩම් පනත් වලින්  මෙරට ජනතාවට භූමියේ හිමිකම් ලැබෙන බව අගමැති වරයා පවසයි. මෙම අයිතිය වලක්වාලන්නට මෙරට සංවිධාන දෙකක් වැඩ කරන බවද ඒවාට නොරැවටී ජනතාවගේ ඉඩම් අයිතිය ලබා ගත යුතු බවද ඔහු  වැඩිදුරටත් ප්‍රකාශයක් නිකුත් කර තිබේ.මෙතෙක් කල් බලපත්‍ර හිමිව සිටි ස්වර්ණ භූමි සහ ජයභූමි ඔප්පු හිමිව සිටි ලංකාවාසී ජනතාවට සින්නක්කරවම […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන් ගිණිකෙළි සංදර්ශන පැවැත්වීම පිණිස පැරණියන් දොඩම් ගෙඩි බොම්බ ගස්ලබු බෝම්බ හෙරලි ගෙඩි බෝම්බ ආදිය සකස්කර ගත්හ. මේ බෝම්බ වල තැන්පත් කරන ලද වෙඩි බෙහෙත් මගින් ගෙඩිය පිපිරීමක් නැතිව ගිණිකෙළි මල්දමක් විසිරී ගියහ.වර්තමාන සමාජයට මෙවැනි බෝම්බ ගැන අත්දැකීමක් නැත. නමුත් මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ ගැන නම් ඇස් පනාපිට අත්දැකීම් තිබේ. දේශපාලන කේෂ්ත්‍ර යේ අළුත්ම අත්දැකීම […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්           දේව මෙහෙයන්ට සාභාගි වූ අහිංසක ජනතාව ඉලක්ක කර ගනිමින් මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ කරුවන් විසින් එල්ල කරන ලද ප්‍රහාරයේ කඳුළු කතාව තවමත් අවසන් වී නොමැත.මුස්ලිම් අන්තවාදය පෝෂණය කරන ලද දේශපාලන සුනඛයන් සිය නගුට දෙපරන්ද අස්සේ සඟවා ගනිමින් එකිනෙකාට බුරමින් සිටින කාලකණ්නි හෝරාව ද  පසු කරමින් සිටිමු.මළ මිනී උඩින් සිය දේශපාලන අභිමතාර්ථයන් ඉෂ්ට කරගත […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්       බුද්ධි අංශ විසින් තොරතුරු වාර්තා කර තිබියදීත් පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය වළක්වා ගැනීමට ආණ්ඩුව අසමත් විය.යම්කිසි ප්‍රහාරයක් දියත්වන බව සැක කළ බව හිටපු ආරක්ෂක ලේකම් ගෙන් ප්‍රකාශ විය. බළලා මල්ලෙන් එළියට පැමිණ ඇත. අවුරුදු සමයේ  දී සියලු දෙන නිවාඩු ගත කරද්දී දේශපාලකයන් පිටරට සහ නුවර එළියේ සවාරි ගසද්දී මෙමවිනාශය සැලසුම් කළ ඔත්තු සේවාවන් […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන් ඉන්ටෙල් ඉන්ටනැෂනල් සමාගම විසින් පවත්වන විද්‍යාව සහ ඉංජිනේරු භාවිතය පිළිබඳ ඉන්ටෙල් ජාත්‍යන්තර සමුළුව සඳහා නොයෙකුත් රටවල නව නිර්මාණ කරුවන් සාභාගි වෙති. 2008 වසරේ සිට ලංකාවේ නව නිපැයුම් හපනුන් ද මෙම තරඟයට එක්ව සිටිති. එහිදී වැදගත්ම කරුණ වූයේ එක් වර්ෂයක් ඇරුණු කොට සෑම වර්ෂයකම ලංකාවට ජයග්‍රහණයක් අත් කර දීමට හැකිවීමයි. 2019 වසරේ දී මෙම […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්            ලංකාවේ ත්‍රිවිධ හමුදා නිළධාරීන්ට යුධ අපරාධ චෝදනා එල්ල කළ දරුස්මාන් වාර්තාව එක්සත් ජාතීන් ගේ මානව හිමිකම් කාර්යාලයේ විශේෂ නියෝජිත පිරිසක් සකස් කළ වාර්තාවකි. එදා පටන් මානව හිමිකම් සමුලුවට ගිය රජයේ නියෝජිතයන් සියල්ල ඒ චෝදනාවන් වැරදි බවට නොකියූහ.19 සහ 20 වන ජිනීවා යෝජනා වලදී පැහැදිලිව පැවති රජයයන් ඒ යෝජනාවන්ට එකඟ වී තිබේ.ලංකාවට එල්ල […]

මතුගම සෙනෙවිරුවන්              මෙරට දැනට ඉතිරිව පවතින පැරණිතම වංශ කතාව දීප වංශයයි.එයට අමතරව මහාවංශය ථූප වංශය ආදී වංශ කතා මෙන්ම රජාවලිය පූජාවලිය දළදා පූජවලිය රාජාවලිය ආදී ඉතිහාසයට සම්බන්ධ කතා ප්‍රවෘත්ති රාශියක් අප සතුව ඇත්තේය.මහාවංශයට ලියූ මහාවංශ ටීකාව රාජ රත්නාකරය එළු දළදා වංශය දළදා සිරිත ආදී විස්තරාත්මක ග්‍රන්ථ සමූහයකින් නිර්මිත සිංහල බෞද්ධ ඉතිහාසයට රජෙක් නුවූ කාලයක් […]