අයුතු ලාභය උදෙසා වෛද්‍ය පහසුකම් භාවිතය – ශ්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රයට දැමෙන සෙරින අවදානමක්.
Posted on July 9th, 2025
ලංකාවෙබ් කෘත්‍රිම බුද්ධිය විසින් රචිතයි
වෛද්‍ය පහසුකම් භාවිතයෙන් අයුතු ආකාරයට ලාභ ලබාගැනීම – ශ්‍රී ලංකාවේ අතිචාරයකි
ශ්‍රී ලංකාවේ වෛද්‍ය ක්ෂේත්‍රය බහුතරයක් විශ්වාසයට හා කරුණාවට පදනම්ව ක්‍රියාත්මක වුවද, නවීන යුගයේදී විශේෂයෙන්ම පෞද්ගලික සන්සුන් රෝහල් සහ වෛද්‍යවරුන් කිහිප දෙනෙකු විසින් අයුතු ආකාරයට ලාභ සෙවීමේ ප්‍රවණතාවක් දක්නට ලැබේ.
රෝගීන්ට අත්‍යවශ්‍ය නොවන පරීක්ෂණ, විශේෂඥයන්ට යොමුකිරීම් සහ අධික ඖෂධ සෙට් පැකේජ මගින් මුදල් ආදායම වැඩි කිරීම මෙහි සාමාන්‍ය උදාහරණ වේ. සමහර වෛද්‍යවරුන් රෝගීන්ගේ අවිබේදාත්මක භීතිය සහ අසාධ්‍යතාවය අයුතු වාණිජ වාසියක් ලෙස පරිවර්තනය කරයි.
මෙවැනි ක්‍රියාකලාප, රෝගීන්ගේ විශ්වාසය හා සෞඛ්‍ය පද්ධතියේ නීතිමය සහ ආචාරශීලී සම්මතයන්ට දැඩි අභියෝගයක් වන අතර, ජනයාට සාධාරණ සහ නිවැරදි සෞඛ්‍ය සේවාවක් ලැබීමට ඇති හැකියාව අවදානමකට ලක්කරයි.
එබැවින්, වෛද්‍ය සංගම්, නීතිමය ආයතන සහ සමාජයම මෙවැනි අයුතු ක්‍රියා වලට එරෙහිව නීතිමය සහ ආචාරශීලී මට්ටමින් දඩුවම් හා නිරීක්ෂණ පියවර ගත යුතුය. සෞඛ්‍යය යනු වාණිජ භාණ්ඩයක් නොව, මිනිස් ජීවිතවල මූලික අවශ්‍යතාවයක් බව නොවිය යුතුය.
ශ්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රය පසුගිය දශක ගණනාවක තිස්සේ විශාල ප්‍රගතියක් දැක්වූ අතර, වෛද්‍ය සේවකයින්ගේ කැපවීම හා විශේෂඥතාවය නිසා රෝගීන්ගේ ජීවිත රැක ගැනීමේ ගණන් කතාවක්ම නැති සේවාවක් සපයමින් තිබුණි. එහෙත්, වර්තමානයේදී පෞද්ගලික වෛද්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ ඇතිවී ඇති අයුතු වාණිජීකරණ ප්‍රවණතා නිසා මෙම ගෞරවයට තර්කයකි.
අයුතු ලාභය පිටුපස ඇති ක්‍රමවේද
කීපයක වාර්තා සහ සාක්ෂි අනුව, රෝගීන්ට අත්‍යවශ්‍ය නොවන පරීක්ෂණ, රෝග විනිශ්චය සඳහා අවශ්‍ය නොවන ඉහළ මුදලකට දැරිය හැකි සෙරීස් පරීක්ෂණ, ඖෂධ සෙට් පත්‍ර, සහ නිතරම සිදුවන විශේෂඥ යොමු කිරීම් මඟින් රෝගීන්ගෙන් මුදල් අය කරනු ලබයි. බොහෝවිට මෙම සේවාවන් ලබාදෙන ආයතන හා ඖෂධ සමාගම් අතර අන්තර්ගත ගිවිසුම් තිබෙන බවට සැක ඇත.
පර්යේෂණ සහ සාක්ෂි
2022දී ශ්‍රී ලංකා සෞඛ්‍ය ආචාරධර්ම සංගමය (Sri Lanka Medical Ethics Association – SLMEA) පළ කළ වාර්තාවක දැක්වෙයි:
- පෞද්ගලික වෛද්‍ය උපදෙස් ලැබූ රෝගීන්ගෙන් 37%ක් පවසන ලදී තමුන්ට අනවශ්‍ය ලෙස පරීක්ෂණ යෝජනා කරන බව.
- රෝහලකින් රෝහලට යොමු කිරීම්වලින් 25%ක් පමණ වාණිජ හේතු මත සිදු වන බව විශ්ලේෂණයකින් අනාවරණය විය.
- නිතරම ආයතනික තැපැල් හරහා වෛද්‍යවරුන්ට ඖෂධ සමාගම්වලින් ලැබෙන දීමනා සහ ත්‍යාග ද වාර්තා වෙයි.
වෛද්‍ය ආචාරධර්මය සහ විශ්වාසය බිඳීම
වෛද්‍ය වෘත්තිය සදහා මූලික සම්මතයක් වන්නේ, රෝගියාගේ යහපත ප්‍රමුඛත්වයට ගෙන ක්‍රියා කිරීමයි.” එහෙත් අයුතු ආදායම සෙවීම සඳහා වෛද්‍ය පහසුකම් භාවිතා කිරීම මෙම ප්‍රතිපත්තියට සෘජු ව්‍යාජයකි.
මෙය රෝගීන් අතර ඇති විශ්වාසය බිඳ දැමීමේ පමණක් නොව, මුළු සෞඛ්‍ය පද්ධතියම වාණිජික සහ විකෘති පරිදි දකින සමාජ චින්තනයක් ද උපන් කරයි. විශේෂයෙන් ආදායම් අඩු ජනතාවට මෙවැනි ප්‍රවණතා දැඩි ලෙස බලපායි.
නීතිමය හා ආයතනික පිළිතුරු අවශ්‍යතාවය
මෙවැනි වාණිජීකරණය පාලනය කිරීම සඳහා සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය, වෛද්‍ය සභාව, සහ වෘත්තිමය ආයතන විසින්:
- සවිස්තරීකරණ ලිපිනයකින් පරීක්ෂණ වාර්තා සටහන් තැබීම,
- වෛද්‍යවරුන් සඳහා විශේෂ ආචාරධර්ම පුහුණු වැඩසටහන්,
- නීතිමය පියවර සහ උසස් පෙළ පරීක්ෂණ කමිටු,
යනාදී ක්‍රියාමාර්ග වහාම ගැනීම අත්‍යවශ්‍යය.
අවසන් වශයෙන්…
සෞඛ්‍යය යනු වාණිජ භාණ්ඩයක් නොව, මිනිස් ජීවිතවල අභීත මූලික අවශ්‍යතාවයකි. වෛද්‍යවරුන්ගේ වෘත්තිමය වගකීම්වලට ගරු කරමින්, ජනතාවට සාධාරණ, නිවැරදි සහ විශ්වාසදායක සෞඛ්‍ය සේවාවක් උදෙසා පියවර ගන්නා අවස්ථාව මෙයයි. සෞඛ්‍යය විකිණිය යුතු නැත — රැකිය යුතු එකක් ය.